به گزارش حلقه وصل، «محمد باقر نوبخت» در گفتگو با رادیو اقتصاد افزود: این برنامه سال قبل به شورای عالی هماهنگی اقتصادی تقدیم شد. بخش هایی از برنامه اصلاح ساختار بودجه در این شورا آغاز شد، البته هنوز تکمیل نشده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: این ابلاغیه مصرح مقام معظم رهبری در دو سال گذشته بود که اصلاح ساختار بودجه در کشور انجام شود و به شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه تقدیم و مورد تصویب قرار گیرد.
وی افزود: احساس شد که حالا مقرر است این اتفاق بیفتد و شورا هم تاکنون نتوانسته این برنامه را تکمیل کند، به مجلس تقدیم و از همفکری و رایزنی نمایندگان مردم استفاده شود، بدون تردید تحول خواه و علاقه مند هستند این اصلاح ساختار را انجام دهند.
نوبخت بیان داشت: بودجه ریزی عملیاتی و بودجه ریزی بر مبنای عملکرد با همین عنوان در فرهنگستان بودجه تعریف می شود.
وی ادامه داد: بودجه طبق تعریفی که در ماده یک قانون محاسبات عمومی شده برنامه یکساله است.در این سند پیش بینی می شود چه منابعی و از چه محل هایی می تواند در طول یکسال فراهم و در چه مواردی هزینه کرد تا بتوان منطبق با سیاست های موجود به اهداف مورد نظر برنامه دست یافت.
وی افزود: اگر دولت بخواهد بر اساس این تعریف به سمت جلو حرکت کند نخستین تمرکز خود را باید روی منابع بودجه بگذارد. منابع بودجه از سه محل تامین می شود نخست مالیات، گمرک و سایر خدماتی که دولت به مردم عرضه و ما به ازای آن پول دریافت می کند.
نوبخت ادامه داد: برای مصارف و هزینه ها باید از این درآمدها استفاده کرد. وقتی درآمدها تکافوی همه هزینه ها را نمی کند باید دارایی هایی (نفت و اوراق) فروخته شود و به درآمدها اضافه تا امورات کشور بگذرد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: اوراق به نوعی واگذاری دارایی های مالی و نفت هم به نوعی دارایی های سرمایه ایی کشور محسوب می شود.
نوبخت اظهار داشت: دارایی که متعلق به نسل آینده است کسی حق ندارد آن را بفروشد و صرف هزینه های جاری کند البته اگر دارایی ها فروخته و تبدیل به دارایی دیگر شود به یقین کار بدی نیست.
وی تصریح کرد: بر اساس قانون حداکثر رقمی که دولت می توانست در بودجه سال 1399 از فروش نفت داشته باشد نزدیک به 49 تا 50 هزار میلیارد تومان است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: امسال دولت مجوز فروش 50 هزار میلیارد تومان نفت را از مجلس گرفته اما 80 هزار میلیارد تومان در سال جاری باید صرف تملک دارایی های سرمایه ای (فعالیت های عمرانی) کند.
وی افزود: بودجه سال 99 نزدیک به 570 هزار میلیارد تومان است که از این میزان تنها 50 هزار میلیارد تومان یعنی کمتر از 10 درصد مربوط به نفت است. این در حالیکه طی سنوات گذشته بیش از 50 درصد منابع بودجه از نفت تامین می شد.
وی ادامه داد: کشور هزینه هایی دارد که نمی توان این هزینه ها را انجام ندهد البته صرفه جویی در هزینه ها امری بایسته و شایسته ای که باید صورت گیرد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: کل مصارف کشور تحت چهار سرفصل و تحت 10 امور است. نخستین اموری که بیشترین منابع در آن صرف می شود امور رفاه اجتماعی است. این امور رفاه اجتماعی معطوف به صندوق های بازنشستگی، کمیته امداد، بهزیستی و ایثارگران است. فقط 110 هزار میلیارد تومان از مجموع بودجه مملکت صرف این امور می شود.
وی گفت: دومین بخشی که بیشترین بودجه را به خود اختصاص می دهد مربوط به آموزش و پژوهش است. سومین و چهارمین بخش به ترتیب مربوط به «دفاع و امنیت» و «بهداشت و درمان» است.
نوبخت اظهارداشت: اگر نفت کنار گذاشته شود برای جایگزینی نفت چه منابعی در کشور وجود دارد؟
وی در توضیح این سئوال گفت: یک هزار و 300 هزار میلیارد تومان بصورت آشکار و پنهان یارانه در مملکت پرداخت می شود.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: آیا می شود درصدی از میزان یارانه پرداختی را در این زمینه استفاده کرد قطع به یقین شدنی است منتها نیاز مند عزم و اراده جمعی است.
وی اظهارداشت: سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد این بود که تا جایی که امکان دارد بتوان ترکیب منابع را از نفت به سمت مالیات برد حال سئوال اینکه آیا مالیات ظرفیت بیش از این را دارد؟
نوبخت به رادیو اقتصاد گفت: مالیات هم در دنیا دارای شاخصی است یعنی سهمی که مالیات از تولید ناخالص داخلی دارد در کشورهای پیشرفته صنعتی 30 تا 40 درصد، در کشورهای در حال توسعه 20 تا 30 درصد و در ایران کمی بیش از شش درصد است.
وی ضمن اشاره به اینکه در سال 1367 عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بوده است، افزود: در آن زمان بحث بر سر این بود که برای رهایی از اقتصاد نفتی چه باید کرد؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: شاخص نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی کشور در آن زمان 4.2 درصد بود که قرار بود تا پایان برنامه اول پنج ساله توسعه این عدد به 8.4 درصد برسد. هم اکنون این عدد کمی بیش از شش درصد بوده و هنوز به هشت درصد نرسیده است.
نوبخت تصریح کرد: آمار و ارقام نشان می دهد کشور ظرفیت مالیاتی مناسبی دارد که با اصلاح قانون مالیات ها، تعریف پایه های جدید مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی و کاهش معافیت های مالیاتی می تواند از این ظرفیت برای تامین درآمدهای بودجه استفاده کرد. هم اکنون معافیت مالیاتی در کشور 50 هزار میلیارد تومان است که افراد از معافیت های مالیاتی استفاده می کنند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: دولت هفت میلیون میلیارد تومان اموال و دارایی دارد.
وی افزود: مولد سازی اموال و دارایی ها به عنوان سومین عاملی که در صورت جدا شدن بودجه از نفت دولت روی این مولفه ها متمرکز خواهد شد.
نوبخت ضمن اشاره به بخش مصارف اظهارداشت: متاسفانه در کشور برای انجام یک کار دو دستگاه یا نهاد مشابه وجود دارد.
وی ادامه داد: شوربختانه تعداد این دستگاه ها و نهاده ها در کشور کم نبوده و باید همه این ها یکی شوند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور یادآورشد: برای تحقق چنین کاری نیازمند کمک و حمایت مقام معظم رهبری، مجلس، قوه قضائیه و دیگر ارکان نظام است.