به گزارش حلقه وصل، دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی طرحی را با هدف کمک به مستاجران و سازندگان مسکن در نظر دارد اجرایی کند تا هم به بخش اجاره کمک کند و هم اینکه سازندگان و در ادامه به بخش تولید مسکن کمک کند.
این طرح را که دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه وشهرسازی دنبال میکند قصد دارد با تهاتر واحدهای نوساز و ساختمانهای مسکونی نیمهکاره با زمینهای تحت مالکیت دولت به کمک مستاجران بیاید.اگر چه این طرح می تواند به رونق ساخت و ساز و کمک به سازنده ها نیز عرض اندام کند.
کارشناسان و فعالان صنعت ساختمان می گویند عدم تعادل در بازار مسکن و نبود عرضه مناسب نسبت به تقاضا باعث شده است که همواره نرخ اجاره بهای مسکن با شدت بیشتری نسبت به قیمت مسکن رو به افزایش باشد.
حال اگر به طرح ویژه وزارت راه و شهرسازی نگاه مثبت داشته باشیم خواهیم دید که این اقدام وزارت راه و شهرسازی می تواند به بخش مسکن و اجاره بها و سازندگان مسکن و بخش تولید مسکن کمک کند.
اما کارشناسان مخالف طرحی که هنوز آنرا در مرحله بررسی می بینند اعلام می کنند که دولت هر جایی که ورود کرده به خصوص در بخش مسکن آن طرح طولانی شده و بعد از مدتی کارآیی خود را از دست داده است.
حال اگر از زاویه مثبت به طرح نگاه کنیم میبینیم که اجرای این طرح میتواند هم سازندهها را با تولید مسکن از رکود خارج کند و هم به افزایش عرضه مسکن اجارهای کمک کند.موضوعی که بازار اجاره بها سالهاست از نبود عرضه مسکن رنج می برد.
پروانه اصلانی مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه وشهرسازی در مورد جزئیات این طرح گفت:این طرح با هدف کمک به مستاجران نیازمند به حمایت دولت و افزایش عرضه مسکن به بازار اجاره با هدف تنظیم بازار اجرایی خواهد شد، بنابراین در ازای واگذاری واحدهای مسکونی نوساز یا در حال احداث،زمینهای خام دولتی در اختیار سازندهها و انبوه سازان قرار میگیرد.
پروانه اصلانی ادامه داد: هماکنون پروژههای مسکونی نیمهتمام و تمام شدهای هستند که قابلیت الحاق به طرح اجارهداری حرفهای را دارند. واحدهای مسکونی تکمیل شده و در دست تکمیل در طرح اجارهداری حرفهای برای گروههای مختلف درآمدی که توان تامین مسکن خود را ندارند یا بخش عمده درآمد آنها به اجارهبها اختصاص یافته است، با بهای متناسب با درآمد، اجاره داده میشود.
*طرح تهاتر زمین با واحدهای مسکونی همان طرح اجاره به شرط تملیک دهه 70 است
فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه سازان در پاسخ به این سئوال که آیا شما به عنوان سازنده مسکن از طرح جدید دولت برای تهاتر زمین خام با واحدهای مسکونی نوساز و یا در حال ساخت موافق هستید، گفت: اولا اینکه این طرح به اسم تهاتر است.دوم اینکه این طرح همان طرح اجاره به شرط تملیک دولت در دهه 70 است. شاید بر اساس آن طرح بسیاری نیز صاحب مسکن شدند و سیاست بدی هم نبود، اما سوال این است که مگر دولت زمین دارد که بخواهد آن را در اختیار انبوه ساز و یا سازنده قرار دهد.
دبیر کانون سراسری انبوه سازان با اشاره به اینکه به هر حال دولت و یا وزارت راه و شهرسازی ابتدا باید طرح را به خوبی تدوین کند، سپس وارد حوزه اجرایی شود ادامه داد:حال بعد از تامین زمین باید دید دولت منابع این طرح را از کجا می خواهد تامین کند.یا اینکه قرار است بخش خصوصی به تنهایی وارد این طرح شود؟
وی خاطر نشان کرد:به هر حال در دوره های قبلی هم دولت ها وارد حوزه مسکن شدند اما طولانی شدن طرح ها باعث شد تا این اقدامات ابتر بماند.پس همه این اقدمات آزمون و خطا است و اگر می خواهیم طرح های موفقی در حوزه مسکن و اجاره مسکن داشته باشیم، ابتدا باید طرح ها به خوبی تدوین و سپس وارد مراحل اجرایی شود.نه اینکه طرحی را شروع کنیم و در میانه راه تازه به فکر کم کردن اشتباهات باشیم.
پورحاجت گفت:به هر حال در دهه 70 نیز طرح اجاره به شرط تملیک اجرا شد و موفق هم بود، حال ظاهرا این طرح جدید نیز بازنگری شدن همان طرح اجاره به شرط تملیک است اما شرط اصلی این است که اول باید دید دولت زمین کافی در این زمینه دارد و اینکه منابع مالی آن از چه طریقی قرار است تامین شود و یا اینکه بخش خصوصی خود به تنهایی قصد انجام این کارها را دارد؟
وی خاطر نشان کرد: در دوره ای که عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی بود، بحث بازسازی بافت فرسوده به شکل جدی مطرح شد، اما از زبان خود وزیر سابق راه و شهرسازی حتی 25 متر زمین هم اختصاص نیافت.
*تهاتر زمین با واحدهای مسکونی در حال ساخت زمانبر نشود
از سوی دیگر حسن محتشم عضو هیات مدیره انبوه سازان تهران در مورد طرح تهاتر زمین دولت با واحدهای نوساز و در حال ساخت برای کمک به اجاره بها گفت: به نظر میرسد این طرح نیز همان طرح اجاره به شرط تملیک باشد، اما سوال این است که همان طرح اجاره به شرط تملیک نیز طولانی شد، پس باید دولت به فکر این باشد که طرح مزبور هم طولانی نشود.
وی افزود: اگر دولت معایب آن طرح را که در دهه 70 اجرایی شد و طولانی شد برطرف کند، میتواند مفید باشد، چرا که این طرح هم می تواند به نفع مستاجران و هم به بخش تولید مسکن و رونق آن کمک کند.
رئیس سابق انجمن انبوه سازان تهران ادامه داد:هر جایی که دولت وارد آن به خصوص بخش مسکن شده آن طرح عملا کارایی خود را از دست داده است، پس شاید این طرح که هنوز در مرحله چکش کاری است به مرحله اجرا برسد، ولی طولانی شود عملا آن کارایی را نداشته باشد.
محتشم خاطر نشان کرد:بازار مسکن هر روز در حال افزایش تقاضا است پس همواره عرضه مسکن و تقاضا از یک نابرابری تعادل برخوردار هستند و اگر طرح تهاتر زمین با واحدهای مسکونی آغاز شود، اما طولانی شود و کارایی نداشته باشد، همان بهتر که این طرح آغاز نشود.
*مستاجران بعد از 5 سال اجاره نشینی باید توان خرید مسکن داشته باشند
همچنین مهدی غلامی کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به اینکه برنامهریزی دولت در تهاتر زمین خام با واحدهای مسکونی نوساز و یا در حال ساخت باید به گونهای باشد که بر بازار اجاره بها اثر مثبت داشته باشد، گفت: باید دولت به گونه ای این واحدهای مسکونی را به مستاجران برای 5 سال اجاره بدهد که بعد از این مدت مستاجران مجددا توانایی خرید مسکن داشته باشند.
وی افزود: اگر قرار است این طرح ادامه پیدا کند موضوع بازگشت سرمایه بسیار مهم است و همان طور که در مسکن مهر بازگشت سرمایه تاکنون داشته است، باید در این گونه طرح ها هم به فکر سازنده ها و مستاجران توام باشیم.نباید فقط به صرف اجاره به مستاجران اقدام به ساخت مسکن کرد.
یکی از مواردی که می تواند به موفقیت طرح مزبور کمک کند این است که باید دید اراضی خام دولتی که قرار است در قالب این طرح با واحدهای نوساز یا در حال ساخت سازندهها تهاتر شود، در کجا واقع شدهاند و اینکه دولت از چه محلی میتواند این اراضی را تامین کند؟
امید است زمینهای تحت مالکیت دولت که در اختیار سازمان ملی زمین ومسکن وابسته به وزارت راه وشهرسازی است در زمان مناسب و در بهترین حالت در اختیار سازندگان قرار گیرد تا آنها بتوانند از مزایای طرح بهره مند شوند. در پایتخت،دولت فاقد زمین خام مناسب برای تهاتر با سازندهها واجرای این طرح است.
به همین دلیل بود که طرح اقدام ملی مسکن در دولت یازدهم اراضی خارج از شهر تهران را برای ساخت واحدهای مسکونی در نظر گرفته شده و اختصاص پیدا کرد. حال باید دید این طرح در شهرستانها از استقبال خوبی بهره خواهد برد یا خیر؟
به هر صورت این طرح و یا هر طرحی که موجب تقویت تولید و عرضه و تعادل در بازار اجاره و کمک به مستاجران شود، باید آغاز و ادامه دار باشد.