سرویس جهان حلقه وصل - بخش عمده‌ای از اخبار این روزها در سطح جهان اختصاص به ویروس کرونای جدید دارد. گزارش‌های رسانه‌ای مشخصاً درباره این ویروس بزرگ‌نمایی کرده و موجب ایجاد ترس و اضطرابی شده‌اند که اتفاقاً به ابعاد بیماری و مرگ بر اثر کرونای جدید دامن می‌زند. در گزارش پیش رو ابتدا توضیحاتی مختصر درباره ویروس کرونای جدید و سپس برای مشخص شدن ابعاد پوشش مصنوعی رسانه‌ای درباره این ویروس، آمار ابتلا و مرگ‌ومیر بر اثر ویروس بسیار رایج‌تر آنفلوانزا در آمریکا خدمت مخاطبان محترم ارائه می‌گردد.
آن‌چه باید درباره ویروس کرونا بدانید
ویروس کرونای جدید که اولین بار ابتلای یک انسان به آن در آخرین روز از سال ۲۰۱۹ میلادی در شهر «ووهان» چین گزارش شد و این روزها صفحه اول خبرگزاری‌های بزرگ دنیا را به خود اختصاص داده، توسط سازمان بهداشت جهانی «سارس-کووی-۲» (SARS-CoV-2) نامیده شده که مخفف عبارت «سندرم تنفسی حاد-کروناویروس-۲ [۱] » است. سازمان بهداشت جهانی نام بیماری‌ای را که انسان بر اثر آلودگی به این ویروس به آن دچار می‌شود، «کووید-۱۹» (COVID-19) گذاشته [۲] که مخفف عبارت «بیماری کروناویروس-۲۰۱۹ [۳] » است. اگرچه در محاوره عامه به ویروس جدید صرفاً «ویروس کرونا» گفته می‌شود، اما باید دانست که «ویروس کرونا» یا «کروناویروس [۴] » نام خانواده بزرگی از ویروس‌هاست که پیش از این نیز وجود داشته‌اند و برخی از انواع آن‌ها میان انسان و حیوانات (عمدتاً پرندگان و پستان‌داران) مشترک هستند. به عنوان نمونه، علائم ابتلا به ویروس کرونای کنونی که با عنوان «ویروس کرونای جدید» نیز شناخته می‌شود، نقاط اشتراک زیادی در میان انسان و خفاش دارد [۵] که همین مسئله، گمانه‌زنی‌ها درباره انتقال اولیه این ویروس از خفاش به انسان را تقویت کرده است.
آن‌چه فراتر از اطلاعات شناسنامه‌ای ویروس کرونا باید بدانید این است که عوارض ابتلا به این ویروس در انسان معمولاً شامل عفونت مجاری تنفسی می‌شود که علائمی مانند سرماخوردگی رایج دارد. ابتلا به کرونا تنها در برخی موارد نادر می‌تواند منجر به عوارضی مانند سندرم تنفسی حاد (سارس) یا بیماری جدید کووید-۱۹ شود که در آن صورت احتمال مرگ فرد وجود خواهد داشت. بر خلاف آن‌چه که عموماً تصور می‌شود، ابتلا به ویروس کرونا، حتی ویروس کرونای جدید، مساوی با مرگ نیست؛ حتی در افرادی که مقابل این ویروس آسیب‌پذیرتر هستند. اکنون سؤال این‌جاست که چرا ویروس کرونای جدید تا این حد سروصدا به پا کرده است. البته برای پاسخ دادن به این سؤال هنوز زود است، اما برخی گمانه‌زنی‌ها می‌تواند «مظنون‌های همیشگی» را معرفی کند. انتشار این ویروس جدید از مبدأ چین بهانه خوبی برای حمله به این کشور در بحبوحه تنش‌های کنونی میان پکن و واشینگتن به ویژه در حوزه‌های تجارت و فناوری است. شواهد زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند «بحران ویروس کرونا» بیش از آن‌که یک بحران سلامت در ابعاد جهانی باشد، یک بازی (کثیف) رسانه‌ای برای حمله به چین (و چنان‌که توضیح خواهیم داد سایر دشمنان آمریکا) است که دارد به قیمت کشته شدن شمار زیادی انسان بی‌گناه تمام می‌شود.
آیا کرونا یک سلاح سیاسی است؟
یکی از این شواهد، یادداشت جنجالی [۶] روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال، مورخ ۱۴ بهمن ۹۸، تحت این عنوان است: «چین مرد بیمار واقعی آسیاست [۷] ». «مرد بیمار» عبارتی است که در دوره‌های مختلف تاریخی در محافل رسانه‌ای و سیاسی برای اشاره به کشورها یا امپراتوری‌های رو به افول و در آستانه فروپاشی استفاده شده است. به عنوان مثال، عبارت «مرد بیمار اروپا [۸] » که اولین بار اواسط قرن نوزدهم برای توصیف امپراتوری عثمانی به کار رفت، بعدها برای اشاره به اوضاع بد اقتصادی یا فقر، به کشورهایی مانند بریتانیا [۹] (در یکی از جدیدترین موارد، سال ۲۰۱۷ [۱۰] )، آلمان [۱۱] ، فرانسه [۱۲] ، ایتالیا [۱۳] ، پرتغال [۱۴] ، روسیه [۱۵] ، یونان [۱۶] و حتی نهاد اتحادیه اروپا [۱۷] اطلاق شد. عبارت «مرد بیمار آسیا [۱۸] » نیز اولین بار برای اشاره به امپراتوری «چینگ» در چین استفاده شد و اگرچه در قرن بیست‌ویکم درباره کشورهایی مانند ژاپن، فیلیپین، تایپلند و میانمار نیز به کار رفت، اما چینی‌ها احتمالاً بیش از هر ملت آسیایی دیگری از این عبارت متنفرند و آن را اصطلاحی تحقیرآمیز و نژادپرستانه برای تمسخر «نژاد چینی» می‌دانند [۱۹] ؛ به ویژه وقتی وال‌استریت‌ژورنال در مقابله خود مدعی شده که پکن به دنبال مخفی‌کاری درباره ابعاد واقعی انتشار ویروس کروناست و مقامات چین قادر به کنترل این ویروس و بازسازی اقتصادی کشورشان نیستند.
نشانه دیگری از احتمال تأثیرگذاری سیاست بر حجم و هدف پوشش رسانه‌ای اخبار مربوط به ویروس کرونای جدید، گزارش روز دوشنبه، ۵ اسفند ۹۸، نیویورک‌تایمز است که یکی دیگر از «دشمنان قسم‌خورده آمریکا» را هدف قرار داده است. این روزنامه آمریکایی در گزارشی تحت عنوان «نسخه‌ای برای شیوع گسترده یک ویروس: ظهور ایران در قامت یک تهدید جهانی [۲۰] » توضیح می‌دهد که چگونه ایران به عنوان کشوری که سال‌های سال محل تلاقی مسیرهای بین‌المللی بوده، به مرکزی مناسب برای انتقال ویروس کرونای جدید به کشورهای همسایه در خاورمیانه تبدیل شده است. این گزارش (که به نسبت متوسط گزارش‌های نیویورک‌تایمز، در دسته گزارش‌های نسبتاً مفصل قرار می‌گیرد) با بافتن آسمان به ریسمان به معنای واقعی کلمه، شیوع کرونا در ایران را به اشتباه پدافندی و هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی گره می‌زند و می‌کوشد علاوه بر زیر سؤال بردن صداقت مقامات تهران درباره شیوع این ویروس در ایران، سفر زائران و «نیروهای نظامی» از ایران به کشورهای مختلف را عامل تبدیل این کشور به یک «نقطه انتشار دوم [۲۱] » ویروس (پس از چین) معرفی کند. همه این‌ها در حالی است که سه نویسنده گزارش نیویورک‌تایمز اذعان دارند اوضاع نامناسب بهداشت عمومی و ناکارآمدی دولت‌ها در کشورهایی مانند عراق و افغانستان، عملاً خاورمیانه را به «بهترین مکان برای ایجاد یک ویروس همه‌گیر» تبدیل کرده است. با این حال، آن‌چه نویسندگان نیویورک‌تایمز صراحتاً اعتراف نمی‌کنند، نقش آمریکا در تحمیل وضعیت کنونی به عراق و افغانستان است.
غربالگری برای شناسایی موارد مشکوک به کرونا بر اساس دمای بدن در مرز ایران و عراق (+)
آمار ابتلا و فوت بر اثر آنفلوانزا در آمریکا
یکی دیگر از شواهدی که نشان می‌دهد ویروس کرونای جدید بیش از آن‌که یک ویروس فراگیر و خطرناک باشد، یک ابزار رسانه‌ای است، از مقایسه آمار ابتلا، بستری و مرگ افراد بر اثر آلودگی به این ویروس با ویروس‌های بسیار رایج‌تری مانند آنفلوانزاست. طبق آخرین آمارهای رسمی [۲۲] ، تا کنون ۸۱,۱۸۹ مورد ابتلا به ویروس کرونای جدید در تمام جهان (۱۳۹ مورد در ایران) گزارش شده که از این تعداد، بیش از ۷۸,۰۰۰ مورد در چین بوده است. تا این لحظه ۲۷۶۹ نفر در دنیا (۱۹ نفر در ایران) بر اثر ابتلا به ویروس کرونای جدید فوت کرده‌اند که از این تعداد ۲۷۱۷ نفر در خود چین بوده‌اند. همچنین دست‌کم ۳۰,۰۰۶ نفر از افراد مبتلا به کرونا نیز تا کنون مداوا شده‌اند. این در حالی است که مقایسه این آمار با آمار ابتلا، بستری و مرگ بر اثر آلودگی به ویروس‌های خانواده آنفلوانزا تنها در آمریکا نشان می‌دهد که سروصدای رسانه‌ای درباره کرونای جدید تا چه اندازه مصنوعی است.
طبق تخمین‌های رسمی سازمان دولتی «مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها» آمریکا، فصل شیوع آنفلوانزا در این کشور (که آخرین دوره آن همین روزها یعنی اواخر فوریه ۲۰۲۰ پایان می‌یابد، اما آمار آن هنوز منتشر نشده است) هر سال ده‌ها هزار قربانی فقط در خود آمریکا (نه در تمام جهان) می‌گیرد [۲۳] . آمارهای اولیه این مرکز درباره فصل آنفلوانزای سال گذشته [۲۴] نشان می‌دهد که در فصل شیوع این ویروس در اواخر سال ۲۰۱۸ و اوایل سال ۲۰۱۹ حدود ۳۵,۵۲۰,۸۸۳ نفر (حداقل ۳۱,۳۲۳,۸۸۱ نفر و حداکثر ۴۴,۹۹۵,۹۶۱ نفر) به انواع آنفلوانزا مبتلا شده‌اند. از این تعداد بیش از ۱۶/۵ میلیون نفر (حداقل ۱۴/۳ میلیون نفر و حداکثر ۲۱/۲ میلیون نفر) به پزشک مراجعه کرده و بیش از ۴۹۰,۰۰۰ نفر (حداقل ۳۸۷,۰۰۰ نفر و حداکثر ۷۶۶,۰۰۰ نفر) در بیمارستان بستری شده‌اند. از میان افرادی که فصل شیوع آنفلوانزای سال قبل به یکی از انواع این ویروس مبتلا شدند، حدود ۳۴,۱۵۷ نفر (حداقل ۲۶,۳۳۹ نفر و حداکثر ۵۲,۶۶۴ نفر) جان خود را از دست دادند. با این وجود، اگر به دنبال وخیم‌ترین فصل شیوع آنفلوانزا در آمریکا بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ (سال‌هایی که مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها آمارهای خود درباره آن‌ها را منتشر کرده) هستید، باید یک سال عقب‌تر بروید.
تخمین‌های مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها درباره موارد ابتلا، مراجعه به پزشک، بستری و مرگ بر اثر ابتلا به آنفلوانزا؛ آمار سال‌های ۲۰۱۷–۲۰۱۸ و ۲۰۱۸–۲۰۱۹ هنوز نهایی نیستند (+)
بین اواخر سال ۲۰۱۷ تا اوایل سال ۲۰۱۸، حدود ۴۵ میلیون آمریکایی (حداقل ۳۹ میلیون نفر و حداکثر ۵۸ میلیون نفر) به آنفلوانزای فصلی مبتلا شدند [۲۵] . کم‌تر از نیمی از این تعداد یعنی حدود ۲۱ میلیون نفر (حداقل ۱۸ میلیون نفر و حداکثر ۲۷ میلیون نفر) به پزشک مراجعه کردند و تخمین زده می‌شود ۸۱۰,۰۰۰ نفر (حداقل ۶۲۰,۰۰۰ نفر و حداکثر ۱,۴۰۰,۰۰۰ نفر) از این افراد در بیمارستان بستری شده باشند. آمار عجیب‌تر این‌که در میان افراد مبتلا به آنفلوانزا در حد فاصل سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ در آمریکا، حدود ۶۱,۰۰۰ نفر (حداقل ۴۶,۰۰۰ نفر و حداکثر ۹۵,۰۰۰ نفر) جان خود را از دست دادند. بنابراین شمار افرادی که طبق تخمین‌های کنونی فقط در فصل آنفلوانزای ۲۰۱۷-۲۰۱۸ تنها در آمریکا (نه در تمام دنیا) بر اثر ابتلا به ویروس‌های خانواده آنفلوانزا جان باختند، بیش از ۲۲ برابر تعداد افرادی است که تا کنون بر اثر ابتلا به ویروس کرونای جدید در تمام دنیا (نه فقط در چین) فوت کرده‌اند. این یعنی ویروس آنفلوانزا به مراتب از ویروس کرونای جدید «خطرناک‌تر» و در ادبیات مورد علاقه گزارش‌های رسانه‌ای این روزها درباره کرونا «مرگ‌بارتر» است. پرسشی که پیش می‌آید این است که پس چرا هر سال رسانه‌های بین‌المللی ابتلای مردم دنیا و به ویژه آمریکا به آنفلوانزا یا مرگ آن‌ها بر اثر آلودگی به این ویروس را در بوق و کرنا نمی‌کنند. توضیحات بیش‌تر و یک پاسخ احتمالی به این سؤال در ادامه گزارش آمده است.
ایستگاه‌هایی که در چین معمولاً مملو از جمعیت هستند، اکنون بر اثر شیوع کرونا خالی شده‌اند (+)
اگر پول ندارید، حق ندارید سالم باشید
یکی از واقعیت‌های غم‌انگیز درباره آمارهای فوت بر اثر ابتلا به آنفلوانزا در آمریکا، فوت ده‌ها کودک است. به عنوان مثال، تخمین‌های رسمی مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها درباره فوت کودکان بر اثر آنفلوانزا برای فصل آنفلوانزای ۲۰۱۸-۲۰۱۹ حدود ۴۷۷ نفر (۲۲۶ کودک زیر پنج سال و ۲۱۱ کودک پنج تا هفده ساله) و در فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۸ حدود ۶۴۳ نفر (۱۱۵ کودک زیر پنج سال و ۵۲۸ کودک پنج تا هفده ساله) بوده است.
اما یک واقعیت دیگر این است که آمارهای مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها به اعتراف خود این سازمان [۲۶] ، ناقص هستند و بنابراین آمارهای واقعی می‌توانند بسیار بیش‌تر از ارقام بالا باشند.
اولاً، ایالت‌های آمریکا موظف به ارائه گزارش به این مرکز درباره ابتلا یا مرگ بر اثر آنفلوانزا در میان افراد بالغ (گروه‌های سنی بالاتر از ۱۸ سال) نیستند، اگرچه حتی در مورد کودکان نیز بخشی از موارد فوت بر اثر ابتلا به آنفلوانزا (اغلب به دلایل بعدی که در ادامه گفته می‌شود) گزارش نمی‌شوند.
دوماً، معمولاً در موارد مرگ بر اثر آنفلوانزا، علت رسمی و اصلی فوت، موارد دیگری غیر از آنفلوانزا گزارش می‌شود، حتی اگر دلیل اصلی فوت آنفلوانزا باشد. سوماً، در بسیاری از موارد، مرگ بر اثر آنفلوانزا دو یا سه هفته بعد از ابتلای اولیه به این ویروس اتفاق می‌افتد و دلیل آن این است که آنفلوانزا بدن فرد را مستعد ابتلا به عفونت‌های بعدی می‌کند یا بیماری‌های مزمن را تشدید می‌کند. چهارماً، بسیاری از افرادی که بر اثر ابتلا به آنفلوانزا جان خود را از دست می‌دهند، هرگز آزمایش ابتلا به این ویروس را انجام نمی‌دهند یا زمانی این آزمایش را انجام می‌دهند که دیگر ابتلا به این ویروس قابل‌تشخیص نیست.
مقایسه آمار ابتلا (خاکستری)، بستری (بنفش) و مرگ بر اثر آنفلوانزا در آمریکا طی فصل‌های ۲۰۱۰-۲۰۱۱ (چپ) تا ۲۰۱۷-۲۰۱۸؛ آمار فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۸ هنوز نهایی نیست (+)
اما در پاسخ این سؤال که چرا شمار مرگ‌ومیر در میان آمریکایی‌ها بر اثر ابتلا به آنفلوانزا بالاست، شاید بتوان یک دلیل را ناتوانی مردم این کشور در مراجعه به پزشک و سپس خرید داروهای تجویزی دانست.
آمارها نشان می‌دهد بیش از نیمی از مردم آمریکا (از جمله ۱۰ درصد از آمریکایی‌هایی که کودک زیر ۱۸ سال در خانه دارند) مراجعه به مراکز خدمات درمانی را به تعویق می‌اندازند یا به کلی لغو می‌کنند، چراکه توان پرداخت هزینه آن را ندارند [۲۷] .
این در حالی است که وقتی گفته می‌شود هزینه‌های ماهیانه حدود ۷۰ درصد از آمریکایی‌ها کاهش پیدا کرده، اولین عاملی که ممکن است برای این آمار به ذهن بیاید، کاهش قیمت‌هاست، نه مشکلات اقتصادی، بدهی بیش از اندازه، نگرانی از آینده اقتصادی، و ترسِ از دست دادن شغل [۲۸] .
برخی آمارهای دیگر نشان می‌دهد ده‌ها میلیون آمریکایی توان مراجعه به مطب پزشک، خرید داروهای تجویزشده و عمل به توصیه‌های پزشکی را ندارند [۲۹] . یک نفر از هر چهار آمریکایی (۲۵ درصد) حتی در صورت برخورداری از بیمه هم توان دریافت خدمات پزشکی را ندارد. مثلاً «اریک» ۲۰ ساله که یک دانشجوی سال آخر در نیوجرسی است، یک شب در خوابگاه با بدشانسی از پله‌ها پایین افتاد و دستش شکست. صبح روز بعد، وقتی با خدمات پزشکی دانشگاه تماس گرفت و فهمید فقط برای انتقال با آمبولانس به بیمارستان باید ۴۵۰ دلار هزینه کند، ترجیح داد چند قرص آرام‌بخش بخورد و صبر کند تا هم‌اتاقی‌اش از خواب بیدار شود و او را به بیمارستان برساند. چه‌بسا آمار بالای مرگ‌ومیر بر اثر آنفلوانزا در آمریکا هم نتیجه وادار شدن آمریکایی‌ها به کنار آمدن با علائم بیماری‌شان به جای مراجعه به پزشک یا استفاده از خدمات درمانی باشد. به هر حال، «بدن سالم [برای آمریکایی‌ها] یک کالای لاکچری به شمار می‌رود [۳۰] .»
[۱] Severe acute respiratory syndrome coronavirus ۲ Link
[۲] Coronavirus disease (COVID-۱۹) outbreak Link
[۳] Coronavirus disease ۲۰۱۹ Link
[۴] کروناویروس لینک
[۵] SARS-like virus in bats shows potential to infect humans, study finds Link
[۶] China Expels ۳ 'Wall Street Journal' Reporters, Citing 'Racist' Headline Link
[۷] China Is the Real Sick Man of Asia Link
[۸] Sick man of Europe Link
[۹] The real sick man of Europe Link
[۱۰] 'Britain is fast becoming the sick man of Europe' – experts debate Brexit data Link
[۱۱] The sick man of the euro Link
[۱۲] France: the new sick man of Europe Link
[۱۳] Italy: The sick man of Europe Link
[۱۴] A new sick man of Europe Link
[۱۵] Kremlin Rising: Vladimir Putin's Russia and the End of Revolution Link
[۱۶] Greece to appear 'sick man' at EU summit Link
[۱۷] The EU: the real sick man of Europe? Link
[۱۸] Sick man of Asia Link
[۱۹] Westerners Never Called Chinese ‘Sick Men of Asia’, Reactions Link
[۲۰] ‘Recipe for a Massive Viral Outbreak’: Iran Emerges as a Worldwide Threat Link
[۲۱] With ۴ Deaths in Iran and More Cases on ۳ Continents, Fears of Coronavirus Pandemic Rise Link
[۲۲] Coronavirus: what you need to know and how to protect yourself against the Covid-۱۹ disease Link
[۲۳] Past Seasons Estimated Influenza Disease Burden Link
[۲۴] Estimated Influenza Illnesses, Medical visits, Hospitalizations, and Deaths in the United States — ۲۰۱۸–۲۰۱۹ influenza season Link
[۲۵] Estimated Influenza Illnesses, Medical visits, Hospitalizations, and Deaths in the United States — ۲۰۱۷–۲۰۱۸ influenza season Link
[۲۶] Frequently Asked Questions about Estimated Flu Burden Link
[۲۷] Over half of Americans delay or don’t get health care because they can’t afford it—these ۳ treatments get put off most Link
[۲۸] Nearly ۷۰% of Americans say they’re cutting back on monthly spending—and saving money isn’t the only reason why Link
[۲۹] Millions can't afford to go to the doctor Link
[۳۰] ۱ in ۴ Americans have to refuse medical care because they can’t afford it Link