به گزارش حلقه وصل، اواخر تابستان امسال بود که خبری به رسانههای آمریکایی درز کرد: یک افشاگر مدعی شده است که «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در تماس با یک رهبر خارجی، اظهاراتی مطرح کرده و وعدههایی داده که منافع ملی آمریکا را در معرض خطر قرار میدهد.
این خبر، جرقه آتشی بود که حالا تمام کاخ سفید را در بر گرفته و به یک رسوایی تمامعیار برای ترامپ بدل شده است. بر اساس اطلاعاتی که بعدا منتشر شد، مشخص شد که ترامپ مرداد ماه امسال در تماس تلفنی با «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین، تلویحا اعطای کمکهای نظامی به اوکراین را به پیشبرد تحقیقات قضایی علیه هلدینگ اوکراینی «بوریسما» که «هانتر بایدن» یکی از اعضای هیأت مدیره آن است، مشروط کرده است.
هانتر، فرزند «جو بایدن» نامزد پیشتاز دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری است و اتهاماتی در مورد سوء استفاده از روابط سیاسی پدرش علیه او مطرح شده است.
اینکه چه کسی اطلاعات مربوط به این مکالمه تلفنی را درز داده، تا همین چند روز پیش یک راز بود و تنها مشخص بود که وی مأمور مخفی آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا «سیا» است. اما با وجود درخواستهای مکرر ترامپ برای پردهبرداری از هویت این فرد، مقامهای کنگره، قوه قضائیه و رسانههای آمریکایی با استناد به قانون حفاظت از «افشاگران» از این کار خودداری میکنند.
با این وجود، اخیرا در صفحات هواداران ترامپ در شبکههای اجتماعی یک نام به عنوان هویت افشاگر پرونده موسوم به «اوکراینگیت» دست به دست میشود: «اریک چاراملا».
این نام که ابتدا حدود یک ماه پیش در برخی صفحات ناشناس منتشر شد، حالا در چند رسانه دست راستی حامی ترامپ از جمله «بریتبارت» و «واشنگتن اگزمینر» هم به عنوان هویت افشاگر مطرح شده است. آنچه احتمال اصالت این اسم را بیشتر کرده، توییتی است که «دونالد ترامپ جونیور» فرزند رئیسجمهور آمریکا منتشر کرد و گفت چاراملا فردی است که اطلاعات مکالمه رؤسایجمهور آمریکا و اوکراین را درز داده است.
او البته ساعتی بعد تحت فشار رسانههایی که این اقدام را «غیراخلاقی» خواندند، توییتش را پاک کرد و در توییت دیگری نوشت: «کل رسانهها از اینکه من (به عنوان یک شهروند عادی) مطلبی منتشر کردم که نام افشاگر ادعایی را تأیید میکند، به تقلا افتادهاند. آیا میخواهند وانمود کنند که نام او برای هفتهها در دسترس عموم نبوده است؟ افراد متعددی و رسانههای خبری زیادی از جمله "ریل کلیر پالتیکس" او را شناسایی کردهاند.»
نام چاراملا در متنی که از صحبتهای نمایندگان کنگره در جریان یکی از جلسات تحقیقات استیضاح ترامپ منتشر شده هم، مورد اشاره قرار گرفته است.
با افشای نام افشاگر، «مارک زید» وکیل وی در بیانیهای تلاشها برای افشای هویت موکلش را محکوم کرده و گفته است که نام ادعایی را نه رد میکند و نه تأیید.
چاراملا کیست؟
از زمان آغاز پرونده اوکراینگیت، ترامپ در تلاش برای بیاعتبار کردن اطلاعات درزکرده، بارها فرد افشاگر و مارک زید را از حامیان حزب دموکرات خوانده و مدعی شده است که انتشار اطلاعات مکالمه او با زلنسکی اهداف سیاسی داشته است.
دادههایی که در روزهای اخیر از سوابق چاراملا منتشر شده، نشان میدهد که دستکم ادعای نزدیکی وی به دموکراتها چندان هم دور از واقعیت نیست.
بر اساس اطلاعاتی که در برخی رسانههای دست راستی و شبکههای اجتماعی منتشر شده، چاراملا ۳۳ ساله و از کارشناسان سازمان سیا است که مدتی در شورای امنیت ملی آمریکا در دولت سابق و کنونی آمریکا به عنوان مسئول پرونده اوکراین فعالیت کرده است.
طرفداران ترامپ، از چاراملا به عنوان «نماینده بایدن در پرونده اوکراین» یاد کردهاند. وی در سال ۲۰۱۵ به عنوان کارشناس روسیه و اوکراین به شورای امنیت ملی آمریکا پیوسته و آنجا با «سوزان رایس» مشاور امنیت ملی دولت «باراک اوباما» کار کرده است. در یکی از اسناد کاخ سفید به تاریخ نوامبر ۲۰۱۵، از وی به عنوان «رئیس شورای امنیت ملی در امور اوکراین» یاد شده است. او در ماههای نخست دولت ترامپ هم در شورای امنیت ملی آمریکا فعالیت میکرده و نهایتا در تابستان ۲۰۱۷ بار دیگر به سیا بازگشته و هنوز هم یکی از مأموران این آژانس جاسوسی است.
اطلاعاتی که در اینترنت منتشر شده، نشان میدهد که در سال ۲۰۱۶، وی همراه با بایدن به یک مهمانی دولتی در کاخ سفید دعوت شده است. او همچنین با «سین میسکو» عضو سابق شورای امنیت ملی آمریکا و از کارمندان «آدام شیف» رئیس دموکرات کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا که در پیشبرد پرونده استیضاح نقشی محوری ایفا میکند، رابطهای بسیار نزدیک دارد.
روابط نزدیک چاراملا با بایدن، شیف، رایس، «جان برنان» رئیس اسبق سیا و «جیمز کلپر» رئیس اسبق اطلاعات ملی آمریکا موجب شده تا وی در گذشته هم هدف حمله رسانههای دست راستی قرار گیرد. در سال ۲۰۱۷، چند سایت نزدیک به ترامپ، وی را به درز اطلاعات محرمانه شورای امنیت ملی به رسانهها متهم کردند، با این حال این ادعاها در آن زمان چندان جدی گرفته نشد و به رسانههای معتبر راهی پیدا نکرد.
تلاش برای سانسور نام افشاگر
اما همزمان با انتشار نامن چاراملا، رسانههای جریان اصلی آمریکا به واسطه قانون حمایت از افشاگران، تلاش کردهاند تا حد امکان نام وی را از دید مخاطبان دور نگه دارند.
روزنامههایی چون «نیویورکتایمز» و «واشنگتنپست» و شبکههای تلویزیونی مانند «سیانان» و «انبیسی» به صراحت اعلام کردهاند که با وجود آگاهی از هویت افشاگر، نام وی را در مطالب خود ذکر نمیکنند. حتی شبکه «فاکس نیوز» که رسانه محبوب ترامپ به شمار میآید، در بخشنامهای، کارکنانش را از ذکر نام چاراملا منع کرده است.
این وضعیت با وجود توییت هفته گذشته فرزند ترامپ، باز هم ادامه یافته است. با وجود آنکه رسانههای آمریکایی خبر ادعای ترامپ جونیور در مورد هویت افشاگر را منتشر کردهاند، اما در مطالب آنها هیچ ردی از نام چاراملا به چشم نمیخورد. این سیاست در میان رسانههای انگلیسیزبان غیرآمریکایی از جمله «گاردین»، «دیلی تلگراف» و «دویچه وله» هم ادامه یافته است.
حتی کاربران شبکههای اجتماعی هم از این موج سانسور در امان نماندهاند. «فیسبوک» از دیروز در حال پاک کردن تمام مطالبی است که در آنها به نام چاراملا اشارهای شده است.
بر اساس گزارش کاربرانی که مطالبشان به دلیل اشاره به نام چاراملا پاک شده، سخنگوی فیسبوک در پیامی به آنها نوشته است: «هر اشارهای به نام افشاگر بالقوه، ناقض خط مشی ما و ترویج اقدامی خلاف قانون است.»
فیبسوک همچنین اعلام کرده است: «ما در حال حذف کردن هرگونه اشارهای به نام افشاگر بالقوه هستیم. در صورتی که این نام به صورت گسترده در رسانهها مطرح شود یا در مناظرات توسط افراد معروف به کار گرفته شود، ما در سیاست خود تجدید نظر میکنیم.»
با وجود عدم افشای رسمی نام چاراملا، اما جمهوریخواهان مجلس نمایندگان روز شنبه رسما افشاگر را برای ادای شهادت در پرونده استیضاح، به کنگره فراخواندهاند. هرچند در احضاریه مجلس نمایندگان فعلا نام افشاگر اعلام نشده است، اما به نظر میرسد به زودی سیاست پنهانکاری در مورد نام وی تغییر کند.
به نظر میرسد جمهوریخواهان مصمم هستند که با افشای نام وی و سیاسی جلوه داده پرونده استیضاح، از فشارها بر ترامپ که در به فاصله یک سال تا انتخابات ریاستجمهوری با اتهاماتی جدی روبروست، بکاهند.