تهران: مجاهدی: درباره واقعه عاشورا ابتدا نگریستن مهم است بعد گریستن

به گزارش حلقه وصل، در یکی دیگر از برنامه‌های «رندان تشنه‌لب» که توسط دفتر طنز حوزه هنری در سالن سوره برگزار شد، چهره‌های شناخته‌شده شعر و ادبیات حضور پیدا کردند تا در وصف امام حسین (ع) و واقعه عظیم عاشورا به شعرخوانی بپردازند.

* مجاهدی: درباره واقعه عاشورا ابتدا نگریستن مهم است بعد گریستن

یکی از اساتیدی که در این برنامه حاضر شده بود و ضمن شعرخوانی، درباره لزوم ورود شاعران به شعر آیینی و متعهد سخن گفت، استاد محمدعلی مجاهدی بود. وی با اشاره به اینکه از قم آمده است و طی این مسیر به انگیزه احتیاج دارد، گفت: من با انگیزه‌های مختلف در چنین مراسمی شرکت می‌کنم که یکی از آن ها این است که با حضور در بین اساتید و شاعران، با دست پر به شهرم برگردم.

وی ادامه داد: یکی دیگر از انگیزه‌هایی که دارم، نگرانی و دلشوره‌ای است که در رابطه با شعر آیینی و بالاخص شعر عاشورایی احساس می‌کنم. این دغدغه، لحظه‌ای مرا رها نمی‌کند و حتی گاهی در عالم رویا هم در چنین فضایی هستم.

استاد مجاهدی تاکید کرد: در طول روزگاران، قرائت‌های مختلفی از فرهنگ مانای عاشورا به عمل آمده ولی از اواخر سده نهم و اوایل سده دهم تا پیش از انقلاب، قرائت قالب بر محافل مذهبی، قرائت عاطفی و ماتمی محض از فرهنگ عاشورا بوده است و اگر در این پیشینه، به آثار معدودی برمی‌خوریم که رگه‌های اندیشه‌ورزی دارد، آن ها استثناست.

این شاعر با بیان اینکه در آن زمان در مرثیه‌های شعر عاشورا رگه‌های برجسته‌ای که به چشم می‌خورد، عاطفی و مذهبی بوده‌اند و سایر خوانش‌ها به حاشیه‌ رانده شده‌اند، گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، متفکران بزرگی مثل شهید مطهری در این عرصه وارد شدند و جامعه را با ابعاد تازه‌ای از فرهنگ عاشورا آشنا و این اندیشه را زنده کردند که غیر از پوسته بیرونی، ابعاد تودرتو و رازمندی در فرهنگ عاشورا وجود دارد که باید به تصویر کشیده شود و این محقق نمی‌شود مگر اینکه نگاهی نافذ داشته باشیم.

وی ادامه داد: آنچه در این میان مهم است این است که آیا گریستن باشد بعد از نگریستن یا اول باید نگریستن باشد و بعد گریستن؟ اگر انسان توفیق داشته باشد که با نگاه نافذ، لایه‌های درونی و ناشناخته فرهنگ عاشورا را رصد کند، بعد مانند درخت باران‌خورده منتظر تلنگر است که اشک بریزد و در آن صورت یک قطره اشک او برابری می‌کند با بسیاری از اشک‌هایی که با روضه‌های غیرمستند همراه می‌شود.

مجاهدی با اشاره به اینکه فرزدق چطور امام زین‌العابدین(ع) را در شعرهایش معرفی کرد، افزود: امروز اطراف ما را آتش گرفته است، وهابیت دشمن قسم خورده شیعه، زائران ایرانی را عالما و عامدا در منا به کشتارگاه می‌فرستد. شاعر امروز رسالت ندارد در این قلمرو وارد شود؟ از واجبات این است که هر شاعر متعهد، در این مقطع حساس تاریخی، ورود آگاهانه و تاثیرگذاری در این عرصه‌ها داشته باشد. اگر سکوت کنیم فردا چطور می‌خواهیم جواب‌گو باشیم؟ مهم این نیست که در چه سبکی شعر بگوییم، اگر کسی به شعر آیینی وارد نمی‌شود اهمیتی ندارد؛ آزادگی، غیرت و شرافت سبک و سیاق نمی‌شناسد و لازم است در هر سبک و روشی شاعران متعهد ما به میدان بیایند.

* تب شور و غزل گل کرد و شور نینوا دیدم

با توجه به این موضوع، علیرضا قزوه در بخشی از این مراسم، بعد از بیان خاطره‌ای اظهار کرد: روایت شده در کربلا هم تا حتی شب عاشورا، شادی و طنز هم در کنار آن جدیت‌ها بوده است.

وی در ادامه این برنامه، قصیده‌ای با این مضمون قرائت کرد:

نمی‌‌دانم تو را در ابر دیدم یا کجا دیدم / به هر جایی که رو کردم فقط روی تو را دیدم

تو را در مثنوی در نی، تو را در های و هو در هی / تو را در بند بند ناله‌های بی‌صدا دیدم

تو مانند ترنم، مثل گل، عین غزل بودی / تو را شکل توسل، مثل ندبه، چون دعا دیدم

دوباره لیله القدر آمد و شوریدگی‌هایم / تب شعر و غزل گل کرد و شور نینوا دیدم

شب موییدن شب آمد و موییدن شاعر/ شکستم در خودم از بس که باران بلا دیدم ...

فریبا یوسفی نیز شاعر دیگری بود که در این برنامه به شعرخوانی عاشورایی پرداخت. او شعری را با اشاره به آیات سوره کهف خواند به این شرح:

صلاه ظهر که خورشید بی‌غروب دمید / به سر رسید جهانی و غم به سر نرسید

چقدر نیزه که افتاد و برنخاست تنی /  چقدر تن که به جان عشق بی‌حساب خرید

عجیب نیست تو آن آیه‌ی عجیب‌تری / نه خفته است و نه مرده‌ست، زنده است شهید

بخوان به خون که تو بر نیزه سرفراز شدی / بدم که وقت گل نی که گفته‌اند رسید