تهران: بعضی نظام‌های فرهنگی با عقل مشکل دارند!

به گزارش حلقه وصل، حسن رحیم پور ازغدی در سخنانی در همایش رسالت معلم طراز انقلاب اسلامی به تبیین نقش معلم و نظام تعلیم و تربیت در مکتب اسلام و انقلاب اسلامی پرداخت.

این عضو شورای انقلاب فرهنگی با اشاره به ایام میلاد حضرت امام رضا(ع) سخنان خود در زمینه تعلیم و تربیت را با حدیثی از امام رضا(ع) آغاز کرد که فرمودند : صدیق کل امرء عقله و عدوه جهله (دوست هرکس عقلش است و دشمنش جهل اوست) که این گزاره یک گزاره مبنایی در حوزه تعلیم و تربیت است.

رحیم پور در ادامه گفت: بعضی نظام‌های فرهنگی با عقل مشکل دارند به خصوص نظام های فرهنگی دینی که از دین و معنویت صحبت می کنند گویی با عقل یک حالت رودربایستی و یک وحشتی از عقل دارند، تعارف هم می کنند با عقل و عقلانیت اما هرچه کمتر بهتر، نسبتشان با عقل نسبت دوری و دوستی است.

وی افزود: گویا نوعی از تدین و تعبد است که با تعقل مشکل دارد و نمی‌خواهد با عقل هم خانه شود، گویی عقل دشمن دوست نما و دشمن دیانت است. 

این عضو شورای انقلاب فرهنگی افزود: این نگاه هم در نظام های تعلیم تربیت سکولار و غیر دینی که بر جهان جدید حاکم است و هم در نگاه های به اصطلاح دینی به تعلیم و تربیت دینی فرض گرفته شده است. از آن طرف می گویند برخورد و تماس حداقلی با دین و معنویت و از این طرف هم می گویند تماس حداقلی با عقلانیت، در حد ضرورت از عقل به حد اکل میته استفاده شود در حالیکه حضرت رضا(ع) عکس این را مطرح می کنند و می گویند عقل دوست شما است و در جبهه دشمن نیست، نگاه دوستانه داشته باشید و از عقل استفاده کنید .

رحیم پور در ادامه گفت: امام رضا علیه السلام می فرمایند که رسول خدا(ص) فرمود دنیا و آخرتتان با عقل درست می شود، بدون عقل نه دنیای درستی خواهید داشت و نه آخرت درستی.

وی در ادامه با اشاره به یک برداشت اشتباه از این موضوع می افزاید: ممکن است کسی بگوید یک عقل کلی، عقلی در آسمانها مورد نظر است که می فرمایند نه همین عقل معمولی مد نظر است چنان که امام رضا(ع) میفرماید ( عقله) دوست هر کس عقل خودش و دشمنش جهل خود اوست .

این فعال فرهنگی در ادامه بیان کرد: یک بحثی در تعلیم و تربیت هست که می گوید عقل را درست بشناسیم و درست پرورش دهیم، عقل بالقوه را بالفعل کنیم، عقل بالفعل را پاسداری کنیم و مبنای دنیا و آخرتمان را عقل قرار دهیم و با عقل به سوی خدا و دین برویم و با عقل دین را تجزیه و تحلیل کنیم و بفهمیم و با عقل سراغ قرآن و سنت برویم و آن هم با همین عقل معمولی که در اختیار همه است، بعضی جوری عقل را تعریف می کنند که گویی کسی عقل ندارد بله سطوحی از عقلانیت است که در اختیار همه نیست که باید برای رسیدن به آن رشد صورت گیرد .  

رحیم پور ازغدی در ادامه با بیان آنکه عقل حجت خداست بر شماست گفت : در روایت هم از پیامبر (ص) داریم که خداوند در قیامت با هرکسی بر اساس عقلش احتجاج می کند یعنی پروند هرکسی بر اساس عقلش خواهد بود  محاکمه عقلا با حمقا متفاوت است چنانچه محاکمه ثروتمندان از محاکمه فقرا سخت تر خواهد بود هرکسی که در اینجا امکانات بیشتری داشته است محاکمه اش سخت تر خواهد بود .

وی تصریح کرد البته این به این معنی نیست که آرزو کنیم ای کاش احمق باشیم که آنجا خیلی به ما گیر ندهند چون بهشت احمق ها هم در سطح خود احمق هاست بهشت عقلا و حکما با بهشت احمق ها متفاوت است ،بهشت داریم تا بهشت ، شهید داریم تا شهید ، همه شهدا در بشت اند ولی در یک سطح نیستند همه بهشتی ها در یک سطح نیستند کما اینکه جهنمی ها در یک سطح نیستند البته جهنم را خودمان خواهیم دید ولی بهشت را به ما می گویند که اینطور است ، ضمن اینکه قرآن می فرماید که همه تان یک سری به جهنم خواهید زد حالا کیفیت حال افراد در آنجا چگونه است بستگی دارد ولی همه تان یک کارهایی کردیم که نیاز به استحمام روح داریم .

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه بیان کرد : به تعبیر بعضی علماء تعلیم و تربیت ، جهنم حمام روح است، اغلب جهنمی ها موقتا در جهنم هستند آن ایرادهایی که در نظام تعلیم و تربیت دنیایی نتوانستیم رفع کنیم در آنجا با نظام تعلیم و تربیت اخروی کمک می کند تا یک عده ایی آنجا پاک شوند ، نظام تعلیم و تربیت باید کمک کند تا در همینجا پاک شویم که آن هم همراه عقل است .

رحیم پور افزود: حضرت می فرماید هر جا جهل هست دشمنی هست و از نادانی بترسید این نادانی است که دنیا و آخرت ما را خراب می کند و این نادانی است که جنگ و خشونت و کینه می آورد ، هر جا عقل باشد اینها نیست، مشکلات همه از جهل است .

هرجا عقل باشد دین هست، خدا هست و حق هست، هر جا عقل نباشد حق نیست ، بعضی خیال می کنند در مدارس مذهبی هرچه چشم و گوش بچه ها را پر از مذهب کنیم ، مذهب را به او فشار دهیم اینها تربیت دینی است غافل از اینکه اگر بدون عقل این کارها را انجام شود در آینده او پس خواهد زد حتی اگر در مدرسه این کار را نکند در آینده که از این زندان مذهبی آزاد شود پس خواهد زد .