تهران: آواها و نواهای رضوی برای ما ایرانی‌ها، نقطه پرگار است

به گزارش حلقه وصل،  اختتامیه دومین جشنواره «آواها و نواهای رضوی(ع)» عصر دیروز (هفتم مردادماه) در تالار وحدت تهران برگزار شد. این مراسم با نقاره‌زنی و کرنانوازی گروه افشار حشمتیان آغاز شد و در ادامه، حاج حمیدرضا منتظر برای حاضران صلوات خاصه امام رضا (ع) را خواند. 

سپس برزین ضرغامی - مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران - گفت: ایران فرهنگی از قدیم، محل تلاقی و تعامل اقوام و گروه‌های مختلف بوده است. آن‌هایی که فرهنگ ایران‌زمین را می‌کاوند، می‌دانند این موقعیت جغرافیایی به‌وجود آمده، فرصت‌های بی‌شماری را به‌وجود آورده که یکی از آن‌ها زیست مسالمت‌آمیز اقوام مختلف در کنار یکدیگر است که امروزه هر کدام از آن‌ها، خود را صاحب این آب و خاک می‌دانند و در ایرانی‌ بودن با هم رقابت می‌کنند.

او ادامه داد: ما بر این اعتقاد هستیم که ایرانیان در پذیرش فرهنگ اسلامی، از اقوام پیشتاز بوده‌اند و به استقبال این فرهنگ رفته‌اند. ایرانیان بعد از پذیرش اسلام و هنگامی که موضوع ولایت امیر مومنان و مذهب تشیع مطرح شد نیز در دسته پیشتازان بودند.

ضرغامی اظهار کرد: هر کدام از اقوامی که در دامنه ایران فرهنگی زندگی می‌کردند، تلاش دارند به نوعی به خاندان کرامت عرض ارادت کنند. یکی از مولفه‌های اثرگذار در این کار موسیقی بوده است. وقتی به فرهنگ ایرانی وارد می‌شویم درخواهیم یافت که هر کدام از این اقوام، گنجینه‌ای از آواها و نواها را دارند که به تناسب خودشان نواخته‌اند. در طول برگزاری جشنواره بین‌المللی امام رضا (ع) هنرمندان مختلفی یار آن شدند، اما وقتی به سابقه این جشنواره ۱۵ ساله نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که در بخش موسیقی، کمتر ورود کرده بودیم. جشنواره «آواها و نواهای رضوی» با این امید طراحی شد که فعالیت‌های ریشه‌دار فرهنگ اقوام مختلف ایران اسلامی شناسایی شوند.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران استان بیان کرد: امسال در حالی اختتامیه دومین دوره این جشنواره را برگزار می‌کنیم که بخشی از این رسالت محقق شده است. تعداد شرکت‌کنندگان و اجراها نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده و رونق این رویداد نسبت به دوره پیش مشهود است.

ضرغامی همچنین گفت: امیدواریم جشنواره «آواها و نواهای رضوی(ع)» پربارتر برگزار شود و در کنار رسالت شناسایی و معرفی موسیقی و فرهنگ اقوام باعث خلق آثار فاخری شود که این آثار در مرزهای داخلی و مرزهای فرهنگی بدرخشند و پیام مهر، دوستی و صلح را در گوشه‌گوشه عالم ترویج دهند.

بخش بعدی این مراسم، به دونوازی باغلاما و نی توسط دو هنرمند از کشور ترکیه به نام‌های سداد آنار و سرجان پشان اختصاص داشت.

در ادامه، از قاسم رفعتی - خواننده - دعوت شد روی سن برود و برای حاضران دقایقی بخواند.

سپس سهیل محمودی - شاعر و مجری برنامه - با بیان این‌که قرار بود سیدرضا صالحی امیری - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی - نیز در این مراسم حضور داشته باشد، اما به دلایلی این اتفاق نیفتاد، از هادی حسینی - معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت ارشاد - خواست تا سخنرانی کوتاهی داشته باشد.

حسینی نیز اظهار کرد: امام رضا (ع) برای ما ایرانی‌ها و افراد دیگری که دل در گرو او دارند، نقطه پرگار است و بسیاری به وجود ایشان عشق می‌ورزند. ما ایرانی‌ها قدر دانستیم و در این راستا وزارت فرهنگ در جهت اشاعه فرهنگ رضوی در تمام کشور فعالیت‌هایی داشته است.

در بخش بعدی، گروه موسیقی قاصدک به سرپرستی سعید اسماعیلی برای حاضران قطعاتی را اجرا کرد. در ادامه نیز از چند شخصیت اثرگذار در حوزه فرهنگ دینی تجلیل شد. استاد احمد اقوام‌شکوهی نقاره‌زن حرم امام رضا (ع) اولین فردی بود که از او تقدیر کردند.

اقوام‌شکوهی که ۷۲ سال است در بارگاه امام هشتم نقاره‌زنی می‌کند، در سخنانی کوتاه گفت: من متولد سال ۱۳۰۵ هستم و ۷۲ سال است که در نقاره‌خانه امام رضا (ع) نقاره می‌زنم و تعطیلی ندارم، مرخصی هم نمی‌روم، فقط در ایام محرم و صفر تعطیل هستیم. ما هر روز ۲۰ دقیقه مانده به طلوع خورشید، ۲۰ دقیقه مانده به ساعت ۸ صبح، ۲۰ دقیقه مانده به غروب خورشید و بعد از نماز مغرب و عشاء نقاره می‌زنیم.

او با بیان این‌که خاطراتی که از این کار دارد، به اندازه یک کتاب است، ادامه داد: من همیشه یک ساعت زودتر به نقاره‌خانه می‌روم. یک‌بار در دوران جوانی، صبح زود به آنجا رفتم و دیدم چند هزار مرغابی در صحن نشسته‌اند. این پرنده‌ها به سمت ایوان عباسی و روبه‌روی پنجره فولاد ردیف شده بودند. با خود گفتم خدایا چه کسی آن‌ها را این‌گونه منظم به ردیف می‌کند؟ مو به تنم سیخ شد و نتوانستم جلوی گریه‌ام را بگیرم. شروع به کرنانوازی کردیم تا حیوان‌ها بلند شوند، اما این اتفاق نیفتد. نزدیک آن‌ها رفتم و ۲۰ دقیقه کنارشان ایستادم. سرانجام آن‌ها دوبار دور حرم چرخیدند و به سمت میدان شهدا پرواز کردند. تا خدا به من عمر بدهد، می‌خواهم به امام رضا (ع) خدمت کنم.

در ادامه این مراسم، از قاسم رفعتی، حمیدرضا منتظری، علی ثابت‌نیا و حسام‌الدین سراج تقدیر شد. همچنین ویدئو کوتاهی از نقاره‌زنی اقوام‌شکوهی پخش شد.

سپس حسام‌الدین سراج - خواننده - که از برگزارکنندگان قول گرفته بود هدایای خود را دست اقوام‌شکوهی بگیرد، با بیان خاطراتی از آثاری که درباره امام رضا (ع) اجرا کرده است، از حسین صبح‌دل - موذن نامی و مدیر برنامه‌های مذهبی رادیو - که به موسیقی ردیف‌ دستگاهی ایران نیز تسلط داشت، یاد کرد و گفت: مرحوم صبح‌دل در خواننده شدن من و بسیاری دیگر، مشوق خوبی بود. او بود که استاد محمدرضا شجریان را به استودیو برد و از او خواست، ربنای معروفش را به‌شکل تمرینی بخواند تا شاگردان بتوانند استفاده کنند. خداوند صبح‌دل را رحمت کند و به شجریان سلامتی بدهد.

در ادامه، سراج دقایقی برای حاضران خواند و پس از آن، حسین ولی‌نژاد از شهر شیروان در شمال خراسان دوتارنوازی کرد.

احمد صدری - پژوهشگر موسیقی نواحی و دبیر این جشنواره - نیز در این مراسم، گفت: در موسیقی پهنه فرهنگی ایران نمی‌توان خط فاصل دقیقی را برای موسیقی دینی و غیردینی رسم کرد. این دو در هم آمیخته‌اند. یکی از کارهای این جشنواره، ایجاد مجرایی برای گردآوری این نوع موسیقی بود. معمولا همه از نوع موسیقی‌ای که در اعیاد از صداوسیما پخش می‌شود، گلایه‌ می‌کنند؛ اما این نوع موسیقی نواحی وجود دارد که باید دیده شود و رادیو و تلویزیون می‌تواند از آن بهره بگیرد.

او یادآوری کرد: ویژگی این دوره از جشنواره برخلاف دوره قبل این بود که فقط به موسیقی نواحی اختصاص داشت. ایجاد بخش‌های کر و آکاپلا در موسیقی کلاسیک، موسیقی ردیف‌ دستگاهی در بخش سنتی، موسیقی پاپ و نماهنگ در این دوره بود. ما همچنین از نمایندگان ملل مختلف برای حضور در این جشنواره دعوت کردیم.

صدری اظهار کرد: اگر دوستان همت کنند، سال آینده این قابلیت وجود دارد که حتی در حوزه فرهنگی ایران‌زمین به‌شکل بین‌المللی فعالیت کنیم.

در پایان مراسم، جوایز بخش رقابتی دومین جشنواره «آواها و نواهای رضوی(ع)» اهدا شد.

در بخش کرال و آکاپلا حسین انفرادی از مشهد، وحید خرمی از قم، مسعود نیکویی از کرمان، سیداحمد رضوی از تهران، مه‌لقا رکنی از تهران و در بخش موسیقی دستگاهی سیدعلی اسماعیلی (گروه قاصدک از ورامین)، علیرضا محرابی (گروه کرامت از اصفهان) و علی صدیقی راد (گروه چکاوک از دزفول) جوایز خود را گرفتند.

همچنین در بخش موسیقی پاپ به برنا قیاسی از تهران، نوید ظریف کریمی از مشهد، هادی قاسمی از دلیجان و دانیال مهران‌راد از شیراز و در بخش کلیپ سیدعباس امامزاده برای ویدئوکلیپ «ملک رضا» از تهران و در بخش گروه ملل به عاشیق محمد قاسمف از کشور جمهوری آذربایجان، خلج از افغانستان و سداد آنار و سلجان پشان از ترکیه جوایزی اهدا شد.

سپس گروه‌های کلپوران، نیسان، آوای چنگ، ندای جام، عاشیقلار میشو، جولان، سعری، سیف‌الدین وانو، آوا و قنور محمدزاده، حسین ولی‌نژاد و سیدعلی اسماعیلی تقدیر شدند.

به گزارش حلقه وصل، در این مراسم افرادی مانند فرزاد طالبی - مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد -، بهرام جمالی - مدیرعامل انجمن موسیقی ایران -، فرماندار پاکدشت و نماینده مردم شبستر در مجلس حضور داشتند.