
به گزارش خبرنگار حلقه وصل از قم، حجتالاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان در پنجمین همایش هیئتهای محوری و برگزیده کشور گفت: اگر واقعبینانه به مقوله عزاداری و هیأتداری و انواع جلوههای آن نگاه کنیم، این حرکت میتواند بهعنوان با عظمتترین حرکت اجتماعی برای هرگونه رشد و توسعه فرهنگی در همه ابعاد تلقی شود.
پناهیان گفت: ببینید که چگونه معادلات در منطقه به هم ریخته، انتظار نداشته باشید که رسانهها، مجلات و سایتهای غربی از تحلیل عظمت عزاداری پر باشد. آنها به هیچوجه در این زمینهها هیچ اعترافی نخواهند کرد ولی شاهد ماجرا هستند و عجیب هم در بهت و حیرت فرو رفتهاند.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه هیأت موجب اصلاح رفتار در خانواده و اصلاح و ارتقاء سبک زندگی شود، افزود: ما در کنار دریا هستیم و اگر تشنه لب برخیزیم تقصیر خود ماست و اگر نتوانیم در ابعاد سیاسی با روضه اباعبداللهالحسین(ع) سطح تحلیل جامعه را افزایش بدهیم آن بیبهرهگی ماست.
در واقعه کربلا اکثر روضهها، روضه خانوادگی است
وی در ادامه گفت: در واقعه کربلا اکثر روضهها، روضه خانوادگی است، روضهخوان اگر نتواند مسائل خانواده را ذیل این روضهها درست کند، مشکل خودش است و اگر گریهکن نتواند الهامات و دریافتهایی برای وضع تربیتی خانواده از این روضهها دریافت کند، مشکل خودش است.
حجتالاسلام و المسلمین پناهیان خاطر نشان ساخت: اگر روضهخوان واقعه کربلا را طوری معرفی کند که مرتب در بیان وقایع بگوید «عجیب است» و بگوید «معلوم نیست» آن وقت انسان به یک چیزهایی معتقد خواهد شد، که ابلیس جنود دارد و از آسمان فرستاد و یک دفعهای زدند و همه چیز از بین رفت.
وی افزود: امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند آدم عاقل تعجب نمیکند، شاید یکبار کلمه عجیب برای جلب توجه به کار برده شود، ولی واقعا عجیب نیست. چون واقعه کربلا یک دومینویی داشته و از یک جایی شروع شده و به اینجا رسیده است و بسیاری از مردم همان زمان هم میدانستند که همچین اتفاقی خواهد افتاد. اگر ما به عنوان روضهخوان و گریهکن متوجه دومینویی که شکل گرفت تا کار به آنجا رسید، نباشیم، برای اصل مصیبت روضه نخواندیم، گریه نکردیم؛ پس اگر کسی با واقعه عاشورا دقیق آشنا بشود، میگوید چه مراحلی پشت سر گذشته شد تا به اینجا رسید.
در هیأتهای دانشگاهی به علت عمیق بودن روضهها، بیشتر گریه میکنند
حجتالاسلام و المسلمین پناهیان با تأکید بر خواندن روضه عمیق خاطر نشان ساخت: آن زمانی که امیرالمؤمنین(ع) دستور به جهاد میداد و اشعث پای رکاب ایشان میگفت، آقا ما نباید زندگی کنیم، آنجایی که در نخیله لشگر درست عمل نکرد و پراکنده شد، از آنجا شروع شد تا رسید به کربلا، از آنجا باید کربلا دیده بشود، روضهها باید عمیقتر باشد و تا روضه عمیق نباشد خیلیها متأثر نمیشوند؛ در دانشگاهها بیشتر از مناطقی که عوام حضور دارند گریه میکنند، زیرا روضه عمیق هستش و باید خیلی عمیق فکر کنند تا دقیق به آن موقعیت پی ببرند.
وی با اشاره به اینکه تحلیل سیاسی کسی پیدا میکند که ریشههای این پدیده را تا دهها سال قبل بررسی کند افزود: کسی که میخواهد تحلیل سیاسی داشته باشد باید ژرفنگر و آیندهنگر باشد تا بتواند یک تحلیل خوبی داشته باشد و انسانهای فرهیخته عمیق به همه چیز نگاه میکنند.
این خطیب دانشمند با اشاره به اینکه سوگواری در بسیاری از ابعاد و مقولهها میتواند برای ما فواید بیشماری داشته باشد، گفت: در عرصههای مختلف بررسی کنید، برکاتی که در هیأت است در هیچ کجای دیگر نیست، در عزاداری اباعبداللهالحسین(ع) مقولهای به نام برکت وجود دارد، بعضی وقتها هزینه یک حرکت معنوی و دینی دیگر، ده برابر یک هیأت هستش ولی بعد از چند سال بررسی کنید ببینید اثرش چقدر است، به مسئله برکت باید توجه شود و به همه نیز باید توجه بدهیم.
برای عزاداری امام حسین(ع) هیچ هزینهای نمیشود، مگر اینکه چند برابر جایگزین بشود
وی افزود: برای کسی که خرج میکند، برکت دارد؛ در واقع برای عزاداری امام حسین(ع) هیچ هزینهای نمیشود، مگر اینکه چند برابر جایگزین بشود، این حرف از طرف من یک ادعاست و یک تجربه است از جانب کسانی که تجربه کردهاند. نمیتوانم به شیوه دیگری این سخن را اثبات کنم، هر کس باید خودش تجربه کند.
حجتالاسلام و المسلمین پناهیان خاطر نشان ساخت: در شهری که مساجد فعالتر از هیأتها هستند، مشکلاتی هستند که فقط با هیأتها میتوان حلش کرد و اگر هیأتها به اندازه کافی در آن شهر بهشون توجه میشد، آن مشکلات پیش نمیآمد. برخی از دوستان فکر میکنند که با مسجد میتوانند همه کاری را درست کنند و بعد از نماز یک روضه هم میخواندند و در محرم هم بعد از نماز یک عزاداری میکنند و میگویند به هیأت نیازی نیست.
وی افزود: قصد مقایسه مسجد و هیأت را ندارم، کما اینکه برای بسیاری شبهبرانگیز است که ما مقایسه بین زیارت خانه خدا و زیارت کربلا انجام دهیم، مقایسهای که همه نتیجهاش را میدانند. کسی آمد خدمت امام صادق(ع) و گفت تا حالا 19 بار من حج مشرف شدم و آقا گفتند یک بار دیگر هم برو تا 20 بار بشود تا ثواب یک زیارت کربلا را به تو بدهند.
این خطیب توانا گفت: هیأت سرچشمه حفظ مساجد است، همچنین باید هیأت و مسجد با هم تعامل داشته باشند و اگر هیأتیها به مسجد نروند نیز دچار مشکل میشوند.
وی که در جمع مسئولان هیأتهای مذهبی سخن میگفت، خاطر نشان کرد: هیأت برای هیأتیها و بهویژه هیأتداران برکاتی دارد، به حدی که انسان وحشت میکند از پست هیأتداری عقب بشیند؛ یکدفعه انگار همه بلاهایی که اصلا ازش خبر نداشتیم و تا حالا دفع شده بود و نمیدانستیم که دفع شدهاند تا از خدا تشکر کنیم، یک دفعه سقف آسمان سپرش را برمیدارد و آن بلاها همه نازل میشود.
حجتالاسلام و المسلمین پناهیان در ادامه گفت: پدرم تجربیاتی را نقل میکرد از کسانی که اهل هیأتداری و روضهداری بودند و بعد ترک کردند؛ نمونههایش را میگفت، بلاهایی که کل خانواده یکبار تصادف کنند و بمیرند تا خیلی چیزهای دیگر.
وی افزود: در هیأتها به برکت نسل توجه کنید و برای آن برنامه داشته باشید، برای افرادی که فرزندان پنجم و ششم و یا سوم و چهارمشون متولد شده از طرف هیأت هدایایی در نظر بگیرید، همه چیز را به نظام، دولت و مملکت واگذار نکنید. شما عزاداری را هم به سازمان تبلیغات، بسیج و دفترتبلیغات واگذار نکردید.
ظهور باید هدف عملیاتی هیأتها باشد نه آرزوی هیأتهای مذهبی و یا دعای آخر جلسه
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: اهداف برگزاری هیأت را میتوان به صورتهای مختلف بیان کرد، قرب الیالله یک هدف میتواند باشد که هدف غایی ما در همه کارها است، یک هدف را هم میتوانیم از اهداف عملیاتی پایین به حساب بیاوریم، مثلا توسلی که داریم و میخواهیم حاجتمون برآورده شود و شأن اهلبیت(ع) عصمت و طهارت بالاتر از حاجت گرفتن است. هدف مشخصی که حداقلی هم نباشد و ما باید برای هر حرکتی آن هدف را در نظر بگیریم، ظهور و مقدمهسازی برای فرج است.
وی افزود: این باید یک هدف عملیاتی باشد و نه آرزوی هیأتهای مذهبی و یا فقط دعای آخر جلسه؛ باید طوری هیأت برگزار شود و مردم جذب شوند و یک جوری باید بصیرت بدهیم و یک جوری باید ولایت را تبیین کنیم و معارف را انتقال بدهیم و یک جوری باید سینهها و دلها را از گناهها پاک کنیم و یک جوری باید توسل به اهلبیت(ع) پیدا کنیم تا ظهور محقق بشود.
استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: امروز به مقوله ظهور بسیار نزدیک شدیم بهگونهای که ظهور را میتوان بهعنوان یک هدف عملیاتی برنامهریزی کرد؛ تا میگوییم ظهور مقوله یمن، شام، عراق، حادثه 11سپتامبر در مکه مکرمه و در کنار خانه کعبه زنده میشود، نظام جمهوری اسلامی، کمک به ولی فقیه، مطرح میشود.
وی افزود: یا لثارات الحسین شعار ملائک و یارانی است که به امام زمان(عج) کمک میکنند، محور انتقام خون اباعبدالله الحسین(ع) است، نمیشود که برای عاشورا عزاداری کنید و احساس فرشتههای آسمان را نداشته باشید. روز عاشورا تا خدا امام زمان(عج) را به ملائک آسمان نشان نداد، آرام نشدند، نمیشود برای عزاداری بگویید ما امام حسین(ع) را دوست داریم و برای مصائبش هم عزاداری میکنیم و کاری به بقیش هم نداریم، میخواهد غم از روی دل رسول خدا(ص)، فاطمه زهرا(س) برداشته شود یا نه، کائنات میخواهد قتل حضرت را جبران کند یا نه، این که نمیشود.
این استاد اخلاق گفت: شهید زنده است و احساس سوگواری ما همین را به ما میگوید و میگوید این شهید روی زمین مانده و کار تمام نشده است و اینکه بالاخره یک اتفاقی افتاد و گذشت، نیست، خون تازه است و باید کاری برای ظهور کرد.
حجتالاسلام و المسلمین پناهیان خاطر نشان کرد: برای فعالیت عملیاتی برای ظهور در هیأت، روضهها جهتگیری پیدا کند، معارف بالای منبر جهتگیری پیدا کند، من نمیگویم که بحث اخلاقی در هیأت نشود، ولی وقتی میخواهد بحث اخلاق خانواده صحبت شود، بگویند چه خانوادهای میتواند سرباز امام زمان(عج) تربیت کند، ویژگیهایش را بگویید و اینطوری با هم بحث کنید.
وی افزود: هیأتهای چه ضرری میکنند که برای نزدیک بودن ظهور برنامهریزی کنند و خودشان را با احتمال نزدیک بودن ظهور تطبیق بدهند و اگر ظهور به تأخیر افتاد من و شما چه ضرری میکنیم، تنها اتفاقی که برای ما میافتد این است که یک دل شکسته پیدا میکنیم و بچههامون در هیأت اشک میریزند و میگویند که پدرم خیلی امید داشت ظهور نزدیک بشه. این که همش فایده است. در هیأت کسی که بیدین نمیشود، هیأتی که نمیگوید که ظهور انجام نشد و ما میرویم.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان ساخت: بعضیها هستند که نسبت به هیأتها میگویند که شما چرا حزباللهی هستید و چرا ضد استکبار و صهیونیستها هستید و مرگ بر آمریکا میگویید و بعضیها هستند میگویند که چرا شما برای شهدا گریه میکنید و یادی از شام و یمن و عراق میکنید. جوابشان را بدهید و بگویید برای ظهور، آن وقت آنها دیگر چیزی نمیگویند، الان اوضاع منطقه دارد برای حضرت سرباز درست میکند.
وی گفت: اگر میخواهید هیأت انقلابی داشته باشید، خودتان را با گرای ظهور تنظیم کنید، انقلابیتر میشوید، نه در محدوده ایران، بلکه در محدوده منطقه و هم عزاداریهاتون بهتر میشود، تجربه کنید.
مداحان و ذاکران اهلبیت(ع) در انتخاب اذکار و اشعار دقت کنند
حجتالاسلام والمسلمین پناهیان در ادامه افزود: ذکر «أَیْنَ الطّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِکَرْبَلاءَ» را در هیأتها بخوانید و سینه بزنید، این ذکری است که خودشان به ما یاد دادند، این در دعای ندبه است، بسیار اجرش بالاست، به همه یاد بدهید.
وی در ادامه با بیان اهمیت اذکار و اشعار استفاده شده توسط مداحان گفت: در انتخاب نوحهها دقت کنید، مثلا یک نوحههایی در قدیم بوده که در فراق کربلا میخواندیم و زیارت کربلا را بهصورت آرزو مطرح میکردیم، الان دیگر دوران این نوحهها گذشته است، نوحهای درست کنید و در آن از تکرار سفر کربلا بگویید و از امام حسین(ع) بخواهید که زائر دائمی باشید.
این خطیب توانا افزود: امام صادق(ع) فرمودند، شنیدم بعضی از شیعیان ما هستند سه سال میشود که به زیارت کربلا نرفتهاند، طرف مقابل برگشت گفت، خیلیها اینگونه هستند، آقا فرمودند، جواب رسول خدا را چه میدهند. در روایتها است که از امام صادق(ع) پرسیدند که آقا چند بار باید برویم کربلا، فرمودند فقرا سالی یکبار و ثروتمندان سالی دو بار.
وی گفت: شنیدم یکی از ذاکرین اهلبیت(ع) به مریدانش گفته است که برای زیارت کربلا باید انسان حال داشته باشد و اگر حس و حال نداشتید کربلا نروید، هفتاد روایت درباره کربلا و زیارت کربلا نوشته شده است و این مطلب در آن نیست. مداحان در بیان سخنانشان دقت کنند.
وی در پایان به بیان اهمیت حفظ وحدت در شهرهای سنینشین پرداخت و گفت: دشمنان عزاداری اباعبداللهالحسین(ع) را محل اختلاف قرار میدهند، شما محل اتحاد قرار بدهید. این سخن را روضهخوانها حتما در روضه بگویند، این حرف را به گروهی از اهل مصر گفتم و تحولی در آنها ایجاد شد، یزید بیشتر از ظلمی که به امام حسین(ع) کرد، به اهلسنت در مدینه کرد، در واقعه حره سر از تن صحابه پیامبر جدا کرد و به زنهای آنها تجاوز کرد و تعداد ولد حرامی که سربازان یزید در واقعه حره درست کردند، ثبت شده است. یزید بیشتر دشمن اهلسنت است تا دشمن شیعه. یزید دشمن مشترک سنی و شیعه است. به اهلسنت بگویید که ما برای درد مشترک گریه میکنیم.