میزان مشارکت داوطلبانه نمایندگان مجلس در طرح شفافیت حداقلی

به گزارش حلقه وصل، شفافیت یکی از لازمه‌های اثبات شده یک مجلس مطلوب است. شفافیت پارلمانی علاوه بر تحقق حق ذاتی مردم در آگاهی داشتن و نظارت بر وکلای خود، سبب افزایش اعتماد عمومی به این نهاد می‌شود.

شفاف‌شدن امور مجلس امکان اطلاع همه مردم از فرآیند قانونگذاری و نظارت بر آن را پدید می‌آورد. این امر ضامن سلامتی و ارتقای بهره‌وری در مجلس خواهد بود.

هر چند شفافیت پارلمان ارائه طیف وسیعی از اطلاعات (رای نمایندگان تا حضور و غیاب و نظام مالی مجلس) را شامل می‌شود اما یکی از مهم ترین موضوعاتی که همه پارلمان‌های جهان در خصوص انتشار و عدم انتشار اطلاعات آن سیاست‌هایی را وضع کرده‌اند، انتشار اطلاعات رای‌گیری در پارلمان است.

پایین‌ترین سطح  اطلاعات رای‌گیری نمایندگان، شفافیت میزان مشارکت نمایندگان در رای‌گیری‌ها است.

* نمونه‌ای از عدم شفافیت آرا

در مجلس شورای اسلامی بحث شفافیت آرای نمایندگان پس از مطالبات عمومی ایجاد شده در سطح جامعه در تاریخ 14 شهریور 97 در قالب طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۱۹ آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد.

متاسفانه با وجود حمایت ظاهری حدود ۲۰۰ نفر از نمایندگان، قید یک فوریت این طرح در مجلس با ۵۹ رای موافق رای نیاورد و این طرح به کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس ارجاع داده شد تا در روند طرح‌های عادی مجلس مورد بررسی قرار بگیرد که با گذشت حدود ۹ ماه هنوز خبری از رسیدگی به این طرح در صحن علنی وجود ندارد.

گزارش کمیسیون آیین‌نامه داخلی در مورد این طرح نیز بسیار تامل برانگیز و متعجب‌کننده است.

در گزارش این کمیسیون در مورد این طرح آمده‌‌است طرح مذکور با اصلاح در متن و عنوان به تصویب رسید، اما چه اصلاحاتی؟ اصلاحاتی که طرح را کاملا از موضوع خود یعنی شفافیت آرای نمایندگان برای عموم مردم منحرف می‌کند و به انتشار اسامی افرادی که در رای‌گیری‌ها شرکت نمی‌کنند و ترتیب صحبت نماینده و وزیر در صحن مجلس می‌پردازد.

* یک شفافیت حداقلی و داوطلبانه 

به هر حال در حال حاضر نه تنها هنوز قانونی برای شفافیت آرای نمایندگان برای عموم مردم وجود ندارد، هیات رئیسه مجلس با درخواست انتشار آرای نمایندگان داوطلب نیز مخالفت کرده و آن را خلاف آیین‌نامه داخلی دانسته است. به این ترتیب فقط امکان انتشار میزان مشارکت در رای‌گیری‌ها را، آن هم برای نمایندگان داوطلب در مجلس در صورت امضای فرم ایجاد شده به این منظور فراهم‌کرده‌است، که گامی هر چند کوچک اما مثبت در راستای تحقق شفاف‌سازی مجلس‌شورای‌اسلامی است.

متاسفانه مشارکت نمایندگان در این طرح داوطلبانه نیز تنها ۳۴ درصد در سطح کشور بوده است که شما می‌توانید اطلاعات مربوط به استان و نمایندگان خود را در اینفوگرافیک زیر و فایل اکسل منتشر شده به تفکیک اسامی و حوزه‌ی انتخابیه نمایندگان مشاهده کنید.

میزان مشارکت نمایندگان در رای‌گیری‌ها را می‌توان شاخصی حداقلی از میزان مسئولیت‌پذیری نمایندگان مردم نسبت به طرح‌های مطرح شده در مجلس دانست، که در صورت انتشار عمومی می‌تواند باعث نظارت عمومی مردم بر رفتار نمایندگان خود شود و بدین‌ترتیب عملکرد نمایندگان در این بخش را بهبود بخشد.

آمار‌ها نشان می‌دهد برخی از نمایندگان در بخش زیادی از رای‌گیری‌ها در صحن گاه به دلایل موجه و گاه غیر‌موجه حضور نداشته‌اند و برخی دیگر نیز با وجود حضور در صحن در بسیاری از رای‌گیری‌ها شرکت نمی‌کنند که این مسئله حاکی از عدم توجه این نمایندگان به وظیفه‌ی اصلی خود یعنی قانون‌گذاری در مجلس است.

منبع: فارس