خدا کجا می‌گوید باید حجاب داشته باشیم؟

به گزارش حلقه وصل: مسأله حجاب این روزها خیلی بر سر زبان‌ها است. وعده ابلاغ قانون عفاف و حجاب حدود دو هفته قبل از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی بیان شد اما زمزمه‌هایی مبنی بر جلوگیری از ابلاغ قانون به گوش می‌رسد.

البته امر به حجاب امری الهی است و نمی‌توان آن را به حکومت‌ها نسبت داد با این حال مخالفان حجاب با بی‌توجهی به دستور خدا سعی بر مقابله با فرمان الهی دارند.

خدا در آیه ۳۱ سوره مبارکه نور و چند آیه دیگر به حجاب و پوشش زنان اشاره کرده و چگونگی و میزان آن را هم بیان کرده است.

«وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّوَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»

و به زنان با ايمان بگو چشم‌های خود را فرو گيرند و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را جز آن مقدار كه ظاهر است آشكار نکنند و روسری‌های خود را بر سينه خود افكنند (تا گردن و سينه هم با آن پوشانده شود.) و زينت خود را آشكار نسازند مگر برای شوهرانشان يا پدرانشان يا پدر شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران همسرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنان هم كيششان يا بردگانشان (كنيزانشان) يا افراد سفيه كه تمايلی به زن ندارند يا كودكانی كه از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نيستند، آنها هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود. (و صدای خلخال كه بر پا دارند به گوش رسد) و همگی به سوی خدا بازگرديد، ای مؤمنان تا رستگار شويد.

شرح علامه طباطبایی
مرحوم علامه طباطبایی درباره این آیه می‌فرماید: زنان مؤمنه نیز باید چشم‌پوشی از حرام را از چشم خود شروع کنند و بر نامحرمان نظر ندوزند تا به حشمت و عفاف و حیای نظر پایبند باشند و نیز موظفند که عورت خود را از اجنبی، چه مرد و چه زن بپوشانند و مواضع و محل زینت خود را آشکار نکنند. مگر آن مواضعی که ظاهر است و مطابق روایت، منظور از آن صورت و دو کف دست و قدم‌ها است. در ادامه می‌فرماید به زنان بگو تا اطراف مقنعه‌ها را هم روی سینه‌های خود انداخته و آن را بپوشانند.

علامه طباطبایی درباره «إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها» در المیزان می‌گوید: اینجا به معناى اظهار و نشان دادن است و مراد از زینت زنان، مواضع زینت است، زیرا اظهار خود زینت از قبیل گوشواره و دست بند حرام نیست، پس مراد از اظهار زینت، اظهار محل آنها است. خداى تعالى از این حکم آنچه را که ظاهر است استثناء کرده و در روایت‌هایی آمده که مقصود از آنچه ظاهر است صورت و دو کف دست و قدم‌ها است.

نظر امام صادق(ع) درباره میزان حجاب
امام صادق(ع) در توضیح آیه «إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها»، می‌فرماید: «یعنی صورت و دو ساعد دست‌ها. همچنین از آن حضرت روایت شده که در توضیح «إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها» فرمود: همچنین منظور زینت آشکار یعنی سُرمه، انگشتری، دستبند، گلوبند، گوشواره، النگو و خلخال است.

شرح آیه حجاب در تفسیر نمونه
در تفسیر نمونه هم درباره این آیه آمده است: خداوند می‌فرماید: «و آنها نباید زینت خود را آشکار سازند جز آن مقدار که به طور طبیعی ظاهر است» (وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها).

یعنی زنان حق ندارند زینت‌هایى که معمولاً پنهانى است را آشکار سازند هر چند اندامشان نمایان نشود و به این ترتیب حتى آشکار کردن لباس‌هاى زینتى مخصوصى را که در زیر لباس عادى با چادر مى‌‏پوشند مجاز نیست، چرا که قرآن از ظاهر ساختن چنین زینت‌هایى نهى کرده است.

حکم دیگرى که در آیه بیان شده این است که: «و (اطراف) روسرى‌‏هاى خود را بر سینه خود افکنند» تا گردن و سینه با آن پوشانده شود (وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُیُوبِهِنَّ).

از این جمله اینگونه استفاده مى‌‏شود که زنان قبل از نزول آیه، دامنه روسرى خود را به شانه‌‏ها یا پشت سر مى‌‏افکندند، بطورى که گردن و کمى از سینه آنها نمایان مى‏‌شد، قرآن دستور مى‌‏دهد روسرى خود را بر گریبان خود بیفکنند تا هم گردن و هم آن قسمت از سینه که بیرون است مستور شود.

خداوند در سوره‌های اعراف و احزاب هم در چند آیه به موضوع پوشش و حجاب اشاره کرده است.

منابع حدیث امام صادق(ع) عبارتند از: تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۲۴ الکافی، ج۵، ص۵۲۱/ البرهان/ نورالثقلین/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۳۶/ مکارم الأخلاق، ص ۲۳۲