به گزارش حلقه وصل: عباس عراقچی بعد از گرفتن رای اعتماد از مجلس، به عنوان وزیر امور خارجه در برنامه گفتوگوی ویژه خبری حاضر شد و در خصوص احیای برجام گفت: «6 دوره از مذاکرات احیای برجام را قبل از دولت آقای رئیسی بنده انجام دادم...به هر حال به سرانجام نرسید. الان احیای آن مذاکرات به آسانی گذشته نیست. شرایط بینالمللی عوض شده...برجام به این شکل فعلی که وجود دارد، قابل احیا نیست. حتما باید این سند دوباره باز شود و قسمتهایی از آن مورد تغییر واقع شود؛ که این کار آسانی نیست...مذاکرات سال 1400 به نحوه بازگشت به برجام مربوط میشد. در رابطه با خود برجام هیچ مذاکرهای نداشتیم. الان یک مقدار شرایط متفاوت شده است. آن شکلی قبلی مذاکرات و برجام میتواند یک راهنما باشد. ولی دیگر به آن شکل نمیتواند مورد اجرا واقع شود. مذاکرات جدیدی باید شکل بگیرد که کار آسانی نخواهد بود. این را یک تکلیف میدانیم که برای کاهش هزینههای تحریمها و رفع آنها تلاش کنیم.»
بر اساس گفتههای وزیر امور خارجه، برجام به آخر خط رسیده و میتوان از تجربه آن به عنوان راهنما استفاده کرد. سوال مهم این است که برنامه جایگزین ایشان برای تقابل با تحریمها چیست؟
آقای عراقچی از لزوم شکلگیری مذاکرات جدید صحبت کرد. مذاکرات جدید، طبعا توافق جدید را میطلبد و هر توافقی هم مستلزم یک بده بستان است. سوال از وزیر محترم امور خارجه این است که در مذاکرات جدید قرار است چه امتیاز جدیدی بدهید و چه امتیازی کسب کنید؟ آیا در قبال امتیازاتی که ایران در برجام داد و چیزی نصیبش نشد، منافعی دریافت میشود؟
با توجه به عدم انجام تعهدات از سوی آمریکا و اروپا در تمام دولتها، اگر توافق جدیدی شکلگیرد، برای آنکه به سرنوشت برجام دچار نشود، چه برنامهای دارید؟ و مهمتر اینکه با جنازه برجام چه خواهید کرد؟
به عنوان یک مثال، در 26 مهر سال 1402، تحریمهای تسلیحاتی ایران از سوی سازمان ملل طبق قطعنامه 2231 لغو شد. اما کشورهای اروپایی اعلام کردند که این تحریمها را لغو نخواهند کرد.
طبق گزارش یورونیوز: «بر اساس معاهده برجام، اروپا پذیرفته بود که در سال هشتم توافق، یعنی ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی را لغو کند. اما پیش از این، تروئیکای اروپایی در بیانیهای گفته بودند که قصد ندارند این تحریمها را لغو کنند.
در بیانیه منتشر شده از سوی شورای اتحادیه اروپا آمده است که این اتحادیه دلایل معتبری دارد که بر اساس آن از لغو محدودیتهایی که قرار بود در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ لغو شوند، خودداری کند.»
سوال این است که در مذاکرات جدید و به طبع توافق جدید، چه تضمینهایی وجود دارد که چنین اتفاقاتی در موضوع لغو تحریمها رخ ندهد؟ درحالی که هم اروپا و هم آمریکا، چه در دوره اوباما، چه در دوره ترامپ و چه در دوره بایدن، به تعهدات خود عمل نکردند.