رعایت حدود و حریم ها ضامن امنیت خانوادگی و سلامت اجتماع است

به گزارش حلقه وصل، برنامه «چراغ» در آخرین قسمت فصل سوم، میزبان «مهسا تدین سعدی» قاضی، استاد دانشگاه و مشاور قضایی دادگستری و دادیار خانواده بود.

تدین سعدی با اشاره به بعد اجتماعی انسان گفت: هر انسانی به طور طبیعی روابطی خارج از محیط خانوده به فراخور تعاملات و ارتباطاتش دارد که این امری طبیعی است اما زمانی این روابط به محاکم قضایی ارجاع داده می شود که برخی افراد از حدود روابط معقول و منطقی خارج شده و دچار آسیب شده باشند. هر مسئله ای می تواند جوانب مثبت و منفی خود را داشته باشد. اما آنچه مربوط به حیطه ی فعالیتی محاکم قضایی می شود همان بُعد منفی امر است. روابط دختر و پسر نیز از همین جنس است که در پی تداوم ارتباط و فارغ از دلبستگی هایی که پیش می آید، منجر به سوء استفاده هم می شود. برای مثال پرونده ای داشتیم که دختر و پسری پس از دوستی و کسب شناخت لازم، به همدیگر علاقمند می شوند و با هم قرار ملاقات هایی در پارک یا سینما می گذاشتند و حتی عکس هم می گیرند. از سویی چون هر دو قصد ازدواج داشتند آقا پسر برای خواستگاری از ایشان به منزل دختر خانم هم می روند ولی بنا به دلایلی این ازدواج شکل نمی گیرد. در نتیجه آقا پسر با عکس هایی که از دختر خانواده داشته، شروع به باج گیری می کند. در واقع عکس ها مستمسکی برای سوء استفاده می شود. در حالی که هیچ یک از آنها در ابتدا نیت سوئی نداشتند و فکر نمی کردند کار به اینجا برسد. 

وی تصریح کرد: بررسی آسیب های اجتماعیِ حاصل از روابطِ خارج از چارچوب خانواده محدود به بازه ی زمانی خاصی نیست. چه بسا یک آسیب بعدها و پس از گذشت سالهای متمادی بروز و ظهور یابد. اتفاقا پرونده ای داشتم که دختر و پسری با هم دوست بودند ولی بعد از مدتی هر کس در مسیر زندگی خودش قرار می گیرد، دختر خانم با فرد دیگری ازدواج می کند اما بعد از گذشت چند سال به حسب اتفاق دختر خانم آقا پسر را در یک محیطی می بینند. دختر خانم که قبلاً از رابطه ای که با آن پسر داشته به سختی جدا شده بود و در ظاهر همه چیز را فراموش کرده و با خودش کنار آمده بود و حتی ازدواج هم کرده بود و فرزند هم داشت، اما دیدار مجدد این پسر و تداعی خاطرات گذشته سبب ایجاد رابطه ی مجدد بین آنها شده و علاقه ی بین آنها زنده می شود تا حدی که قصد داشتند به هم رجوع کنند و با هم باشند که متاسفانه در پی این تصمیمشان منجر به حذف فیزیکی همسر این خانم به صورت فجیعی می شود. 

وی یادآور شد: متأسفانه در برخی روابط خانوادگی نیز آسیب هایی که حاصل عدم رعایت حریم های لازم بین زن و مرد هست، دیده می شود که در پی آن هم جرائمی رخ می دهد. در یکی از پرونده های قضایی، خانمی ازدواج کرده و صاحب فرزند هم بوده ولی در روابط با همسرش اختلاف هایی داشته، وقتی این اختلافات بالا می گیرد، شروع به مقایسه ی همسرش با فردی از اقوام که نسبت فامیلی با او داشته و هر دو اهل رعایت نبودند، می افتد. سرانجام مقایسه ها بیشتر شده و به اختلافات دامن می زند و خانم سعی می کند طلاق بگیرد ولی امکانش نبوده، این اختلافات از یک صحبت فامیلی ساده شروع می شود و در نهایت با تصور اینکه این خانم با آن آقا وجوه اشتراک زیادی دارند، با هم نقشه می کشند تا همسر این خانم را به قتل برسانند. متاسفانه خانم داروی بیهوشی را در غذای همسرش می ریزد و فرزندش را به اتاق دیگری می فرستند بعد هم آقا وارد می شوند و همسر این خانم را به قتل می رسانند و از همینجا کارشان به محکمه ی قضایی ختم می شود.
 

وی در پاسخ به سوال مجری خاطر نشان کرد: طبیعی است که با بالا رفتن سن افراد تجربه و مهارتهای بیشتری نسبت به قبل هم در آنها شکل می گیرد و به عبارتی در مواجهه با مسائل رفتارهای معقول و پخته تری هم دارند. ولی این امر لزوماً به این معنی نیست که افراد بزرگسال و یا تحصیلکرده و دارای موقعیت های اجتماعی آنچنانی، مرتکب هیچ خطایی نمی شوند. پرونده های قضایی متعددی که وجود دارد حاکی از این واقعیت است. مرتکبینِ جرائم، گاهی افرادی بزرگسال و حتی مسنّ هستند و سن افراد تعیین کننده و معیار نیست. گاهی آسیب ها و جرائم از بستر فضای مجازی نشئت می گیرد.

برای مثال پرونده ای داشتیم که در پی مسائل علمی و فرهنگی ارتباطشان شروع می شود ولی ادامه دار می شود. در پی استمرار تعامل، ناخود آگاه یک وابستگی بین افراد شکل می گیرد و به نحوی عادت می کنند. اما بحث صمیمی تر شده و به حریم شخصی هم رسوخ پیدا می کند تا حدی که قرار دیدار می گذارند و در نتیجه در پی رابطه ی این دو نفر، تعهد مرد نسبت به خانواده و همسر خودش کمتر شده و نهایتاً همسر خودش را طلاق می دهد. نکته ی مهم این است که این حرفها به این معنی نیست که افرادی که این حدود را چه در پوشش و چه در روابط رعایت می کنند، مشکلی هم ندارند اما مسئله این است که وقتی این حدود رعایت نمی شود، شیوع آسیب ها و عمق و دامنه ی آسیب های حاصل از آن بیشتر و خطرناک تر است. 

این مشاور قضایی دادگستری و دادیار خانواده در بخشی از سخنانش گفت: افراد مجرم، بالفطره مجرم نیستند. در محاکم قضایی مجرمین متفاوت هستند؛ برخی ناخودآگاه و به اشتباه در پی تصمیمی غلط یا در پی موقعیتی که قرار می گیرند، رفتاری از آنها سر می زند که جرم محسوب می شود علیرغم اینکه از سوی آنها ناخواسته بوده است اما برخی دیگر جرم را پیشه ی خود قرار داده اند و برای آنها تفاوتی ندارد که طرف مقابل آنها چه کسی است و یا چه پوششی دارد بلکه هدفش ارتکاب جرم است. مواردی هم بوده که خانم فردی موجه و معتقد بوده و هنگام سوار شدن به تاکسی مورد تعرض قرار می گیرد چون طرف مقابل هدفش دزدی و تعرض بوده است. اما این مسئله به منزله ی این نیست که گفته شود پس پوشش تاثیری ندارد! بلکه این امری طبیعی است. مثلاً حوادثی مثل زلزله یا سیل یک رویداد طبیعی است و نمی توان گفت اگر یکسری اصول رعایت شود هیچ گاه سیل و زلزله ای هم رخ نخواهد داد! انسانها موظف و مکلّف به رعایت اصول و هنجارهای اجتماعی هستند تا آمار آسیبها و وقوع جرایم نیز شایع و ناهنجار نشود و کاهش یابد. چه بسا ضرورت رعایت حد و حدود و حریم ها بیشتر به نفع زنان و فراتر از آن امنیت خانوادگی و آرامش روانی افراد و سلامت اجتماعی است.