گره کور معیشت معلمان چگونه باز می‌شود؟

به گزارش حلقه وصل، ابوالقاسم جامه‌بزرگ کارشناس تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با خبرنگار تعلیم و تربیت با اشاره به سخنان رئیس‌جمهور در شورای عالی  آموزش و پرورش، اظهار کرد: رئیس‌جمهور در حاشیه اولین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش در دولت سیزدهم ضرورت «آسیب شناسی» این حوزه را اعلام کرد و کانون تربیت اسلامی با نظرخواهی از صاحبنظران فرهیخته و مجرب آموزش و پرورش کشور، مروری بر آسیب‌های شورای عالی کرده است و آن را به جامعه فرهنگی کشور تقدیم می‌کند.

 وی ادامه داد: در این بررسی به مؤلفه‌های متعددی اشاره شده است؛ اولین نکته، عدم جایگاه مستقل حقوقی شورای عالی آموزش و پرورش است؛ در کشور، نهادهای قانونگذاری متعددی برای فرهنگ و آموزش کشور وجود دارند. مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان برنامه و بودجه و هیأت دولت از این مجموعه هستند.

جامه‌بزرگ با بیان اینکه در درون آموزش و پرورش هم سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی که دارای هیأت امناست، دانشگاه فرهنگیان که با وزارت علوم مرتبط است و معاونت‌ها، فعالیت‌های خاص حوزه خودشان را انجام می‌دهند، افزود: این تعدد مراکز تصمیم‌گیری در سیاست‌ها، برنامه‌ها و تأمین منابع و هزینه‌ها یک نوع از هم گسیختگی و ضعف در برنامه‌ریزی را به وجود آورده است که تأثیر عمیقی در کاهش کمیت و کیفیت اجرا و آموزش و پایش برنامه‌های آموزش و پرورش دارند.

وی اضافه کرد: صاحب نظران تعلیم و تربیت بر این باورند جایگاه حقوقی شورای عالی آموزش و پرورش باید مستقل باشد و مصوبات آن بر همه فعالیت‌های تعلیم و تربیت کشور حاکم باشد و این استقلال با شرایطی محقق می‌شود؛ این شرایط شامل «حضور رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورای عالی در تمامی جلسات»، «مکان مستقلی در نهاد ریاست جمهوری به شورای عالی اختصاص یابد و دبیرخانه و یا اداره آن به صورت مستقل از آموزش و پرورش به وظایف محوله رسیدگی کند. شورا اکنون مانند یک اداره کوچک در وزارت آموزش و پرورش قرار دارد که اصلا مناسب این تشکیلات نیست»، «همه وزرا و سایر اعضای حقیقی، شخصاً در جلسات شرکت کنند و برنامه منسجم برای حضور در آن داشته باشند» و «تمام وظایفی که در مورد آموزش و پرورش به سایر نهادها محول است و همپوشانی دارند از آنها منتزع شده و به شورای عالی سپرده شود» است.

* فقدان سخنگوی مستقل در شورای عالی آموزش و پرورش

 عضو کانون تربیت اسلامی، «نابسامانی اقتصاد آموزش و پرورش و وضع معیشتی معلمان» را دومین آسیب شورای عالی آموزش و پرورش ذکر کرد و گفت: آموزش و پرورش گسترده‌ترین نهاد دولتی است و باید مسائل اقتصادی و بودجه آن به نحوی ویژه ساماندهی شود که اداره مدارس و معیشت معلمان، شرایط مطلوب پیدا کند؛ ورود شورای عالی آموزش و پرورش زیر نظر رئیس جمهور در این عرصه می‌تواند گره کور این موضوع را باز کند.

وی با بیان اینکه «فقدان سخنگوی مستقل»، آسیب سوم شورای عالی آموزش و پرورش است، افزود: تقریباً حدود ۸۰ درصد از مردم کشور به طور مستقیم با آموزش و پرورش ارتباط دارند؛ اولیای دانش‌آموزان یک ضلع از چهار ضلع معلم، دانش‌آموز، والدین و جامعه در تربیت کودکان و نوجوانان هستند؛ بنابراین لازم است در جریان آخرین رویدادها و تصمیم‌گیری‌های آن قرار گیرند پس وجود یک سخنگو از مجموعه شورای عالی آموزش و پرورش می‌تواند این اطلاعات را به مخاطبان از جمله رسانه‌های جمعی به موقع برساند و مردم در جریان مسائل آموزش و پرورش قرار گیرند.

*در ترکیب اعضای شورای عالی آموزش و پرورش باید رویکرد جوانگرایی و تحول‌خواهی مورد توجه باشد

جامه‌بزرگ، «نبود ارتباط با جامعه فرهنگیان»، آسیب چهارم شورای عالی آموزش و پرورش ذکر کرد و ادامه داد: سیاست‌ها و برنامه‌های طراحی شده در ستاد، توسط معلمان در سطح صف یعنی«مدرسه» اجرا می‌شود پس لازم است سازوکاری طراحی شود که شورای عالی ارتباط نزدیکی با معلمان داشته باشد. صرفا حضور دو نفر از جامعه معلمان در شورای عالی برای این منظور کفایت نمی‌کند.

 وی با بیان اینکه پنجمین آسیب شورای عالی «عدم باور به جوانان‌گرایی و تحول‌خواهی» است، اظهار کرد: در ترکیب اعضای شورای عالی آموزش و پرورش باید رویکرد جوانگرایی و تحول خواهی که از اصول مهم بیانیه گام دوم است، مورد توجه قرار گیرد.

*کسانی که متعهد به تعلیم و تربیت غربی هستند نباید در شورای عالی عضویت داشته باشند

 این کارشناس تعلیم و تربیت، «باور نداشتن تعلیم و تربیت اسلامی» را ششمین آسیب شورای عالی آموزش و پرورش ذکر کرد و گفت: بنیانگذاری تمدن اسلامی که از موضوعات مهم «بیانیه گام دوم» است به وسیله فرزندان این کشور که تعلیم و تربیت اسلام ناب را دریافت کرده‌اند، صورت خواهد گرفت؛ این تربیت هنگامی تحقق پیدا می‌کند که برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران آموزش و پرورش در شورای عالی، خود پرورش یافته این مکتب و معتقد به آن باشند.

وی تصریح کرد: کسانی که متعهد به تعلیم و تربیت غربی هستند مانند افراد طرفدار سند ۲۰۳۰ و امثال آن، نباید در شورای عالی عضویت داشته باشند؛ اگر کسانی هم با نگرش غربی حضور دارند باید جای خود را به دیگرانی بدهند که به تعلیم و تربیت اسلامی باور دارند.

* بعضاً مشاهده می‌شود که مصوبات شورای عالی ناقص اجرا می‌شوند یا اصلا اجرا نمی‌شوند!

جامه‌بزرگ با بیان اینکه هفتمین آسیب شورای عالی آموزش و پرورش، «ضعیف بودن نظارت مستمر بر نحوه اجرای مصوبات» است، اظهار کرد: نظارت و ارزشیابی برنامه‌ها در هر سازمان، میزان تحقق مطلوب اهداف آن را نشان می‌دهد؛ بعضاً مشاهده می‌شود که مصوبات شورای عالی ناقص اجرا می‌شوند یا اصلا اجرا نمی‌شوند. بنابراین پایش این امر ضروری است.

وی تصریح کرد: برای تحقق مطلوب و مستمر نظارت لازم است، تشکیلات شورای عالی در رده‌های پایین‌تر مانند استان‌ها و مناطق، کارشناسان و مسؤولان پرتوان به تعداد کافی حضور داشته باشند تا نظارت کامل و پیوسته انجام داده و گزارش آن را ارائه دهند.