شهید رئیسی خطاب به کارگزارانش؛ اگر جهادی کار نکنید، در دولت جایی نخواهید داشت

حلقه وصل: نشریه حلقه‌وصل تصمیم گرفته‌ است تا به مناسبت سالگرد پرواز تلخ اردیبهشت‌ماه به‌ بازخوانی نشریه شماره 118 خود بپردازد.

شما صحبت‌های آیت‌الله محمدباقر تحریری تولیت محترم حوزه علمیه مروی را درمورد شهید رئیسی می‌خوانید:

حضرت آیت‌الله رئیسی یکی از شخصیت‌هایی است که فرزند حوزه علمیه است و در حوزه علمیه، رشد کرد. او با شاگردی مرحوم شهید آیت‌الله بهشتی که معتقد بود باید مباحث حوزوی در جریان نظام زندگی تحقق پیدا کند، با روشن‌بینی و بصیرت به مباحث حوزوی وارد شد. در همان ایام با بهره‌گیری از معلومات حوزوی، به مسائل قضایی و اجرایی وارد شدند و در جهت پیاده کردن معارف حوزوی حرکت کردند. ارتباط ایشان با حوزه، با این که سمت‌های گوناگون اجرایی، قضایی، دادستانی و امثالهم را داشتند حفظ شد. آیت‌الله رئیسی مدتی به درس حاج آقا مجتبی تهرانی رفتند، در حالی که خودشان از اساتید سطح عالی مدرسۀ مروی بودند و تا قبل از انتساب ایشان به تولیت آستان مقدس امام رضا علیه‌السلام، این ارتباط تدریسی در سطح عالی حوزه علمیه مروی جریان داشت.

پس از قبول تولیت، مخصوصاً به لحاظ لزوم ورود مسئول تولیت در وقف و موقوفات، درس خارج وقف را شروع کردند. درس خارج بالاترین بخش از دروس حوزه به حساب می‌آید و مدرس باید در آن به مرتبه اجتهاد رسیده باشد. سپس ایشان به ریاست قوه قضائیه وارد شدند و سپس به ریاست جمهوری رسیدند و خدماتی را که فوق خدمات دیگر دولت‌ها بود، ارائه دادند.

جایگاه آیت‌الله رئیسی در نظام اسلامی

ابتدا باید نگاهی معرفتی به جایگاه جمهوری اسلامی و حکومت دینی داشته باشیم تا جایگاه آیت‌الله رئیسی به عنوان یک شخصیت مهم، در آن مشخص شود. حاکم حکومت دینی باید در سطح اعلای تسلط بر معارف قرآن و سنت باشد و توان مدیریتی خاص در جنبه اجرایی و قضایی را داشته باشد. این‌ها شئونی برای حاکم دولت اسلامی است که در معارف ما بیان شده است. در مرحلۀ اول بر نبی اکرم و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام و در مرتبه بعد، این حاکمیت، بر عهده ولی فقیه است.

ولی فقیه باید بر همه معارف دینی تسلط داشته باشد. جایگاه ولایت فقیه سه بازوی مهم دارد: بازوی تقنینی که در موارد جزئی ادارۀ جامعۀ اسلامی، در چارچوب قوانین الهی شکل می‌گیرد. ولی فقیه با دو ابزار نظام تقنین و قانون‌گذاری را مدیریت می‌کند: اول فقهای شورای نگهبان که از ناحیه ولی مسلمین مأذون‌اند به قوانین اسلامی نظارت داشته باشند؛ دوم قوه قضاییه که رئیس آن با نصب حاکم اسلامی تعیین می‌شود. رئیس القضات باید در حد اجتهاد باشد.

در جنبه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی باید قوانین اسلامی پیاده شود. لذا رئیس قوۀ مجریه باید توان بالایی داشته باشد و ارتباط خاصی با قوۀ قضاییه و قوۀ مقننه پیدا کند. درواقع قوانینی که در مدیریت جامعه هست به واسطۀ رئیس قوۀ مجریه و وزرا به اجرا درمی‌آید. این چارچوب حاکمیت دینی است.

در جمهوری اسلامی اجمالاً این حاکمیت برقرار است. منتها دولت‌های مختلفی سر کار آمده‌اند که در شاخصه‌های مختلف با یکدیگر تفاوت داشته‌اند. شاخصۀ مهم آیت‌الله رئیسی در حد اجتهاد بودن ایشان است؛ از جهت تسلط به قوانین اسلامی. دومین ویژگی هماهنگی با رهبری است. قوۀ مجریه در واقع بازوی قوی رهبری است که قوانین اسلام را که به واسطۀ رهبری عادل تحقق پیدا می‌کند، به اجرا درمی‌آورد. این شاخصه در دولت آیت‌الله رئیسی خیلی بارز بود. چشم ایشان به زبان گویای مقام معظم رهبری بود.

ارتباط با مردم

حاکمیت دینی تنها حاکمیتی است که اساسش ارتباط تنگاتنگ با مردم است. حاکم باید به همه دردهای مردم توجه کند، زیرا کارش هدایت مردم مسلمان به سوی خدا به وسیلۀ رفع نیازهای گوناگون مادی و معنوی آن‌هاست. آیت‌الله رئیسی دقیقاً منویات مقام معظم رهبری را در مسائل بنیادین ادارۀ جامعه دنبال کردند و کارهای عقب‌مانده‌ای که در دولت‌های گذشته باید به ثمر می‌رسید و موجب وابستگی‌های گوناگون اقتصادی بود، از پیش‌رو برداشته شد.

آیت‌الله رئیسی تقریباً توان اولیۀ خود را برای به ثمر رساندن این پروژه‌ها به کار گرفت. مردم دیدند که کارهای عقب‌مانده و زمین‌افتاده‌ای را در عرصه‌های پزشکی و در زمینۀ فعالیت کارخانه‌ها و شرکت‌ها به سرانجام رساندند. این نشان‌دهندۀ نظر وسیع ایشان و تلاششان برای استقلال اقتصادی بود که با استقلال سیاسی رابطۀ تنگاتنگ دارد. از ابتدا حضرت امام رضوان‌الله علیه و مقام معظم رهبری دامت‌برکاته بر این مسئله تأکید می‌کردند. این عملکرد از آن باور قوی ایشان نسبت به حقانیت معارف دین و تحقق معارف دین سرچشمه می‌گرفت.

حضرت امام تشکیلات مختلفی را بنیان گذاشتند که به شکلی خاص، مردمی هستند؛ مثل کمیته امداد، نهضت سوادآموزی و امثال این‌ها. خاصیت حاکم دینی مراعات مسئلۀ مواسات در همه شئون زندگی مردم است. حداقل‌های مسائل رشد فرهنگی، رشد اجتماعی و رشد اقتصادی برای همگان یکسان است، از این رو خدمات جمهوری اسلامی به همه رشد کرده است. این رشد در همه دولت‌ها قابل مشاهده است، ولی دولت آقای رئیسی با همه وجودش این بینش‌ها را پذیرفته بود.

آقای رئیسی عهد و پیمانی با وزرا و کارگزارانش بسته بود که باید جهادی عمل کنید. ایشان بارها به کارگزارانش می‌فرمود اگر فعالیت جهادی نداشته باشید، در دولت من جا ندارید.

خود ایشان می‌فرمود در شهرستان‌ها عده‌ای را که با مردم همراه نبودند، همان جا کنار می‌گذاشت. این فرمایش الهی که «مِن المؤمنین رجال صَدَقوا ما عاهدوا الله علیه» به تمام معنا در آیت‌الله رئیسی پیاده شده بود و ایشان می‌خواست وزرایش هم همین‌گونه باشند.

مظلومیت شهید رئیسی

الان که مصاحبه‌ها را می‌بینیم، واقعاً مظلومیت این سید عزیز را ملاحظه می‌کنیم. در زمان حیات ظاهری ایشان خیلی‌ها جرئت نمی‌کردند خدماتشان را بازگو کنند. این یک تأسف است برای امت اسلامی به خاطر این که چه خادمی را از دست داد. کسانی قبلاً بودند ولی ما از آن‌ها چنین خدمت‌هایی ندیدیم، بلکه گاهی بعضی کارهایشان مورد رضایت دشمن بود در حدی که بوی خیانت از آن‌ها می‌آمد…

شهید امیرعبداللهیان، وزیر بزرگوار این دولت، وزیر امور خارجه، واقعاً در راستای آیت‌الله رئیسی حرکت کرد و زمینه‌های ارتباط اقتصادی را فراهم آورد. او قوتی برای ملت فلسطین بود. در این مدتی که رژیم غاصب اسرائیل حمله کرد و فجایعی را به بار آورد، ایشان بسیار مسافرت کرد تا دولت‌ها را برای تقویت جبهۀ مقاومت همراه کند.

مقام عظیم رسیدگی به احوال مردم

در بیانات نورانی ائمه اطهار علیهم‌السلام نسبت به حفظ و حراست از تعالیم اسلام و معرفت دینی تأکیدات بسیار شده است. اساس سعادت ما معرفت دینی و معرفت به خدای متعال، دین الهی و حاکم الهی است.

بعد از معرفت، در ارتباط با خدای متعال باید شرایطی داشته باشیم که ایمان آن را اقتضا می‌کند: التزامات عبادی، دوری از آلودگی‌ها، رسیدگی به احوال دیگران…

انسان مؤمنی که به او خطاب می‌شود «یا ایتها النفس المطمئنة، ارجعی إلی ربّکِ راضیة مرضیة» به فرموده امام صادق علیه‌السلام، باید اهل ورع و پاکی باشد و در روابط گوناگون، چشمش، گوشش، دستش، قدم گذاشتنش، برخوردهایش، همه در مسیر پاکی باشد. علاوه بر این، زیاد به برادرانش برسد و مواسات داشته باشد. چنین کسی با چهرۀ خوب پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام مواجه می‌شود.

چون هنگام رحلت، انتقال از این عالم به آن عالم، این بزرگواران فرموده‌اند حتماً حاضر می‌شویم. اگر این ارتباط ولایی برای شخص حاصل شود، قبض روح با سفارش این اولیا آسان می‌شود؛ به بهشت برزخی منتقل می‌شود. اما اگر این طور نباشد، با یک حالت انقباض از سوی این اولیا مواجه می‌شود. راحتی در قبض، مخصوص کسانی است که بعد از دوری از گناهان، ارتباط تنگاتنگی با برادران دینی داشته باشند.

آیت‌الله رئیسی این‌گونه بود. در زندگی‌اش، مخصوصاً در این سه سال، برای خدمت سر از پا نمی‌شناخت.