
به گزارش حلقه وصل، به مناسبت «روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» همایشی از سوی مرکز دانشجویی حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران با همکاری و میزبانی دانشگاه مذاهب اسلامی نشست «حقوق بشر اسلامی و ظرفیت قانونی و مبنایی آن در دفاع از حقوق انسانها» امروز (شنبه ۱۳ مرداد ماه) برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در پیامی به این نشست ابراز داشت: حقوق بشر امروز، نه ابزاری برای دفاع از انسان، زنان و کودکان است، بلکه ابزاری به دست مدعیانش است تا از افغانستان تا عراق از آسیا تا آفریقا و هر جای دنیا انسان به تمام مصادیقش را از هر مذهب و قومی، قربانی مطامع خود سازند.
وی افزود: اما معارف دینی حقوق انسان را نه محدود به نیازهای بشری ـ دنیوی میداند و نه ژستگیرانه از حقوق بشر بدون ترسیم وظایف و تکلیف او حرف میزند، بلکه هم از حق دنیوی بشر میگوید و هم از حقوق بایسته فرا دنیویش و البته هم از حق او میگوید هم از تکلیفش.
حجتالاسلام مختاری تصریح کرد: حقوق بشر اگر چه به اصطلاح یک مفهوم مدرن است، اما قرآن کریم و معارف دینی قرنها پیش از آن سخن رانده و با تبیین ارزشهای اخلاقی و تقنین قوانین حقوقی _فقهی به حفظ این حقوق پرداخت است. اصل «لقد کرّمنا بنیآدم» به عنوان یک ارزش بنیادی در حقوق بشر مورد تصریح کتاب آسمانی قرآن است.
وی ادامه داد: منبع شریف نهج البلاغه و به ویژه رساله الحقوق امام سجاد (ع) میتواند در تبیین حقوق بشر اسلامی راهگشا باشد. البته امروز بر پژوهشگران و اسلامپژوهان است که حقوق بشر را با استناد به منبع سرشار وحی استنباط و استخراج کنند.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان اینکه دانشگاه متبوعش در دوره جدید با توسعه رشتهها و میانرشتهها رسالت خود میدانند که به نظریهپردازی در عرصههای جدید بپردازد، خاطرنشان کرد: از این رو تأسیس رشته حقوق بشر اسلامی را با بهرهگیری از ظرفیت همه مذاهب اسلامی آن هم با رویکرد مقارن جزوه برنامههای آتی خود قرار داده است.
* آصفی: حقوق بشر حربهای برای فشار وارد کردن به کشورهای مسلمان شده است
در ادامه حمیدرضا آصفی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه با بیان اینکه موضوع حقوق بشر حربهای برای فشار وارد کردن به کشورهای مسلمان تبدیل شده است، اظهار داشت: حقوق بشر مقولهای غربی نیست و از زمان خلقت انسان آغاز شده است. زمانی که انسان در اطراف مزرعه و محل سکونت خود حدود تعیین کرد، دارای حق مالکیت شد. این حق تا به امروز به حقوق بشر که عالمگیر شده، رسیده است.
وی با تأکید بر اینکه اولین حق بشر انسان حق حیات بوده است، افزود: در همه جای قرآن مفاهیم حقوق بشری در حد اعلاء وجود دارد. غرب بعدها حقوق بشر را از این جهت که کرامت انسانی را تضمین کند، مورد توجه قرار دادند.
آصفی با بیان اینکه ایران نباید در بحث حقوق بشر در موضع متهم قرار بگیرد، تصریح کرد: منشور حقوق بشر بعد از جنگ جهانی دوم به وجود آمد، زیرا معضلات زیادی در زمینههای تبعیض نژادی و بردهداری در اروپا وجود داشت، اینکه مطرح میکنند حقوق بشر از طریق اروپاییها به کشورهای مسلمان منتقل شده است، مغلطه جدی است که باید به آن پرداخته شود.
وی با اشاره به مشکلات متن حقوقی بشر گفت: این متن از آموزههای دین مسیحیت و یهودیت گردآوری شده و از ارزشهای اسلامی نکتهای در آن نیامده است، همچنین دنیای امروز غرب از حقوق بشر به دنبال یکسانسازی فرهنگها است تا باور غربیها را جهانی کند.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه با بیان اینکه حقوق بشر مطابق نظر غرب به معنای یکسانسازی فرهنگی است، اظهار داشت: در تدوین منشور حقوق بشر اسلامی متأسفانه هر چه ایران در اجلاس قاهره سعی کرد تا غیبت و نبود کشورهای اسلامی را در تدوین و نگارش حقوق بشر اسلامی جبران کند، نتوانست زیرا کشورهای اسلامی کشورهای تابعی هستند.
وی با اشاره به منازعات داخلی جهان اسلام افزود: در جنگ سوریه کشورهای عربی حامی آمریکا و اسرائیل میشود. اسرائیل رژیم آشوبگری است و با ایجاد بلوا خود را در حاشیه امن قرار می دهد. شرایط کنونی جهان باعث شد مسأله حقوق بشر از دستور کار کشورهای اسلامی خارج شود، زیرا اولین موضوع در کشورهای اسلامی حفظ بقای حکومت نامشروعشان است.
آصفی راهکار این مسأله را وحدت میان کشورهای اسلامی برشمرد و ابراز داشت: از زمان تأسیس کنفرانس اسلامی این انشقاق میان کشورهای اسلامی بینظیر بوده و در این میان نقش ایران به عنوان قربانی تروریسم قابل توجه است.
وی با تأکید بر اینکه ایران در امر حقوق بشر مدعی است، ادامه داد: ما ظرفیتهای زیادی داریم، دنیای غرب در انفعال کامل است و اگر تا کنون به جلو حرکت کرده از جهالت ما بوده است.
*رکنآبادی: اجازه ثبت NGO به بازماندگان فاجعه منا داده نشد
حجتالاسلام یحیی جهانگیریسهروردی مدیرکل ارتباطات علمی بینالمللی دانشگاه مذاهب اسلامی از الزامات رسیدن به حقوق بشر اسلامی را داشتن نگاه فراختر به منابع الهی دانست و گفت: زمانی که ما با دشمن در نبرد باشیم و دشمن از ما برای دفاع از خود سلاح بخواهد، ما این حق را داریم که سلاح به دشمن بفروشیم، باید در بحث حقوق بشر اسلامی، میان حقوق بشر اسلامی و حقوق بشر کشورها و حکام اسلامی تفاوت قائل شویم.
مرتضی رکنآبادی برادر شهید غضنفر رکنآبادی با اشاره به مطالبات مقام معظم رهبری درباره جنایات منا بیان داشت: از جمله مطالبات رهبری تشکیل هیأت حقیقتیاب واحیای حقوق خانوادههای فاجعه دیده است، اما این خانوادهها تاکنون حرکتی را از سوی دولتمردان ندیدهاند.
وی افزود: خانواده شهدای منا خواستار ثبت NGO برای پیگیری مطالباتشان شدند، اما اجازه ثبت آن هم به ما داده نشد، اگر در برابر جنایاتی که به دست سعودیها اتفاق میافتد، نایستیم باید منتظر جنایات بزرگتری از سوی آنها باشیم.
*برخی تمایزات حقوق بشر اسلامی با حقوق بشرغربی
حجتالله ابراهیمیان معاون پژوهشی دانشگاه مذاهب اسلامی درباره تمایز اعلامیه حقوق بشر اسلامی و اعلامیه حقوق بشر غربی خاطرنشان کرد: تلاش داریم حقوق بشر اسلامی را به عنوان عرف بینالمللی در کشورهای اسلامی مطرح کنیم و از آنجایی که حقوق بشر اسلامی در کشورهای اسلامی الزامآور نیست، باید کشورهای اسلامی تلاش کنند آن را تبدیل به معاهده و یا عرف بینالمللی کنند.
وی گفت: در اعلامیه اسلامی آمده است انسانها در پذیرش تکلیف و مسئولیت مساوی هستند، اما اعلامیه حقوق بشر غربی از دادن تکلیف به انسانها گریزان است، اعلامیه اسلامی حقوق بشر بیان می کند اسلام دین فطرت است. در اعلامیه جهانی هیچ نکته ای درباره حقوق مبارزه با استعمار را اعلام نشده، اما در اعلامیه اسلامی حق مبارزه با استعمار و اشغال آمده است.
سکینهالسادات پاد معاون حقوق بشر اسلامی مرکز دانشجویی حقوق بشر با بیان اینکه حقوق بشر اسلامی از ۱۳۰۰ سال قبل از حقوق بشر غربی و حتی در بدو تولد انسان وجود داشته و دارای اصالت ذاتی است، تصریح کرد: وقتی کشورهای اسلامی متوجه عدم جامعیت و شمولیت حقوق بشر غربی و تضییع حقوق مسلمانان شدند، حقوق بشر اسلامی را تدوین کردند. اگر حقوق بشر اسلامی در اندازه بیانیه مطرح باشد، نمیتواند عملکرد خوبی داشته باشد.
تقی عبدالسلام فعال سیاسی اجتماعی سوریه اظهار داشت: از زمان شروع جنگ در کشور سوریه حقوق بشر کاملا زیرپا گذاشته شده و بیشتر کشورهای عربی به ما خیانت کردند. آمریکا یکی از کشورهای مدعی حقوق بشر است اما این کشور در سوریه حقوق بشر را زیرپا گذاشته است. آمریکا در سوریه دخالت مستقیم و غیر مستقیم دارد و با هواپیماهای جنگی سلاح برای تروریستها در سوریه ارسال می کند.