دیوان کیفری بین‌المللی در مسیر فراموشی جنایت آمریکا در افغانستان

به گزارش حلقه وصل از پایگاه خبری « شبکه تحلیلی افغانستان » داستان دیوان کیفری بین‌المللی از قضات بازپرسی این دیوان خواسته است تا مجوز تداوم تحقیق درباره اتهامات جنایات سبعانه رخ داده در درگیری افغانستان را صادر کنند اما این موضوع را در محدوده طالبان و گروه داعش توصیف کرده است.

با توجه به اینکه جنایات دیگری توسط سایر بازیگران این درگیری رخ داده است اما او آنها را از اولویت این تحقیقات خارج ساخته است. با این کار، دادستان دیوان کیفری بین‌الملل ارتش آمریکا، سازمان سیا و مقامات دولت سابق افغانستان را حداقل برای آینده‌ای نه چندان نزدیک، از دایره تحقیقات کنار گذاشته است.

طبق گفته کیت کلارک گزارشگر این شبکه تحلیلی، درخواست خان از نظر سیاسی بحث برانگیز است و سوالات ناراحت کننده‌ای برای دیوان و شهرت آن و همچنین محدودیت توانایی آن در تأمین عدالت برای قربانیان ایجاد می‌کند.

« فاتو بنسودا » دادستان پیشین این دادگاه نه تنها خواستار انجام تحقیقات علیه طالبان و گروه تروریستی داعش در افغانستان بود که خواستار بازجویی از نیروهای ارتش آمریکا، سیا و افراد دولت سابق افغانستان نیز بود.

او همچنین دلایل منطقی برای تحقیق درباره نیروهای سیا و ارتش آمریکا پیدا کرد که در بازجویی از بازداشت شدگان و در حمایت از این بازجویی‌ها ، آنها... به تکنیک‌هایی از جمله ارتکاب جنایات جنگی شکنجه ، رفتار بی‌رحمانه، توهین به حیثیت شخصی و تجاوز متوسل شدند.

دادستان سابق دیوان کیفری بین‌المللی ادامه داده است، به طور خاص، به نظر می رسد اعضای نیروهای مسلح ایالات متحده بین ۱ می ۲۰۰۳ و ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ دست کم ۶۱ نفر از افراد بازداشت شده را تحت شکنجه، رفتار بی‌رحمانه و هتک حیثیت در خاک افغانستان قرار داده اند.

بیشترین آزارها و جنایات در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ انجام شده است.

بنسودا در گزارش خود آورده است که به نظر می رسد اعضای سیا بین دسامبر ۲۰۰۲ دست کم ۲۷ بازداشت شده را تحت شکنجه ، رفتار بی رحمانه ، هتک حیثیت یا تجاوز در خاک افغانستان و سایر کشورهای عضو اساسنامه (یعنی لهستان ، رومانی و لیتوانی) قرار داده اند.

 اما کریم خان تاکنون آشکارا از آمریکا یا مقامات پیشین دولت افغانستان صحبتی نکرده است. 

به این تحقیقات در مارس ۲۰۲۰ مجوز داده شد اما با درخواست تعویق توسط دولت سابق افغانستان که می‌خواست مدارک لازم را برای ارائه به دادگاه جمع آوری کند، متوقف شد.

ادعای مطرح شده از سوی دولت پیشین افغانستان که آنها مورد بازجویی قرار گرفتند، همیشه محل مناقشه بوده چرا که دولت پیشین افغانستان همیشه به دنبال متوقف کردن روند بازجویی بوده است و از آنجا که همیشه توافق‌های امنیتی دوجانبه با آمریکا داشته است به دادگاه‌های آمریکا این حق را می‌داده تا هرگونه مظنون آمریکایی جنایت جنگی در افغانستان مصون بماند. 

برپایه این گزارش، دولت سابق افغانستان دو بسته اطلاعات برای دیوان کیفری بین الملل  پس از مارس ۲۰۲۰ ارسال کرده و این دادگاه در حال جمع بندی این اطلاعات بوده  است.

اما اکنون که طالبان به طور کامل قدرت را در دست گرفته است، دادستان دیوان بین‌المللی بار دیگر خواستار تحقیق در این زمینه شده است بدون آنکه اشاره‌ و نامی از نیروهای آمریکایی و جنایات آنها در ۲۰ سال اشغالگری افغانستان داشته باشد.

شاید از نظر دادستان این دیوان، پرداختن به این پرونده در شرایط فعلی می‌تواند جلوی وقوع جرایم از سوی افراد خودسر در شرایط فعلی افغانستان را بگیرد، اما آیا پرداختن به بخشی از جرایم و رها کردن سایر مجرمان می‌تواند به عدالت برای قربانیان این کشور منجر شود؟