به گزارش حلقه وصل، محرومیت زدایی از مناطق کم برخوردار به عنوان مقدمه ای برای دستیابی به توسعه پایدار مطرح می شود؛ ماموریتی که بعد از جهاد سازندگی بر عهده سازمان بسیج سازندگی گذاشته شد و حالا بعد از گذشت بیش از ۲۰ سال از برگزاری نخستین اردو های جهادی این مفهوم معنایی فراتر دسترسی به امکانات اولیه در مناطق محروم پیدا کرده است. اکنون این طرح جزئی از ماموریت ذاتی سازمان بسیج سازندگی به حساب می آید و تحقق بخشی به آن در برگزاری اردوهای جهادی در مناطق کم برخوردار ادامه دارد.
*** این فاصله ژرف را از میان بردارید
در بیانیه گام دوم انقلاب بود که مقام معظم رهبری از برقراری عدالت به عنوان هدف اولیه بعثت های الهی یاد کردند. ایشان به طور واضح و شفافی خواستار رفع محرومیت ها در جمهوری اسلامی شدند: «عدالت در صدر هدف های اولیه همه بعثت های الهی است و در جمهوری اسلامی نیز دارای هما شان و جایگاه است. صریحا می‌گویم آنچه تاکنون شده با آنچه باید می شده و بشود، دارای فاصله‌ای ژرف است. در جمهوری اسلامی، دل های مسئولان به طور دائم باید برای رفع محرومیت ها بتپد و از شکاف‌های عمیق طبقاتی به شدت بیمناک باشد.»
رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم که همان کلید ورود انقلاب اسلامی به دومین مرحله خودسازی، جامعه پردازی و تمدن سازی است پس از اشاره به سنگین شدن کفه عدالت در تقسیم امکانات عمومی کشور پس از انقلاب اسلامی، در دو فصل از هفت سرفصل توصیه به جوانان نسبت به آینده یعنی اقتصاد و عدالت اجتماعی توجه ویژه‌ای به محرومیت‌زدایی دارند و آن را در سایه مدیریت های جهادی الهام گرفته از ایمان اسلامی و اعتقاد به اصل «ما می توانیم» میسر می‌دانند.
***جامعه هدف، ساکنان مناطق کم برخودار
برگزاری اردوهای پراکنده آفت کار جهادی است. رسیدگی به وضعیت امکانات در مناطق کم برخودار باید به گونه‌ای باشد که پس از شناسایی نقاط ضعف با معرفی آن ها به گروه‌های جهادی برنامه ریزی مدونی برای رفع این محرومیتی ها انجام شود و این اهداف به مرحله اجرایی شدن برسند.حضور بیش از ۲۷ هزار گروه جهادی در کشور نعمت نامحدودی است که باعث شده در زمینه شناخت این نقاط ضعف تجربیات میدانی متعددی کسب شود. به طوری که اکنون در بیشتر استان ها شهرستان‌های کم برخودار و روستاهایی که نیاز به تسهیلگری در امور رفع نیازها و بهبود معیشت دارند توسط جهادگران گمنام بسیج سازندگی شناسایی شده و به عنوان جامعه هدف در طرح محرومیت زدایی شناخته می‌شوند. به این ترتیب با شناخت این نقاط ضعف و کاستی‌ها عرصه‌های محرومیت زدایی بیش از پیش برای متولیان سازمان بسیج سازندگی روشن شد.
***بسیج در این عرصه ها خادم «مردم پایه» شده است
در عرصه محرومیت زدایی خدمات متعددی از سوی جهادگران به مردم مناطق کم برخوردار و محروم ارائه می شود. شناسایی نیازها باعث اولویت بندی در ایجاد امکانات شده است. بدیهی است این نیازها با توجه به شرایط مردم بومی این مناطق تعریف شده و در راستای آن اقدام به برگزاری اردوی جهادی شده است. اکنون به جز خدمات درمانی حوزه های خدمات محرومیت زدایی شامل مواردی مانند: تامین آب کشاورزی، زیرساخت هایی برای اشتغال زایی، مدرسه سازی، تقویت حوزه های فرهنگی، تامین آب شرب، ایجاد راه روستایی، بین مزارع و معابر شهری، ارتقاء سطح بهداشت و تامین مسکن برای محرومین می شود.
***کلید خانه‌های مردم در دست جهادگران سازندگی بود
سکونت در دومین شهرستان کم برخوردار کل کشور نگاه او را به فعالیت‌های جهادی تغییر داده است. محمد مهدی عینی این روزها نماینده یکی از قرارگاه‌های جهادی در شهرستان دلفان استان لرستان است. بارها تاثیر حضور میدانی جهادگران در عرصه عمران و آبادانی و بهبود معیشت روستاییان را دیده است و می‌گوید نهضت محرومیت زدایی به دنبال هدفمند کردن حرکت های جهادی مبتنی بر نیاز های هر منطقه است: «در ابتدای برگزاری اردوهای جهادی بسیاری بر این باور بودند که این تجربه برای برخی از دانشجویان محدود به همین حضور در اردو می شود؛ اما ما بارها این را دیدیم که به فرمایش رهبر انقلاب این جوان ها شور و شعف حضور در این اردو های خدمت محور را چشیدند و دیگر راضی به تاخت زدن آن با هیچ لذت دیگری در شهرهای پر از امکانات خود نشدند».
محمد مهدی عینی می‌گوید به کارگیری این جوان ها در مسیر عمران و آبادانی از رویکرد های اصلی در طرح محرومیت زدایی است: «با ادامه دار شدن حرکت هایی مانند کمک به اشتغال روستاییان، ساخت مدرسه و درمانگاه و مسجد و همچنین ارائه خدماتی مانند توزیع بسته های معیشتی و برگزاری اردوهای جهادی درمانی تصور پراکنده و مقطعی بودن این حرکت ها به حاشیه رانده شد. در جبهه محرومیت زدایی اهداف محکم و استواری وجود دارد و جهادگران نیز سربازان این جبهه هستند. یعنی تا زمانی که به هدف شان که همان رفع محرومیت هاست دست پیدا نکند خیال آسوده ای نسبت به مردم آن منطقه محروم و کودکان آنجا نخواهند داشت. به جرات می‌گویم که این جهاد گران نسبت به بسیاری از مسئولان ما نسبت به آینده کودکان شهرستانی مانند دلفان نگران تر هستند و برخورد مسئولانه تری با مشکلات این مناطق دارند.»
مسئول قرار گاه جهادی امام رضا (ع) با اشاره به این که بسیاری از نیروهای جهادی در راه رسیدن به هدف غایی شان به فیض شهادت در حین خدمت نائل شده اند ادامه می دهد:«اکنون بیش از هر زمان دیگر قدر و قیمت واقعی این جهادگران گمنام شناخته می شود. بسیاری از شهدای جهادگر ما که در جبهه محرومیت زدایی تلاش می کردند از بهترین های دانشکده‌های شان بودند. با حضور در همین اردوهای دانشجویی دیگر آرام و قرار نداشتند. هر بار که می رفتند بار بعد با دست پر تر باز می‌گشتند و در مسیر همین خدمت نام شان جاودانه شد. خیلی صریح می‌گویم که در جریان سیل های پیاپی در استان لرستان اگر این جهادگران بسیجی نبودند بسیاری از کارها روی زمین می‌ماند. مردم مناطق محروم قدر آن ها را می دانند و مانند خانواده خودشان به آن ها اعتماد دارند به طوری که وقتی در جریان سیل از مردم خواهش می شد به دلیل ناایمن بودن خانه های شان را ترک کنند آنها برای خارج کردن گل و لای از منازل شان تنها حاضر بودند کلید خانه های شان را به دست این جوانان بسیجی که مخلصانه و بی چشمداشت برای کمک به آن ها آمده بودند، بسپارند.»
***دعوت از خیران برای اجرای طرح‌های اولویت‌دار
رویکرد های طرح محرومیت زدایی مردم پایه از سوی جهاد سازندگی در ۶ حوزه قوام یافته است.کمک به دولت در رفع محرومیت‌ها و عمران و آبادانی مناطق کم برخوردار، به کارگیری جوانان داوطلب جهادگر در اردو های جهادی این مناطق، آشنایی جوان ها با محرومیت ها، کمک به کاهش هزینه های دولت در اجرای طرح های عمرانی، ورود بسیج سازندگی به طرح ها و پروژه های عمرانی مسئله محور و استفاده از ظرفیت خیران و نیکوکاران در کمک به پروژه های اولویت‌دار از مهم‌ترین اهداف این طرح است که دسترسی به برخی از آن ها تحقق یافته و تلاش برای به انجام رسیدن دیگر رویکرد ها با برگزاری اردوهای جهادی تخصصی ادامه خواهد داشت.
***شاخص هایی برای سرافرازی
تمرکز بسیاری از اردوهای جهادی بر حوزه محرومیت زدایی قرار گرفته است به طوری که اکنون اجرای بیش از ۱۷۴ هزار و ۲۳۰ پروژه عمرانی از حاشیه پایتخت گرفته تا نقاط صفر مرزی در دستور کار سازمان بسیج سازندگی و دیگر نهادهای حمایتی همراه این سازمان قرار گرفته است.در سال ۱۳۹۷ کلنگ ۴۰ هزار پروژه عمرانی به زمین زده شدو تا کنون ۳۲ هزار و ۳۹۲ پروژه از این طرح ها در محروم ترین نقاط ایران پهناورمان به بهره برداری رسیده است.در سال ۱۳۹۸ اجرای ۸ هزار و ۵۰۰ طرح عمرانی در مناطق سیل زده به تصویب رسید که از این میان تا کنون ۵ هزار و ۹۸۶ پروژه به اتمام رسیده است.در جریان زلزله کرمانشاه هزار و ۲۰۰ پروژه عمرانی در دستور کار قرار گرفت که اجرای آن ها در مراحل پایانی قرار دارد. پروژه احداث ۳ هزار و ۵۶۱ منزل مسکونی و تعمیر ۷ هزار و ۲۸۶ واحد در سیل استان های لرستان و گلستان تا پایان مرداد ماه سال ۱۳۹۹ به مرحله بهره برداری رسید.
به دستور فرمانده کل سپاه اجرای ۳ هزار و ۵۲۱ پروژه طرح شهید همدانی آغاز شد. ۲هزار و ۴۶۶ مورد از طرح ها احداثی، ۱۷۷ پروژه تکمیلی و ۳۸۳ پروژه مرمت در این برنامه گنجانده شده بود که از این بین تا به حال ۹۲۶ پروژه به مرحله بهره برداری رسیده است. اجرای هزار و ۱۴۸ پروژه در طرح جواد الائمه در ۳۲۷ محله و ۱۹۳ شهر نیز در حال انجام است و این روند تا تحقق کامل این پروژه ها ادامه خواهد داشت.