تهران: مکتبى که به شهادت افتخار مى‌کند/ عامل پیروزى سربازان اسلام در برابر قدرت‌هاى بزرگ

به گزارش حلقه وصل، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در بخش نکته‌های تفسیر نمونه نکته‌های ذیل آیه 154 سوره مبارکه «بقره» به چگونگى حیات جاودانى شهیدان اشاره کرده که متن آن در ادامه می‌آید؛

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

«وَلَا تَقُولُوا لِمَن یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْیَاءٌ وَلَٰکِن لَّا تَشْعُرُونَ؛ و به آنهایی که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده نگویید؛ بلکه آنها زنده‌اند، ولی شما نمی‌فهمید.». (بقره/ 154)

چگونگى حیات جاودانى شهیدان

در این که حیات و زندگى شهیدان چگونه است؟ در میان مفسران گفتگو است.

بدون شک ظاهر آیه این است که آنها داراى یک نوع حیات برزخى و روحانى هستند؛ چرا که جسم‌شان از هم متلاشى شده و به گفته امام صادق(علیه السلام)آن حیات با بدنى است مثالى (بدنى متشکل از غیر ماده معمولى و همگون این بدن) که تفسیر آن در سوره «مؤمنون» آیه 100 «وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى یَوْمِ یُبْعَثُون» خواهد آمد.

بعضى از مفسران این زندگى را به عنوان یک «حیات غیبى» و مخصوص به شهدا دانسته و گفته‌اند: ما توضیح بیشترى درباره چگونگى این زندگى و طرز استفاده از آن را در اختیار نداریم.

بعضى دیگر حیات را در اینجا به معنى هدایت، و مرگ را به معنى گمراهى  دانسته‌اند، و گفته‌اند: معنى آیه این است که هر کس کشته شد نگویید گمراه است، بلکه او هدایت شده است.

بعضى دیگر حیات جاوید شهیدان را زنده ماندنِ نامِ آنها و مکتب آنها مى‌دانند.

ولى با توجه به آنچه در اول گفتیم، روشن مى‌شود: هیچ یک از این احتمالات قابل قبول نیست، نه لزومى دارد که آیه را به معانى مجازى تفسیر کنیم و نه حیات برزخى را مخصوص شهیدان بدانیم، بلکه شهیدان داراى حیات روحانى و برزخى هستند با این امتیاز که در قرب رحمت پروردگارند و متنعم به انواع نعمت‌هاى او مى‌باشند.

مکتبى که به شهادت افتخار مى‌کند/ عامل پیروزى سربازان اسلام در برابر قدرت‌هاى بزرگ

اسلام با ترسیمى که از مسأله شهادت در آیه فوق و آیات دیگر قرآن کرده است، عامل بسیار مهم تازه‌اى را در مبارزه حق در برابر باطل وارد میدان ساخته است.

عاملى که کاربرد آن از هر سلاحى بیشتر، و تأثیر آن از همه برتر است، عاملى که مى‌تواند خطرناک‌ترین و وحشتناک‌ترین سلاح‌هاى عصر و زمان ما را در هم بشکند، چنان که در تاریخ انقلاب اسلامى کشور ما ایران با کمال وضوح این حقیقت را با چشم دیدیم که عشق به شهادت على‌رغم تمام کمبودهاى ظاهرى عامل پیروزى سربازان اسلام در برابر قدرت‌هاى بزرگ شد.

و اگر در تاریخ اسلام و حماسه‌هاى جاویدان جهادهاى اسلامى و شرح ایثارگرى‌هاى کسانى را که با تمام وجودشان در راه پیشبرد این آیین پاک جانفشانى کردند، دقت کنیم مى‌بینیم یک دلیل مهم همه آن پیروزى‌ها همین بود که اسلام در تعلیمات خود این درس بزرگ را به آنها آموخته بود که شهادت در راه خدا و در طریق حق و عدالت، به معنى فنا و نابودى و مرگ نیست، بلکه سعادت است و زندگى جاویدان و افتخار ابدى.

سربازانى که چنین درسى را در این مکتب بزرگ آموخته‌اند، هرگز قابل مقایسه با سربازان عادى نیستند، سرباز عادى به حفظ جان خود مى‌اندیشد، اما آنها براى حفظ مکتب پیکار مى‌کنند و پروانه‌وار مى‌سوزند، قربانى مى‌شوند و افتخار مى‌کنند.

زندگى برزخى و بقاى روح

ضمناً از این آیه موضوع بقاى روح و زندگى برزخى انسان‌ها (زندگى پس از مرگ و قبل از رستاخیز) به روشنى اثبات مى‌شود و پاسخ صریحى است به کسانى که مى‌گویند: قرآن به مسأله بقاى روح و زندگى برزخى اشاره‌اى نکرده است.