به گزارش حلقه وصل، کنکور به گفته اکثر کارشناسان و متخصصان نیاز به اصلاح و بازنگری دارد و همین موضوع منجر به تصویب قانون پذیرش دانشجو در سال ۱۳۸۶ در مجلس شورای اسلامی شد که از آن به عنوان قانون حذف کنکور یاد می‌کنند. بر اساس این قانون، دولت موظف بود تا پایان سال اول قانون برنامه پنجم توسعه، آزمون‌های سراسری دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را حذف کند.
خب در حال حاضر در سال ۱۴۰۰ هستیم و همچنان کنکور برگزار می‌شود و این موضوع به این معناست که قانون حذف کنکور، هنوز به سرانجام نرسیده است؛ در مسیر اجرای این قانون، موانع متعددی وجود داشته است که برخی کارشناسان از مافیای کنکور نام می‌برند و برخی هم به عدم برگزاری امتحانات عدالت محور در آموزش و پرورش نسبت می‌دهند.
* چرا طرح ساماندهی کنکور مطرح شد؟
مشکلات عدم اجرای قانون حذف کنکور موجب شد که شورای عالی انقلاب فرهنگی به فکر اجرای طرح ساماندهی کنکور بیفتد و این شد که در جلسه ستاد نقشه جامع علمی کشور، این موضوع بررسی شد. منصور کبگانیان قائم مقام ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور نیمه بهمن سال ۹۹ درباره طرح ساماندهی کنکور گفت: «کنکور را حذف نمی‌کنیم بلکه یکسری اصول را در استانداردسازی آموزش و پرورش رعایت می‌کنیم؛ قواعد نمره‌گذاری یکی از این اصول است که سلیقه‌ای نباشد به همین دلیل یک راهنما برای افراد تصحیح‌کننده ارسال می‌شود که بر اساس آن برگه‌ها را تصحیح می‌کنند».
وی ادامه داد: «محور دوم امنیت آموزش بود که به دلیل امکانات دوستان وزارت اطلاعات و آموزش و پرورش ترفندهایی که پیش بینی کردند را گزارش دادند؛ ملاک دیگر این که نمرات امتحان نهایی برای افرادی که دانشگاه برتر قبول می‌شوند، آمارهای بالایی است که پیشنهاد شد آموزش و پرورش ضریب دشواری و قوه تمیز برای سوالات داشته باشند که ۲۵ درصد از سوالات آسان، ۵۰ درصد متوسط و ۲۵ درصد دشوار باشد که البته از همان مطالب درسی است، اما این توزیع باعث می‌شود عدالت بیشتری برقرار شود همچنین نمرات دارای گستردگی است یعنی از ۱۰۰ نمره لحاظ می‌شود»
* روند ثبت‌نام در کنکور
کنکور برای برخی خانواده‌ها به آرمان تبدیل شده است؟ تقریبا اکثر خانواده‌ها دوست دارند که فرزندانشان در کنکور قبول شوند. اما آیا همواره و طی سال‌های گذشته این علاقه‌مندی وجود داشته است؟ بر اساس آمارها، از دهه ۸۰ الی ۸۷ تقاضا برای آموزش عالی از روند یکسانی برخوردار بوده است که در واقع دارای بالاترین میزان تقاضا بوده است اما از دهه ۸۸ الی ۹۶، تقاضا کاهش پیدا کرده است ولی مجدداً در سال ۹۷، روند افزایشی را تجربه کرده است.
با وجود افزایش تقاضا برای آموزش عالی در سال‌های ۸۰ الی ۸۵، عرضه آموزش عالی در این سال‌ها دارای کمترین میزان بوده و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، ظرفیت پذیرش حجم زیادی از متقاضیان را نداشتند. همین موضوع موجب گسترش آموزش عالی و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در سال‌های ۸۵ به بعد شد. اما روند کاهش ظرفیت از سال ۹۱ به بعد به دلیل کاهش ظرفیت نیست بلکه کاهش تقاضا برای آموزش عالی بوده است که شاید یک دلیل آن کاهش جمعیت دانش‌آموزی است.
* روند تقاضا و عرضه در کنکور
تا سال ۸۸ میزان تقاضا برای آموزش عالی در گروه‌های مختلف تحصیلی، روند یکسانی داشته است و به طور کلی تقاضا برای رشته‌های علوم انسانی دارای بیشترین تقاضا در میان سایر گروه‌ها بود؛ گروه علوم تجربی، ریاضی، زبان‌های خارجی و هنر به ترتیب در اولویت‌های دوم تا پنجم قرار داشتند؛ اما از سال ۱۳۸۹ به بعد به مرور زمان، تقاضا برای رشته علوم تجربی افزایش یافت و حضور داوطلبان در رشته‌های دیگر کاهش یافت. برخی این دلیل افزایش تقاضا برای رشته علوم تجربی را بازار کار این رشته و بیکاری دانش‌آموختگان سایر رشته‌ها عنوان کردند.
بررسی تعداد پذیرفته‌شدگان و عرضه آموزش عالی، حاکی از این است که از سال ۸۰ الی ۸۴، عرضه آموزش عالی، روند تقریباً یکسان داشته و با شیب ملایم افزایش یافته است. از سال ۸۵، این نسبت افزایش شدیدی یافته است و تا سال ۹۰ این روند افزایشی ادامه داشته است اما از سال ۹۱ تا ۹۷، این روند کاهش یافته است.
در ارتباط با پذیرش در گروه‌های تحصیلی، تا سال ۱۳۹۰، بیشترین میزان پذیرش مربوط به رشته علوم انسانی بوده است؛ ریاضی در رتبه دوم و رشته علوم تجربه در رتبه سوم قرار داشت اما از سال ۹۰ به بعد روند تغییر کرده است و تعداد پذیرفته‌شدگان در رشته علوم تجربی افزایش یافته است.
* اهمیت تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور
وزارت آموزش و پرورش نیز نسبت به تغییرات کنکور با طرح ساماندهی کنکور بسیار امیدوار هستند. علیرضا کمرئی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: باید با تغییر شرایط کنکور به سمتی برویم که دانش‌آموز، یادگیری‌اش در یک رقابت یک هفته‌ای، یک ماهه و در یک آزمون دو، سه روزه نبیند، بلکه عمق یادگیری‌ها کمک کند که سرنوشت تحصیلی خودش را تعیین کند و این همان چیزی است که ما تحت عنوان تأثیر سوابق تحصیلی از آن یاد می‌کنیم.
وی تصریح کرد: خوشبختانه این موضوع در دستور کار است و شورای عالی انقلاب فرهنگی هم پیش‌بینی کرده است و ما هم در آنجا نظراتمان را دادیم و اگر اعمال شود، برای سال‌های آینده یعنی از سال ۱۴۰۱ به بعد می توان امید بست که خانواده‌ها بتوانند راحت‌تر برای آینده فرزندانشان برنامه‌ریزی کنند و برنامه ریزی بلند مدت و مبتنی بر یادگیری‌های عمیق و پایدار داشته باشند.
* طرح ساماندهی کنکور در اولویت دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی
قرار طرح ساماندهی کنکور تا قبل از سال ۱۴۰۰ در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شود اما این اتفاق نیفتاد و این سؤال پیش آمد که آیا این موضوع منتفی شد؟
عباس میرزاحسینی مدیرکل روابط عمومی و بین‌الملل شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در این خصوص که چرا طرح ساماندهی کنکور در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی به سرانجام نرسیده است، گفت: در اولویت دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۰ قرار دارد.
حالا باید دید که آیا سرنوشت کنکور در سال ۱۴۰۰ تغییر می‌کند و آیا داوطلبان کنکور از سال ۱۴۰۱ شاهد تغییر ویژه در این خصوص خواهند بود؟