تهران: مشکلات جامعه با تئوری‌های غربی حل نمی‌شود/ علوم انسانی اسلامی مساله‌ای بنیادی و برای نجات کشور است

سرویس دریچه: ابراهیم فیاض استاد دانشگاه تهران درباره مشکلات اجتماعی جامعه گفت: امروز مشکل اجتماعی با تئوری های غربی مطرح می شود و برای رفع مشکل به سراغ تئوری های غربی می رویم اما شاید در تئوری غربی موضوعی مساله و مشکل نباشد اما در جامعه اسلامی معضل باشد و بالعکس. ما در تعریف مساله و مشکل با دنیای غرب تفاوت داریم اما به دلیل اینکه افرادی که در علوم اجتماعی حضور دارند دارای نگاه غربی هستند، مشکلات موجود در غرب را مشکلات ایران می دانند. بعد از فضای مشروطه و ۵۰ سال قبل چنین روندی تاکنون ادامه داشته است.  

وی با اشاره به مهم ترین مشکلات جامعه امروز ایران افزود: طلاق، اعتیاد، پرخاشگری و … از مهم ترین مشکلات ماست و این به دلیل انتخاب تئوری پیشرفت غربی بود که از سوی بعضی از دولت ها انتخاب شد. ما در تعیین استانداردها هم به سراغ غرب می رویم و استاندارهای آنها را قبول می کنیم.

این استاد دانشگاه بیان کرد: امروز طلاق دارای رشد زیاد و ازدواج دارای رشد کم است. اوضاع اقتصاد و اشتغال هم خوب نیست. خانواده در مسکن شکل می گیرد اما امروز وضعیت مسکن چگونه است؟! اکنون افراد بیشتر وقت خود را خارج از منزل صرف می کنند و در واقع ماشین رقیب خانواده ها شده است.

فیاض در بیان راه های برون رفت از مشکلات اجتماعی گفت: یکی از راه های رفع این مشکلات وجود علوم انسانی اسلامی است. این علوم بر اساس حکمت اسلامی بنا شد نه بر اساس فلسفه غربی. علوم انسانی اسلامی راه درست را به ما نشان می دهد و صحت و سقم سلامت جامعه را بیان می کند. به عنوان مثال فارابی به بیان مدینه فاضله می پردازد و یا قرآن درباره شهر مولفه های خاصی را بیان کرده است. همه این شاخصه ها در فقه بیان شده اما امروز این مباحث زیاد مطرح نمی شوند.

وی در ادامه گفت: بزرگان ما سالها اندیشه اسلامی را مطرح کرده اند اما در علوم اجتماعی وارد نشده اند اما بارها مطلب مربوط به ماکس وبر را بیان می کنیم و در عین حال کمتر کتاب های مربوط به او، دورکیم، کانت و … هم ترجمه شده است. ما  در بیسوادی غربی و شرقی به سر می بریم و به همین دلیل مشکلات اجتماعی شناخته نمی شوند تا حل شوند.

علوم انسانی اسلامی موضوعی تزیینی نیست

فیاض با اشاره به عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علوم انسانی اسلامی گفت: افرادی که در این شورا حضور دارند افرادی غیرمتخصص هستند و بیشترین محمل غرب گرایی محسوب می شوند زیرا من تا به حال شاخص های اسلامی و بومی در این شورا را ندیده ام. در حالی که غرب گرایان هر روز در حال پیشرفت هستند. علوم انسانی اسلامی موضوعی تزیینی نیست و به شدت مساله ای بنیادی و برای نجات کشور است.

وی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی بیشترین بستر غرب گرایی را در جامعه ایجاد کرده است، گفت: این شورا تئوری های غربی را با لعاب اسلامی مطرح می کند مثلا در شاخصisi ، شاخص های ارتقایی که ایجاد شده اند همه غربی هستند. علوم انسانی امروز بومی هم نیست چه برسد به علوم انسانی اسلامی. وقتی شاخص ها غربی شوند، غربگرایی رشد می کند.

فیاض اضافه کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی نظامی که برای مهد کودک، دبستان و دبیرستان آماده کرده، مهاجرفرست بوده است یعنی ۱۶۰ هزار مغز متفکر سالانه از ایران می روند زیرا سیستم و نظامی که شورای انقلاب فرهنگی ایجاد کرده چنین چیزی را می طلبد. این شورا محملی برای غربگرایی شده است نه غرب شناسی. دانشگاه ها و دبیرستان های ما برندی برای غرب محسوب می شوند که اگر به دنبال علم جدی هستید می توانید آن را در غرب پیدا کنید و اینجا تنها صورتی از علم وجود دارد.

وی افزود: اگر علوم اجتماعی جامعه محور و پیشرفت محور و فرد محور باشد، خانواده حذف می شود. خانواده ضد جامعه است. به این معنا که خانواده سلولی است که از خود و جامعه محافظت می کند. سلول در خون در گردش است اما هر چیزی را در خود جذب نمی کند. خانواده هم خود را در مقابل جامعه حفظ می کند و اجازه نمی دهد هر ویروسی به آن وارد شود.

فیاض ادامه داد: خانواده ها با آموزش هایی که در دوران دبستان و دبیرستان و دانشگاه داده شد و سپس رسانه های جمعی مانند سینما و شبکه های اجتماعی کمک کردند تا خانواده ها ضربه ببینند و در این میان شورای عالی انقلاب فرهنگی هم نقش داشته است.

وی اضافه کرد: اکنون حوزه های علمیه هم دانشگاه زده شدند و بعضی از کلاس های آن با تعداد کمی از طلبه ها تشکیل می شود و تئوری و نظریه هم از آن خارج نمی شود. مقام معظم رهبری هم بر عدم تولید تئوری اشاره داشتند.  

نباید به مسائل و مشکلات مان آدرس های غلط داده شود

وی بیان کرد: نباید به مسائل و مشکلات مان آدرس های غلط داده شود. ریشه حل بسیاری از مشکلات اجتماعی ما در علوم انسانی اسلامی است در حالی که بسیاری از همین مشکلات توسط غربگرایی که به نوعی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تزریق شده ایجاد شده است.

فیاض در پایان گفت: بسیاری از افراد غیرمتخصص در بدنه شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور دارند و من امیدوارم مقام معظم رهبری فکر اساسی برای این شورا بکنند تا این وضعیت بهبود یابد. در چنین وضعیتی دنیای غرب آماده حضور فرهنگی در کشور ماست.