روایت‌گری ما متفاوت است

شما در یادمان شلمچه مشغول چه کاری هستید؟

قسمتی از کارمان روایت‌گری عرصه ایثار و شهادت است و همچنین نمایشگاهی را با همکاری بنیاد فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی و مؤسسه روایت سیره شهدا برگزار کرده‌ایم.

در مسیر این فعالیت‌ها دو سوال برای ما مطرح است. سؤال مهم این است که چرا و براساس چه اهدافی جنگ به ما تحمیل شد؟ ممکن است به این سؤال دو پاسخ داده شود: پاسخ اول این است که به خاطر اختلافات مرزی این اتفاق افتاد. پاسخ دیگر این است که اصلا به خاطر جغرافیای طبیعی نبوده و به خاطر جغرافیای فکری انقلاب اسلامی بوده است. طه یاسین رمضان نخست‌وزیر عراق تصریح می‌کند که ما به خاطر آب و خاک و مرز و این مسائل به ایران حمله نکردیم. در مقابل، حضرت امام هم فرمودند: جنگ ما جنگ عقیده است و جغرافیا و مرز نمی‌شناسد. ما تصمیم داریم پرچم لا اله الا الله را بر قلل رفیع کرامت و بزرگواری به اهتزاز دربیاوریم.

مباحث شما بیش از حد تئوریک است، به نظر شما این مباحث مناسب حال و هوای زائران در این مناطق است؟

اتفاقا نکته دقیقی است. امام دقیقا این گونه می‌فرمودند که شما در جنگ تحمیلی نشان دادید که با مدیریت صحیح و خوب می‌توان اسلام را فاتح جهان نمود... بنابراین شیوه حرکت ما در دوران دفاع مقدس نحوه مدیریت ما و سبک زندگی ما در دوران دفاع مقدس الگوی حرکت ما برای آینده است. در این مقطع به نظر می‌آید که باید نگاه ما به دفاع مقدس و راهیان نور تغییر کند و ارتقاء یابد. الحمدالله رب‌العالمین راهیان نور تا امروز تأثیرات فوق‌العاده‌ای در مسیر حرکت انقلاب داشته ولی آن چیزی که انتظار می‌رود، تربیت انسان در تراز اهداف انقلاب اسلامی است.

آیا کسی با توضیحات شما می‌تواند از لحاظ فکری ارتقاء پیدا کند؟

بازخوردی که ما از بازدید از این نمایشگاه داشتیم، یک بعد قضیه است و نکته دوم، روایتگری دفاع مقدس براساس نوع نگاه است. جامعه حزب‌اللهی و انقلابی ما تشنه معارف و فکر هستند و بهترین استقبال‌ها را از این نوع روایت‌گیری می‌کنند. شلمچه یک امتداد است و اگر شما بخواهید شلمچه را به عنوان یک امتداد معرفی کنید باید این مبنای امام را مد نظر خودتان قرار بدهید. بیشترین استقبال از این نوع روایتگری است. یعنی روایتگری‌ای که عقلانیت را کنار معنویت قرار می‌دهد و فکر را کنار احساس و عاطفه منعکس می‌کند. تمام توضیح ما در حدود ده الی پانزده دقیقه طول می‌کشد بنابراین فرصت زیادی را هم از مخاطبین نمی‌گیریم و بازخوردهایی را هم که از این نمایشگاه داریم فوق‌العاده عالی و رضایت‌بخش بوده است.

از خصوصیات تحولات تمدنی، تدریجی بودن آنهاست. توقف ما در مرحله دولت اسلامی بیست و چند سال است که طول کشیده.

به نظر شما در مدت کوتاهی که کاروان‌ها در این فضا وجود دارند، می شود این مطالب را منتقل کرد؟

استقبالی که عرض کردم، استقبال عمومی از یک راوی نیست بلکه استقبال از نوع خاصی از روایتگری است. روایتی که صرفا به جای پرداختن به مسائل عاطفی و احساسی به مباحث فکری و راهبردی هم توجه می‌کند و در مخاطب، سه چیز را ایجاد می‌کند: اول، فکر؛ دوم، مسیر حرکت به طرف مقصد و سوم، انگیزه حرکت. گاهی هدف اصلی ما این بوده که در فکر و ذهن مخاطبان سوال جدیدی ایجاد کنیم. ایجاد یک فهم جدید، یک علم جدید، یک توجه جدید و یک نگاه جدید است.

 ما به اشک زنده‌ایم و اشک بر اباعبدالله(ع) اسلام را زنده نگه‌داشته است. ولی اعتقاد داریم اشکی که اینجا ریخته می‌شود، باید از جنس اشک قاسم‌بن‌الحسن(ع) و از جنس اشک سکینه بن‌الحسین باشد؛ نه اشکی از سر یأس و افسردگی و پژمردگی و ناامیدی...

حضرت آقا فرمود این جنگ، گنج است. روی مزار یکی از شهدای شاهرود نوشته بود: ای آیندگان! اگر برای مردم بگوید که ما چگونه زندگی کردیم و چگونه جنگیدیم و چگونه به شهادت رسیدیم، فردای قیامت پیش خدا از شما بازخواست می‌کنیم. بلکه باید بگویید که برای چه آرمانی به شهادت رسیدیم...

شهید شریف قنوتی روزهای آخر مقاومت خرمشهر برای پدرش نامه می‌نویسد و می‌گوید: تانک‌های دشمن دارد می‌آید، ما دیگر امکانات نداریم؛ نیرو به ما نمی‌رسد... یک دفعه لحنش عوض می‌شود و می‌گوید: اما اگر سستی نماییم سیر نزولی در جوامع بشری پیموده خواهد شد و اگر با همین شهامت پیشروی نماییم ان‌شاءالله هر چه زودتر پرچم توحید در کاخ سفید و الیزه بالا خواهد رفت و صدای دل انگیز الله‌اکبر همه را شاد خواهد نمود... این نگاه، چه نگاهی است؟ این نگاه، تحول‌آفرین است. یا شهید زین الدین که فرمود: مشیت الهی بر این قرار گرفته که به دست شما رزمندگان و ملت ایران اسلام در جهان پیاده شود و زمینه ظهور امام زمان فراهم گردد... یا شهید حسن باقری که فرمود: ما با هیچ کشور و دولتی شوخی نداریم و تمام مستکبرین جهان هم سر جنگ داریم. شلمچه جزیره نیست یک قطعه‌ای از زمان و مکان نیست. جاری است؛ فقط تفاوتش این است که فقط امروز به جای این که شلمچه، فکه و طلاییه جبهه باشد، پشت جبهه است. ما آمدیم اینجا تا زخم‌هایی که به فکر و قلب و فکر ما وارد شده مداوا کنیم و دوباره برگردیم به جبهه دانشگاه، اقتصاد، فرهنگ و سیاست.

با این حساب شما مخاطبانتان را گروه‌بندی می‌کنید؟

البته ما در محتوا تفاوتی قائل نیستیم بلکه در روش انتقال تفاوت وجود دارد. بنده نمی‌توانم برای نوجوان مثلا دبستانی یا دبیرستانی همان حرفی را بزنم که برای دانشجو می‌زنم. الحمدلله فضای راهیان نور فضایی فوق‌العاده عالی است. اسلام یک مدرسه است که بیش از هزار و چهارصد سال است که از عمرش می‌گذرد. یک متن ثابتی هم دارد و دانش‌آموزان این مدرسه هم امت اسلامی هستند. سؤال این است که چطور در مقطع ما، برخی دانش‌آموزان این مدرسه به بالاترین نمراتی که تصور می‌شد، رسیدند. قطعا آن چیزی که عاملی که ما باید تحلیل بکنیم مدرسه ثابت متن درسی ثابت عموم دانش‌آموزان هم ثابت معلم را باید تحلیل کرد. بنده فکر می‌کنم هر چه ما به ولایت فقیه نزدیک‌تر می‌شویم انتقال مطالب دقیق‌تر، نافذتر و تأثیرگذارتر است.