فهیم: ساخت «پایتخت ۷» یک اشتباه استراتژیک است

به گزارش حلقه وصل، «محمدتقی فهیم» منتقد سینما و تلویزیون درباره تولید فصل ۷ سریال پایتخت و به تکرار افتادن قصه در پایتخت ۶ و حواشی که در فصل ۶ ایجاد شد، گفت: تجربه ای که در اغلب کشورهای دنیا ثابت شده است این است که مردم کارهای دنباله دار را دوست دارند مشروط به اینکه دنباله این سریال ها طوری نباشد که از فصل یک ضعیف تر باشند.

**سریال های اپیزودیک دنیا با برنامه ساخته می شوند

وی ادامه داد: برای مثال این روزها شاهد بسیاری از سریال های دنباله دار در اغلب کشورهای جهان هستیم و هر کدام بسته به موضوعی که دارند با رعایت اصول و قواعد خودشان ادامه این کارها را می سازند.  اما وقتی در مورد سریال های دنباله دار در کشور ما از ابتدا پایه ریزی نمی شود که مثلا سریال ایکس را از ابتدا می دانیم که می خواهیم دنباله اش را هم بسازیم، بنابراین این اشتباه از همین جا ناشی می شود که از همان ابتدا بدون برنامه پیش می روند و تازه در میانه راه یادشان می افتد که می خواهند سریال را ادامه دهند.

وی در همین زمینه ادامه داد: همین سریال صفر بیست و یک که به کارگردانی سیاک انصاری و جواد رضویان چندی پیش از شبکه سه سیما پخش شد، از ابتدا قرار بود ۱۰۰ قسمتی باشد اما همان ۲۱ قسمتی که تعهد کرده بودند بسازند را ۲۰ قسمت پخش کردند چون که با توجه به استقبال مخاطب و محتوای سریال دیدند همان یک قسمت هم اضافی است. بنابراین آنچه اصولی است این است که اگر می خواهند کاری دنباله دار باشد باید از ابتدا مشخص کنند و گروه نویسنده ها و کارگردان های مختلف را دعوت به همکاری کرده و از همان شروع کار تصمیم بگیرند.

این منتقد با اشاره به اینکه این سریال از همان ابتدا بدون برنامه ریزی پیش رفته است، گفت: پایتخت متاسفانه از همان ابتدا همینطوری بدون برنامه جلو آمده است و اصلا قراری نبود که این سریال ادامه دار باشد و همان سال اول که ساخته شد قرار بود یک فصل باشد. اما بعد از پخش فصل یک دیدند که خوب شده ادامه اش دادند.

**اساسا ساخت فصل های ۵ و ۶ پایتخت اشتباه بود

وی تاکید کرد: حتی تا فصل سه هم قصه این پتانسیل را داشت که ادامه داشته باشد و به نظرم فصل چهار هم خوب بود اما دیگر ۵ و ۶ اساسا دیگر اضافه بود و آقایان باید اتاق فکر و شورای تصویب فیلم نامه باید این را متوجه می شدند که دست گروه تولید پایتخت دیگر خالی شده است. اگر قرار بود ادامه پیدا کند حتما باید گروه نویسندگان جدیدی جذب و روی آن برنامه ریزی می شد و تحقیق و پژوهش می شد و در دل فرهنگ فولکلوریک مردم می رفتند و اول مستندات تحقیقی اش را فراهم می کردند و بر اساس آن به سمت قصه نویسی برای ۵ یا ۶ فصل می رفتند.

فهیم همچنین با بیان اینکه ای کاش فصل ۶ این سریال پخش نمی شد، افزود: به نظرم فصل ۶ این سریال نه تنها خوب نبود، بلکه اگر پخش نمی شد خیلی بهتر بود. مسئله ضد اخلاقی اش یک طرف،‌ این فصل فاقد مؤلفه های دراماتیک و محتوای ارزشمند بود. حالا مسائل ضداخلاقی اش را کنار بگذاریم اما به نظرم روی کلیت فصل ۶ هیچ فکر درست و حسابی نشده بود.

**ساخت فصل جدید اشتباه استراتژیک تلویزیون است

این منتقد درباره فرصت محدودی که گروه تولید برای ساختن این کار دارند، ادامه داد: شما فرض کنید اینها بخواهند برای نوروز ۱۴۰۰ فصل ۷ را بسازند، آنهم در زمان دو سه ماهه کاری اشتباه است چونکه اینها متنی ندارند. تازه بخواهند از اول دی شروع کنند به پیدا کردن نویسنده و نوشتن متن! این اشتباهی استراتژیک تلویزیون است که کارها را با تنها یک صفحه مصوب می کند و در حین فیلمبرداری تازه متن ها نوشته می شوند و حتی طرح هم ندارند و حتما می خواهند در همان روزهای عید قسمت به قسمت متن بنویسند و ضبط کنند! کجای دنیا چنین کاری در مورد مجموعه های تلویزیونی دنباله دارشان می کنند؟ این عقب ماندگی مدیریت برای یک سریال است.

**شکست فصل ۷ قابل پیش بینی است

وی با بیان اینکه پایتخت در فصل ۷ برای نوروز امسال شکست می خورد، ادامه داد: از الان قابل پیش بینی است که تولید و پخش فصل ۷ پایتخت با شکست مواجه خواهد شد. از طرفی به سمت نویسنده های خوب و به نام هم نمی روند و از آنجایی که با این سریال قدرت گرفتند اجازه ورود به هر فردی را به گروهشان نمی دهند و اگر قرار باشد کسی را به عنوان نویسنده بیاورند،‌ ترجیح می دهند فردی را بیاورند که جزو باند و گروه خودشان باشد. اگر هم خیلی اصرار دارند بسازند از الان به فکر سال آینده باشند و روی فیلم نامه تحقیق و تمرکز بالایی داشته باشند.

فهیم درباره نامه ای که علی عسکری رئیس سازمان صداوسیما بعد از پخش فصل ۶ پایتخت خطاب به معاون سیما و درباره حواشی مطرح شده در این فصل از این سریال نوشته بود، نیز گفت: همه اینها ناشی از فقدان برنامه ریزی برای تولید است و اینها یک حرفی می زنند و بعد خودشان هم می مانند که چه گفتند!

این منتقد درباره فقدان اقتدار در مدیریت سازمان صداوسیما نیز گفت: وقتی این گروه ها قدرت بگیرند برای خودشان تصمیم گیر می شوند و همه کارها را خودشان انجام می دهند. علاوه بر این بحث گروه های میانی در این بین هم وجود دارد. کسانی که در این وسط سود می برند و اگر ادامه پایتخت ساخته شود اینها هم منتفع می شوند. در اصل دلال هایی که همیشه در این بین و حول و حوش صداوسیما حضور دارند.

فهیم همچنین افزود: ما کارگردان ها نویسنده ها و در اصل طنز پردازان بسیاری را داریم که خیلی هم خوب کار می کنند اما تلویزیون برنامه ریزی ندارد و به سمت این افراد نمی رود و مدام روی چند نفر به خصوص متمرکز هستند.

**دلیل باج دادن صداوسیما به پایتخت

این منتقد با بیان اینکه صداوسیما گزینه دیگری غیر از پایتخت ندارد،  بیان داشت: مدیران صداوسیما متاسفانه نتوانستند گزینه دیگری غیر از پایتخت داشته باشند و این باج دادن ناشی از همین است. وقتی که شما نتوانستی گروه دیگری را جذب کنید و بیاورید و دستتان پر باشد،‌از آن طرف هم فشار بیاید که ما برای نوروز آنتن مان خالی است، این وسط می شود باج دادن! از آن طرف هم تنابنده و گروهش می بینند این فرصت کمی نیست و باید از آن استفاده کنند.

وی ادامه داد: به نظرم تلویزیون نسبت به برخی گروه ها دارد بسته عمل می کند و نسبت به ورود برخی نیروها گارد می گیرد. فکر می کنم الان باید به بچه ها اعتماد کرد. تلویزیون باید بخشی داشته باشد که در آن استعدادیابی شود و جوان های با استعداد را برای همکاری جذب کند همین هایی که در اغلب جشنواره های متعددی که برگزار می شود حضور دارند و انصافا هم خوب هستند. تلویزیون با این کاری که دارد می کند برای خودش دارد قدرت موازی درست می کند و بعد نمی داند که می خواهد با آنها چه کار کند.

وی ادامه داد: خیلی افراد هستند که با اینکه با تلویزیون بزرگ شدند و تلویزیون باعث و بانی رشد و پیشرفت شان بوده اما الان برای تلویزیون ناز می کنند و این نشان دهنده ضعف مدیریت در تلویزیون است.

**برخی هنرمندان ما دوزیست شده اند!

 فهیم با اشاره به سیاست یک بام و دو هوای تنابنده نیز گفت: به دلیل اینکه الان خیلی از شبکه های خارجی در بخش های هنری شان اخبار و اطلاعات کارهای هنری ایران را می گویند این هنرمندان داخلی ما هم به عبارتی دو زیست شدند و ظاهر و باطن شان با هم یکی نیست. در ایران کار می کنند و پول می گیرند اما پُزش را آن طرف آب می دهند و این سمت یک جور ظاهر می شوند و در پشت صحنه جور دیگر. یعنی در واقع دو زندگی دارند یک زندگی فکری روحی روانی که متعلق به فرهنگ غریبه و شبکه های بیگانه است و یک نوع هم سبک زندگی دارند که متعلق به صداوسیما است برای پول گرفتن.

وی ادامه داد: این واقعیتی است که خود تلویزیون آن را اجرا کرده است و تلویزیون به کسانی فرصت می دهد از قبل قابل پیش بینی است که این افراد نیروهای تلویزیون نیستند. در صورتیکه هیچ کدام از همان شبکه های بیگانه هیچ کدام از نیروهایشان را با کوچکترین اغماضی تحمل نمی کنند. متاسفانه این سیستمی است که بوجود آمده است و همه هنرمندان ایرانی چنین وضعیتی دارند و به محض اینکه شناخته می شوند به خاطر اینکه فضای اشتباهی ایجاد شده و این شرایط را تلویزیون برای این افراد ایجاد کرده است، اینها هم سعی می کنند برای غریبه ها خودنمایی کنند.

وی ادامه داد: این افراد در اصل به دنبال موج سازی در فضای مجازی هستند و به جای اینکه خودشان از طریق تلویزیون موجی ایجاد کنند و در خدمت فرهنگ مردم کشورشان باشند دست به چنین کارهایی می زنند و همه اینها ناشی از ضعف مدیریتی در تلویزیون است.

**اینها شهامت خداحافظی با تلویزیون را ندارند و لقمه چرب را رها نمی کنند

این منتقد نیز درباره اینکه سال گذشته و در بحبوحه اتفاق هایی که در فرهنگ کشور رخ داد، محسن تنابنده در گفت و گویی اعلام کرد که تلویزیون را تحریم می کند و به محض پایان تعهدش به پایتخت ۶ که در حال ساخت آن بود، دیگر کاری برای صداوسیما نمی سازد، نیز گفت: نه اینها شهامت این کارها را ندارند و این را هم می دانند که تلویزیون به آنها میدان می دهد. اینها دنبال پول هستند و الان همه شان به دنبال گرفتن پول هستند و وقتی می بینند لقمه چربی است رها نمی کنند و تا وقتی این لقمه را می خورند اینطور هستند. مثل شاعرهای زمان قاجار که هر زمان جیب شان خالی می شد به دولت نقد وارد می کنند و به محض اینکه پولی می گرفتند ساکت می شدند و خیلی هم معروف بودند.

وی ادامه داد: باز هم به رضا عطاران که گفت در تلویزیون کار نمی کنم و چند سال هم هست که روی موضع خود ایستاده است و هر کاری هم کردند و خواهش کردند قبل نکرده تا کاری را برای تلویزیون بسازد با اینکه همان زمانی که سریال می ساخت یکی از محبوب ترین کارهای طنز تلویزیون برای او بود. اما گروه پایتخت در این سالها مدام نق می زنند آنهم به این خاطر است که می خواهند نرخ را بالا ببرند نه برای اینکه اعتقادی دارند و به خاطر اعتقادشان کاری می کنند!

**خودشان پای اعتقاد خودشان نیستند

اگر به خاطر اعتقادشان مخالف بودند به نظرم قابل احترام هم بودند و می گفتیم بروند زندگی شان را بکنند. اما وقتی نق می زنند که لقمه را برایشان چرب تر کنند و اگر دقیقه ای ۳۰۰ تومان بدهند می سازند و اگر ندهند نه و می گویند با تلویزیون کار نمی کنیم کار درستی نیست و در این چند ساله چنین رفتاری از سمت اینها برای همه ما ثابت شده است.

به گزارش فارس، نوروز امسال و بعد از پخش آخرین قسمت از فصل ۶ سریال پایتخت، رئیس سازمان صدا وسیما در دستوری ویژه به مرتضی میرباقری معاون وقت سیما، با اشاره به حواشی قسمت آخر مجموعه پایتخت ۶ تاکید کرده تا بررسی شود که این اقدام حاصل اشتباه، بی‌توجهی و وادادگی است یا نتیجه عملیات مرموز و فتنه‌انگیز «ستون پنجم فرهنگی دشمن»؟!

علی عسکری در این دستور که با تشکر و تقدیر از زحمات گسترده معاون سیما، مدیران شبکه‌ها و همکاران تلویزیون در تولید و پخش برنامه‌های متنوع و جذاب نوروزی و کسب نصاب بالا در میزان جذب مخاطبان آغاز شده است، گفت: از آنجا که برخی از موارد (از قبیل قسمت پایانی سریال پایتخت) نسبت به ضوابط و چارچوب‌های رسانه ملی دقت لازم را نداشته‌اند و تلاش‌های شبانه‌روزی صورت گرفته در بخش‌های مختلف سازمان صدا وسیما را تحت الشعاع حاشیه‌سازی‌هایی قرارداده‌اند لازم است این موضوع بررسی دقیق و همه جانبه شود. انتظار داریم ضمن برخورد مناسب، برنامه‌ریزی لازم برای پیشگیری از تکرار چنین مواردی صورت گیرد.

بنابراین گزارش، فصل ششم سریال پایتخت در کنار نابه نجاری‌هایی که به تصور کشیده بود در قسمت پایانی سکانس‌هایی را مشابه فیلمفارسی‌های قبل از انقلاب بازسازی کرده بود که با واکنش‌ها و اعتراضات بسیاری همراه شد. علاوه بر این دستمزدهای میلیاردی و رقم های پیشنهادی که گروه تهیه و تولید این سریال به سازمان صداوسیما آنهم در شرایط کمبود بودجه این سازمان عریض و طویل پیشنهاد دادند، بحث های فراوانی را به راه انداخته است.