حمزه‌ها را نسازیم، «معاویه» جولان می‌دهد

به گزارش حلقه وصل: از اواخر دهه هفتاد تا ابتدای دهه ۹۰، بسیاری از رویدادهای دینی و تاریخی در کنار منابع مکتوب، با قصه و تصویر به مخاطبان ارائه می‌شد. اما در دهه ۹۰ تاکنون، شاهد تکرار مکرر فیلم‌ها و سریال‌هایی مانند «ملک سلیمان»، «مختارنامه»، «ابراهیم خلیل‌الله»، «مردان آنجلس»، «مریم مقدس»، «یوسف پیامبر» و ... بوده‌ایم. این تکرارها نه‌تنها جذابیت اولیه خود را از دست داده‌اند، بلکه حتی دستمایه لطیفه‌هایی در میان مردم شده‌اند.

سبقت کشورهای همسایه
در ۱۳ سال گذشته، سینما و تلویزیون ایران از تولید آثار جدید درباره مفاخر دینی و تاریخی غافل مانده‌اند. این خلأ باعث شده کشورهای دیگر، روایت‌های تاریخی را با نگاه و منافع خود به جهان ارائه دهند. نمونه بارز آن، سریال «معاویه» است که با بودجه‌ای ۱۰۰ میلیون دلاری از سوی آل‌سعود تولید شده و پس از دو سال توقیف، از ابتدای ماه مبارک رمضان برای مخاطبان جهان اسلام منتشر شده است. علاوه بر آن، سال گذشته مصر سریال «حشاشین» را تولید کرد که به فرقه نزاری از شیعیان اسماعیلیه پرداخته و مشاهیری چون خواجه نظام‌الملک، خیام و حسن صباح را محور داستان خود قرار داده است.

در حالی که به بازپخش آثار گذشته اکتفا کرده‌ایم، و در سینما هم به ساخت آثار سطحی مشغول هستیم، کشورهای دیگر، به‌ویژه عربستان سعودی، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در حوزه رسانه انجام داده‌اند تا روایت‌های خاص خود را از تاریخ اسلام ارائه دهند. معاویه نمونه‌ای از این تلاش‌هاست که نه‌تنها تاریخ را از زاویه‌ای متفاوت نمایش می‌دهد، بلکه با بهره‌گیری از ابزارهای مدرن رسانه‌ای، قصد دارد باورهای تاریخی رایج را به چالش بکشد و روایت خود را تثبیت کند.

سوژه‌هایی که رهبر انقلاب دادند
رهبر انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای، در دیداری با دست‌اندرکاران همایش بین‌المللی جناب جعفر بن ابیطالب، بر لزوم تولید آثار سینمایی درباره مفاخر دینی تأکید کرده و گفته‌اند:«در مورد ساخت فیلم هم، دوستان دفتر ما اینجا حضور دارند، بگویند به مسئولین صداوسیما؛ هم در مورد جناب حمزه،‌ هم در مورد جناب جعفر. اینها دنبال موضوع می‌گردند؛ به قول خودشان دنبال سوژه می‌گردند، کدام موضوع بهتر از اینها؟ اینها مفاخر تاریخی‌اند، واقعیّت هم دارند، وجود هم دارند، مثل جومونگ خیالی هم نیستند امّا مثل جومونگ جنگ کردند، مبارزه کردند. مبارزه‌ی سیاسی کردند، مبارزه‌ی نظامی کردند. حضور داشتند، بعد هم شهید شدند؛ در عالم هنر و تولید فیلم و سریال و مانند این چیزها، می‌شود کاملاً اینها را واقعاً پرداخت کرد؛ و امیدواریم ان‌شاءالله این کار هم انجام بگیرد.»

ایشان همچنین در دیداری دیگر، به سایر بزرگان صدر اسلام مانند عمار، مقداد و حضرت حمزه اشاره کرده و بر لزوم پرداختن به این شخصیت‌ها تأکید داشتند.

تولید داریم اما جوابگو نیست!
البته پروژه‌های بزرگی همچون «موسی کلیم‌الله» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا که در جشنواره فجر سال جاری برنده پنج سیمرغ شد و بسیاری از کشورها خواستار اکران آن شده‌اند، و «سلمان فارسی» به کارگردانی داوود میرباقری در حال تولید هستند. اما این آثار به‌تنهایی کافی نیستند.

وقفه یک‌دهه‌ای در تولید این نوع آثار، ایران را از ارائه روایت‌های صحیح و اصیل دور کرده است.

اکنون که کشورهای دیگر با سرمایه‌گذاری‌های کلان به تولید محتواهای تاریخی پرداخته‌اند، جمهوری اسلامی نیز باید با برنامه‌ریزی دقیق و حمایت از تولیدات فاخر دینی و تاریخی، سهم خود را در ارائه روایت‌های صحیح ایفا کند. سینما و تلویزیون می‌توانند با استفاده از ظرفیت‌های موجود، نه‌تنها تاریخ اسلام، بلکه مفاخر ایرانی اسلامی را نیز به تصویر بکشند و در برابر روایت‌های تحریف‌شده، پاسخی درخور ارائه دهند.