تهران: سلحشور هنر را در اختیار آرمان‌های انقلاب اسلامی می‌دانست

به گزارش حلقه وصل، یکصد و هشتمین برنامه سینماروایت همزمان با نخستین سالگرد درگذشت مرحوم فرج الله سلحشور به نمایش فیلم مستند «فرج الله سلحشور» به کارگردانی محمد سعید غدیریان و تهیه کنندگی یوسف نادری منش اختصاص یافت. مستند «فرج الله سلحشور» که از زمره جدیدترین تولیدات انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس محسوب می شود درحالی در شامگاه هشتم اسفند ماه در مجموعه اسوه نمایش داده شد که مورد استقبال حاضرین در برنامه قرار گرفت. برخلاف برنامه های پیشین سینماروایت، این بار فیلم مورد نقد و بررسی قرار نگرفت بلکه با پیشنهاد رسول شادمانی (مجری – کار شناس) و با دعوت از محسن علی اکبری (تهیه کننده پیشکسوت سینما و یار دیرین مرحوم سلحشور)، حجت‌الاسلام و المسلمین بصیر سلحشور (فرزند زنده یاد)، محمد سعید غدیریان (کارگردان مستند) جهت حضور در نشست، به ابعاد شخصیتی فرج الله سلحشور و نقش و تاثیر ایشان در سینمای پس از انقلاب پرداخته شد.

ویژگی‌های جذاب زنده یاد سلحشور

ابتدا، شادمانی برنامه را با سوال از غدیریان پیرامون ساخت مستند «فرج الله سلحشور» آغاز کرد که وی پاسخ داد: من در ابتدا اطلاعات چندانی نسبت به مرحوم فرج الله سلحشور نداشتم اما در پژوهش های اولیه ای که انجام دادم به ویژگی های ایشان پی بردم که خیلی برای من جذاب بود و همین ویژگی ها بود که موجب شد تا استارت این فیلم زده شود.

سلحشور علاوه بر اینکه سینماگری بزرگی بود، یک هنرمند انقلابی بود

غدیریان ادامه داد: معتقدم مرحوم سلحشور علاوه بر اینکه سینماگری بزرگی بود، یک هنرمند انقلابی بود که به کارهایش اعتقاد داشت و کسی که به کارهایش اعتقاد داشته باشد هنگامی که قدم به کاری می گذارد حتما موفق خواهد شد و این یکی از ویژگی مهم ایشان بود که همه ما باید از این ویژگی درس بگیریم.

آثار سلحشور سرشار از مسائل اخلاقی و انسانی بود

کارگردان مستند فرج الله سلحشور تصریح کرد: با وجودی که فیلم های زنده یاد سلحشور،  خیلی مسائل حادثه ای نداشت اما سرشار از مسائل اخلاقی و انسانی بود که همین موارد مورد استقبال مخاطب داخلی و خارجی قرار گرفت و این نشان می دهد که ادبیات و جنسی که ایشان در فیلم هایشان داشتند از دیگران متفاوت بوده است.

این مستند به بیان یک نوع تفکر و دیدگاه نسبت به سینما و فیلم می پردازد

حجت الاسلام والمسلمین بصیر سلحشور فرزند مرحوم سلحشور نیز در این برنامه ضمن تشکر از دست اندرکاران سینماروایت و کارگردان فیلم مستند «فرج الله سلحشور» گفت: معتقدم این کار فقط مربوط به آقای سلحشور نیست بلکه فراتر از ایشان است چرا که به بیان یک نوع تفکر و دیدگاه نسبت به سینما و فیلم می پردازد.

پدرم معتقد بود هنر باید در خدمت آرمانهای انقلاب و اسلام باشد 

وی افزود: پدرم از دوران کودکی چون در یک خانواده مکتبی بزرگ شده بود با قرآن و اهل بیت مونس بود. ایشان 16 - 17 ساله بودند که بیش از 50 شاگرد داشتند که قرآن درس می دادند و چون نگاه و حس هنری داشتند معتقد بودند هنر باید در خدمت آرمانهای انقلاب و اسلام باشد. 

اعتقادی به هنر برای هنر نداشتند

حجت الاسلام والمسلمین بصیر سلحشور ادامه داد: مرحوم سلحشور دغدغه مند بود و هنر را برای هنر قبول نداشتند. ضمن اینکه اعتقادی هم به خلق داستان نداشتند و معتقد بودند هنگامی که ما این همه در طول تاریخ تدین بشر داستان داریم که توسط خداوند رقم زده شده است و پیام آور و عبرت آمیز است چرا نباید از آنان استفاده کنیم. لذا ایشان دوست داشت از این داستانها استفاده کند.

مرحوم سلحشور خودش را سینماگر نمی دانست

وی اظهار داشت: در مورد تکنیک هم اگر چه پدرم به فیلمسازی وارد بود اما اگر کسی در این زمینه ایراد می گرفت می پذیرفت چرا که خودش را اصلا سینماگر نمی دانست و معتقد بود که تنها از تصاویر برای بیان قرآن و معنویات استفاده می کند. اما خوشبختانه کسی نمی تواند بگوید که آثارش مخاطب نداشت چرا که اتفاقا مخاطب های میلیونی داخلی و خارجی داشت. او سعی داشت با رسانه تصویری، به تربیت و اصلاح جامعه کمک کند.

بسیار اصرار داشتند به سمت سینما نرویم

حجت السلام والمسلمین بصیر سلحشور تاکید کرد : کسی که ما را به سمت حوزه و طلبه گی تشویق کرد پدرم بود و ایشان بسیار اصرار داشتند که ما به سمت سینما نرویم و خودش هم خیلی به طلبگی علاقه داشت و قبل از اینکه بیمار شوند تمایل داشتند حتی زندگی را از تهران به قم منتقل کنند.

خانواده ما خانواده پدر سالاری بود نه پدر زورگویی

وی با اشاره به اخلاق مرحوم سلحشور درخانواده گفت: ایشان در خانواده اخلاق بسیار خوبی داشتند و به هیچ عنوان آدم خشک و عبوسی نبودند و تفریح و سرگرمی و اخلاق هر کدام سرجای خودش بود. ضمن اینکه ایشان همواره در حال نصیحت به ما بودند و سعی می کردند داستان های قرآنی را که مطالعه می کنند برای ما هم بیان کنند. از سوی دیگر، خانواده ما خانواده پدر سالاری بود البته پدر زورگویی نبود و ایشان همواره احترام پدرانه داشتند، چیزی که امروزه کمتر در خانواده ها دیده می شود.

دغدغه‌ای در میان متولیان فرهنگی برای تولید حضرت موسی(ع) دیده نمی‌شود

فرزند زنده یاد فرج الله سلحشور با اشاره به قصه حضرت موسی (ع) که مرحوم سلحشور دغدغه ساخت آن را داشت افزود: بر این باورم که مهمتر از قصه حضرت موسی در قصه های قرآن چه به لحاظ مفاهیم و چه به لحاظ حجمی وجود ندارد. چرا که در این داستان توحید، نبوت، اصول و فروع دین، مسائل امروزه جامعه و دنیا، مبارزه با صهیونیست ها و مادی گراها، مبارزه با بی دینی و تربیت جامعه و ... وجود دارد. مرحوم سلحشور خیلی زحمت کشیدند که این کار بی نقص نوشته شود تا حداقل علما از آن ایرادی نگیرند اما متاسفانه در میان متولیان فرهنگی، دغدغه تولید احساس نمی شود. درحالی که حضرت آقا، طی سه ماه گذشته دو بار تاکید برای ساخت این اثر داشتند اما اصلا دغدغه ای برای تولید دیده نمی شود و من نمی دانم که براستی ریشه آن چیست؟

امروز نیاز به همچون حضرت خدیجه (س) داریم تا تمام هزینه های تولید حضرت موسی را تقبل کند

وی در پاسخ به این سوال که پروژه حضرت موسی (ع) هم اکنون در چه مرحله ای است گفت: این پروژه لب پیش تولید ایستاده است در حالی که همه چیز آن آماده است و می باید پیش تولید آن شروع شود ولی نبود بودجه موجب شده که این کار کلید نخورد. اسپانسرها هم ریسک تقبل بودجه کامل این سریال را ندارند و تهیه کننده هم جرائت نمی کند به صراحت اعلام کند که سرمایه این اثر بر می گردد، هر چند که ما معتقدیم این سریال می تواند پولش را برگرداند. یعنی اگر مدیریتی برای فروش سریال بشود مثل مدیریتی که هم اکنون برای فیلم حضرت محمد(ص) برای فروش جهانی آن می شود، حتما سریال حضرت موسی دیده خواهد شد. اگر چه ما در این لحظه نیاز به یک نفری همچون حضرت خدیجه (س) در جامعه داریم که بیاید تمام هزینه های این سریال را تقبل کند تا این موضوع به گوش جهانیان برسد.

فرج الله از قرآن به هنررسید نه از هنر به قرآن

«محسن علی اکبری» تهیه کننده پیشکسوت سینما و یار قدیمی زنده یاد سلحشور در این برنامه با بیان اینکه فرج الله از قرآن به هنر رسید نه از هنر به قرآن افزود: من قبل از انقلاب یعنی سال 51 که من نوجوانی بیشتر نبودم در گروه های تئاتری که ایشان در مسجد جوادالائمه (ع) تهران به راه انداخته بود و سعی می کرد جوانان را به بهانه تئاتر وارد فضای قرآنی کند حضور داشتم. دغدغه فرج الله سلحشور، دغدغه فرهنگ قرآنی بود و هر موفقیتی هم که ایشان به دست آورد به برکت قرآن بود.

قرآن ؛ تمام دغدغه های سلحشور بود

علی اکبری با اشاره به اولین فیلمی که با مرحوم سلحشور کار کرده بود یادآور شد: سال 61 اولین فیلمی که من با ایشان همکاری داشتم فیلم «گورکن» اثر آقای هنرمند بود که مرحوم فرج الله، نقش اول را برعهده داشت. این فیلم در دزفول زیر موشک باران ساخته شد و ایشان علاوه بر اینکه آدم شجاعی بودند همیشه آماده مرگ بودند و همواره یکی از مشوقین دزفولی ها بودند که در شهر بمانند و ایستادگی کنند. بعدها در سریال «ایوب پیامبر» و «اصحاب کهف» به عنوان تهیه کننده با ایشان همکاری کردم و به یاد دارم که تمام دغدغه های ایشان، مسائل قرآنی بود.

هیچگاه دغدغه دستمزد خودش را نداشت

وی تصریح کرد: شاید بتوان گفت که اکثر کارگردانان در وهله اول به دنبال دستمزد خودشان هستند اما زنده یاد سلحشور تنها کارگردانی بود که من طی این 34 سالی که در سینما فعالیت می کنم هیچگاه دغدغه دستمزد خودش را نداشت و معتقد بود اول دستمزد عوامل پرداخت شود و اگر پولی باقی ماند دستمزد او را بپردازند و این روحیه به تربیت قرآنی وی بر می گشت.

خاطره رهبر معظم انقلاب از مرحوم سلحشور

«محمدحسین نیرومند» مدیر عامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس هم که در سالن حضور داشت به نقل خاطره ای از مرحوم سلحشور پرداخت و گفت: حدود دو ماه قبل، خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و ایشان خاطره ای از زنده یاد سلحشور نقل کردند و فرمودند: «سالها قبل، آقای سلحشور طرح فیلمنامه موسی را با من مطرح کردند و ابراز تمایل برای تولید داشتند و من به ایشان گفتم شما بروید و پروژه موسی را کار کنید اما بعد از آن نزد من بیایید تا من سوژه خوبی را به شما بگویم و آن را کار کنید که اتفاقا آن سوژه، داستان حضرت یوسف (ع) بود و خود آقای سلحشور پیش از این به سراغ این سوژه رفته بود و طرح و فیلمنامه را آماده کرده بود.»

مرحوم سلحشور، بین المللی ترین کارگردان ایرانی بود

نیرومند اضافه کرد: این امر نشان می دهد که مقام معظم رهبری هم تمایل به تولید داستان حضرت یوسف (ع) داشتند. ضمن اینکه معتقدم مرحوم سلحشور، بین المللی ترین کارگردان مجموعه های تلویزیونی و حتی سینمایی ایران بود و سریال حضرت یوسف، نزدیک به یک میلیارد مخاطب در سطح جهان داشت.