
فیلم سینمایی «تک تیرانداز»، ساخته هالیود و به کارگردانی «کلینت ایستوود» داستان «کریس کایل»، تکتیرانداز آمریکایی است که ۱۶۰ مورد از قتلهایی که انجام داده، رسما به تایید وزارت دفاع آمریکا رسیده است.
کایل در تاریخ نظامی آمریکا، به عنوان کسی که بیشترین تعداد کشتن را انجام داده، ثبت شده است و فیلم تکتیرانداز آمریکایی روایت زندگی این عضو واحد کماندویی نیروی دریایی آمریکا است که بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ به هنگام جنگ در عراق حضور داشته است.
این فیلم که به خاطر اشاعه قتل و خونریزی و تصویر یک قاتل به عنوان یک قهرمان ملی با انتقاد زیادی روبهرو شده است، انتقاد شدید رهبر معظم انقلاب را نیز در بر داشت. ایشان این فیلم را یک تبلیغ آمریکایی علیه مسلمانان دانستند که تنها با هدف اشاعه اسلامهراسی و تهییج مسلمان آزاری در میان مسیحیان و غیرمسلمانان ساخته شده است.
صدای آمریکا با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری گزارش داد: «تک تیرانداز آمریکایی، سومین فیلم هالیوودی است که آیتالله علی خامنه ای درباره آن اظهار نظر کرده و در رسانههای غربی نیز بازتاب یافته است».
در این گزارش آمده است: «آقای خامنهای که تأکید کرده است خودش فیلم را ندیده و سخنانش بر اساس روایت دیگران است: «...آنطور که نقل کردند، ما که این فیلم را ندیدیم....». گفته است: «همین فیلم تکتیرانداز که حالا سروصدایش بلند شده و هالیوود آن را درست کرده، تشویق میکند یک جوانِ مثلاً فرض کنید مسیحی یا غیر مسلمان را که تا آنجایی که میتواند و از دستش برمیآید، مسلمان را اذیت بکند، اصلاً تشویق میکند این معنا را»».
گزارشگر صدای آمریکا ادامه داد: «آقای خامنه ای همچنین با اشاره به جوانان نئونازیست و وجود به گفته او ناامنی برای مسلمانان در کشورهای غیرمسلمان غرب گفته است: «شما امروز میبینید در اروپا، در آمریکا، علیه مسلمانها چه تبلیغاتی انجام میگیرد. بحث این نیست که چرا مسلمانها آزادی لازم را در بسیاری از این کشورها ندارند؛ بحث بر سرِ این است که چرا امنیت جانی ندارند. یعنی حقیقتاً این جوری است»».
در این گزارش آمده است که «سناریوی فیلم اقتباسی از رمان حدیث نفس واری است به نام تکتیرانداز آمریکایی: سرگذشت مرگبارترین تکتیرانداز در تاریخ ارتش آمریکا (۲۰۱۲)، که نویسنده آن، کریس کایل، از ۲۵۵ مورد کشتن و شکار دشمن در جنگ سخن میگوید. ۱۶۰ مورد از این قتل ها رسما به تایید وزارت دفاع آمریکا رسیده است».
روزنامه گاردین نوشت: «هم زمان با موفقیت فیلم تکتیرانداز در سینماها، برخی مسلمانان آمریکایی نیز از نوع رفتار با اقلیتهای مذهبی انتقاد کردهاند».
خبرنگاراین روزنامه در یادداشت خود آورده است: «اظهارنظر اخیر آقای خامنه ای در مورد فیلمهای هالیوودی اتفاق جدیدی نیست. پیشتر نیز او در حضور جمعی از سینماگران ایرانی، در مورد فیلم لینکلن ساخته استیون اسپیلبرگ گفته بود: «من فیلم لینکلن را ندیدهام و هرگز نخواهم دید. چون معتقدم لینکلن ضعیفترین رییس جمهور آمریکا بوده و بدون شک در فیلم لینکلن، از او یک قهرمان ساختهاند».
بی بی سی نیز به سخنان رهبر معظم انقلاب پرداخت؛ گزارشگر بی بی سی گفت: «آیتالله خامنهای، رهبر ایران از فیلم تکتیرانداز آمریکایی تازهترین ساخته کلینت ایستوود انتقاد کرده و آن را مشوق آزار و اذیت مسلمانان دانسته است».
در این گزارش آمده است: «آیتالله خامنهای در این دیدار که سه هفته پیش انجام شده اما خبر آن دوشنبه شب ۲۷ بهمن منتشر شد، از تبلیغات علیه مسلمانان در اروپا و آمریکا انتقاد کرده و گفته آنها در این کشورها امنیت جانی ندارند».
گزارشگر بی بی سی با اشاره به این مطلب که، این فیلم باعث بروز بحث و جنجالهایی درباره این شخصیت و قهرمانسازی از او شده است، گفت: «یک روز قبل از سخنرانی آیتالله خامنهای که در آن از این فیلم انتقاد شده، یک گروه فعال حقوق اعراب در آمریکا هم در نامهای هشدار داد که نمایش فیلم تکتیرانداز آمریکایی منجر به افزایش موج اسلامهراسی و خشونت علیه مسلمانان در آمریکا میشود».
روزنامه «نیویورک پست» نیز درخصوص این موضوع نوشت: رهبر ایران «تکتیرانداز آمریکایی» را یک تبلیغ ضد اسلامی دانسته که ترویجکننده خشونت علیه مسلمانان است. رهبری ایران در حالی مجددا از غرب انتقاد میکند که کشورش در حال مذاکره با قدرتهای جهانی بر سر برنامه هستهای ایران است.
این روزنامه آمریکایی در ادامه متذکر شد: فیلمهای هالیوودی در ایران مشهورند و کانالهای تلویزیون دولتی ایران گهگاهی این فیلمهای را نمایش میدهند ولی فیلم «تک تیرانداز آمریکایی» که تاکنون در ایران به نمایش درنیامده به نظر نمیرسد که با توجه به گفتههای آیتالله خامنهای دیگر در این کشور اکران شود.
سایت خبری «ددلاین» نیز در اینباره نوشت: فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» ساخته «کلینت ایستوود» به خاطر اشاعه حملات علیه مسلمانان از سوی رهبر معظم ایران مورد انتقاد واقع شده است.
همچنین روزنامه انگلیسی زبان «ایندیپندنت» عنوان کرد: در آمریکا نیز این فیلم (تک تیرانداز آمریکایی) به خاطر تصویر لذتی که این تکتیرانداز از قتلهایی که انجام میداده مورد انتقاد زیادی قرار گرفته است.
روزنامه لسآنجلس تایمز نیز با این رویکرد به خبر انتقاد رهبری از فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» پرداخت: «تکتیرانداز آمریکایی» در ایران، جایی که «آیتالله خامنهای» رسانهها را کنترل میکند، تاکنون به نمایش درنیامده است.
این روزنامه آمریکایی در ادامه متذکر شد: انتقاد رهبر ایران در شرایطی منتشر شده است که فیلم «تک تیرانداز آمریکایی» میان آماج بحثها و جنجالهایی است که به خاطر ساخت و اکران آن به وجود آمده است.
نشریه تحلیلی خبری پولیتیکو نیز گزارش خود اینگونه شروع میکند: رهبر ایران طرفدار فیلم پرفروش در گیشه، «تکتیرانداز آمریکایی» نیست.
در این میان روزنامه «نیویورک دیلی نیوز» خبر انتقاد رهبر از فیلم «تک تیرانداز آمریکایی» را با خبر محاکمه «ایدی روث»، سربازی ۲۷ ساله جنگ عراق، که سال ۲۰۱۳ «کریس کایل»، قهرمان فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» را به قتل رساند، در آمیخته و نوشت: رهبر [انقلاب اسلامی] ایران از فیلمی که براساس خاطرات «کایل» ساخته شده، انتقاد کرده و آن را عامل اشاعه خشونت علیه مسلمانان دانسته و اعتقاد دارد که تماشای این فیلم هالیوودی، مسیحیان و غیرمسلمانان را به خشونت و آزاررساندن به مسلمانان ترغیب میکند.
روزنامه دیلی میل، چاپ بریتانیا درخصوص سخنان مقام معظم رهبری نوشت: رهبر ایران در شرایطی از غرب انتقاد میکند که کشورش در حال مذاکره با قدرتهای جهانی درباره برنامه جنجالبرانگیز هستهای است.
نکته مشترک و قابل توجه در بیشتر این گزارشها، تاکید رسانههای مزبور بر این نکته است که فیلم «تک تیرانداز آمریکایی» در شرایطی به خاطر ضد اسلامیبودن و اشاعه احساسات اسلام هراسانه مورد انتقاد قرار میگیرد که قرار است به صورت گسترده در بسیاری از کشورهای جهان اسلام به نمایش درآید.
کریس کایل که اهل تکزاس است تیراندازی با تفنگ و شکار گوزن را در کودکی از پدرش میآموزد. سالها بعد که به یک کاوبوی تبدیل شده در خبرها از بمب گذاریهای سال ۱۹۹۸ در سفارتخانههای آمریکا آگاه میشود و بر آن میشود در نیروی دریایی آمریکا ثبتنام کند. که در آنجا بهعنوان مربی تیراندازی و سپس بهعنوان تکتیرانداز نیروی دریایی آمریکا مشغول کار میشود. کایل با تایا همسرش در یک بار آشنا میشود و با او ازدواج میکند.
گزارشگر صدای آمریکا در این میگوید: «پس از حمله های تروریستی ۱۱ سپتامبر کایل برای جنگ به عراق اعزام میشود. اولین قربانیانش یک زن و یک پسربچهاند که با نارنجک به ملوانان آمریکایی حمله کرده بودند. کایل با آن که در آغاز به خاطر این تجربه ناراحت است اما پس از بارها انجام آن لقب«افسانه ای» مییابد و برای شکار ابومصعبالزرقاوی، رهبر القاعده برگزیده میشود».
شهرت کریس کایل به طرز و مهارت او در نشانه گیری با سلاح دوربین داری است که دشمنان را در جنگ شکار میکند.
کایل چهار بار به عراق میرود و سرانجام پس از ماجراها و شکارهای انسانی مختلف در حالی که نمیتواند خود را با زندگی شهروندی سازگار کند، به روان پزشک متخصص کهنه سربازان مراجعه میکند. او به روان پرشک میگوید: «انگار همه کسانی که نتواستهام نجاتشان دهم تسخیرم کردهاند».
سالها بعد کایل که سرزنده وشاد به زندگی معمول بازگشته و به کهنه سربازانی چون خودش با تیراندازی کمک میکند، با یک سرباز پیشین به میدان تیر میرود. فیلم با این کلمات به پایان میرسد که «کایل همان روز به دست سربازی که میخواست کمکش کند کشته شد.» و در نهایت، فیلم هزاران تن از کسانی را که برای تشییع جنازه او صف بستهاند نشان میدهد.
کریس کایل در گفتوگویی بیان کرده بود: «دشمنان آمریکا وحشی هستند، وظیفه من کشتن دشمن است و هیچ پشیمانیای بابت این کار ندارم. تنها ناراحتی من این است که میتوانستم جان بسیاری از همرزمانم را نجات دهم اما موفق به این کار نشدم. من آدم خامی نیستم و از دید رمانتیک و احساسی به جنگ نگاه نمیکنم. خاطرات بسیار ناراحتکنندهای از جنگ دارم اما پیش وجدانم راحت هستم».
نمایش وسیع فیلم از ۱۶ ژانویه ۲۰۱۵ آغاز شده و نامزد شش جایزه اسکار شده است، از جمله برای بهترین فیلم، بهترین سناریوی اقتباسی، و بهترین هنرپیشه مرد.