هدف عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران از زبان مقام سابق کاخ سفید

به گزارش حلقه وصل، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه در یک پیام توئیتری نوشت: «امروز، من پایان معافیت تحریم‌ها برای [همکاری در] پروژه‌های مرتبط با برجام در ایران را که ظرف ۶۰ روز اجرایی می‌شود، اعلام می‌کنم.»

وی در ادامه این پیام توئیتری مدعی شد: «تشدید [فعالیت‌های هسته‌ای] مداوم ایران روشن کرد که این همکاری باید پایان پذیرد. تلاش‌های بیشتر برای زیاده طلبی هسته‌ای تنها باعث اِعمال فشار بیشتر بر رژیم خواهد شد.»

این در حالی است که روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست ساعاتی پیش از اعلام پمپئو، در گزارشی اعلام کرده بود دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا درصدد است تا معافیت‌های صادر شده برای همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران را تمدید نکند.

بر اساس اعلام این رسانه آمریکایی، برخی مقامات دولت کنونی آمریکا در این باره اعلام کرده اند که دولت ترامپ قصد دارد به سیاست صدور معافیت‌های تحریمی برای روسیه، چین و شرکت‌های اروپایی به منظور همکاری با برنامه هسته‌ای ایران پایان دهد.

روزنامه آمریکایی مذکور در ادامه می‌افزاید: «مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و گروهی از سناتورهای جمهوریخواه به رهبری تام کاتن در راستای اعمال فشار علیه ایران و نیز از بین بردن بخش‌های باقیمانده از توافق هسته‌ای حاصله با ایران در دوران اوباما به دنبال حذف این معافیت‌ها بوده اند».

واشنگتن پُست در این باره اضافه کرد: «در یک یادداشت داخلی وزارت خارجه آمریکا آمده است که پمپئو صدور معافیت‌های تحریمی برای پروژه‌های هسته‌ای مرتبط با برجام در ایران را متوقف خواهد کرد».

در خصوص عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران از سوی دولت آمریکا در گفتگویی با پروفسور «فرانک فن هیپل» انجام داده است که در ادامه می‌آید.

وی در دوره‌ای در دهه ۹۰ میلادی جانشین مدیر بخش امنیت ملی دفتر سیاست‌های علوم و تکنولوژی کاخ سفید بوده است.

حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.

وی پیش از پیوستن به دانشگاه «پرینستون»، به مدت ۱۰ سال مشغول تحقیق در زمینه فیزیک نظری ذرات بنیادی بود و به طور خاص به نگارش آثاری با موضوع پایه و اساس فنی منع اشاعه هسته‌ای و راهکارهای خلع سلاح، آینده انرژی اتمی و بهینه سازی اقتصاد سوخت خودرو علاقه دارد.

*سوال: دولت ترامپ به معافیت‌های تحریمی برای روسیه، چین و شرکت‌های اروپایی به منظور همکاری با برنامه هسته‌ای ایران پایان داد. این در حالی بود که پیش از این، این معافیت‌ها تمدید می‌شد. چرا دولت ترامپ این معافیت‌ها را تمدید نکرد؟

دلیل اصلی اتخاذ چنین تصمیمی از سوی دولت ترامپ به مسلط شدن دیدگاه افرادی باز می‌گردد که در مورد ایران «بسیار افراطی» هستند. همه در دولت او در خصوص ایران افراطی هستند ولی برخی افراطی تر هستند.

در واقع در خصوص تمدید این معافیت‌ها همواره دو دیدگاه در داخل دولت ترامپ وجود داشت. یک دیدگاه معتقد بود که تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران به مهار و کنترل برنامه هسته‌ای ایران کمک می‌کند. اما یک دیدگاه بسیار افراطی تر هم وجود دارد که معتقد است توافق هسته‌ای با ایران به هر وسیله ممکن باید «کاملاً» از بین برود و معتقدان به این دیدگاه خود را وقف از بین بردن کامل توافق هسته‌ای با ایران کرده بودند.

گروه «بسیار افراطی» در خصوص ایران را «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا هدایت و رهبری می‌کند. او قصد دارد تا حد ممکن ایران را تحریک کند تا از منظر خود ایران دست به اقدامی بزند که توجیه کننده حمله نظامی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران باشد.

*سوال: ترامپ پس از آنکه از برجام خارج شد و آنرا نقض کرد چند بار معافیت‌های مرتبط با همکاری بین المللی با ایران را تمدید کرد. چرا در این مقطع زمانی این معافیت‌ها را تمدید نکرد؟

چیزی که به نظر می‌آید این است که پایان این معافیت‌ها با هدف تحریک ایران به از سرگیری غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم و همچنین جلوگیری از صادرات اورانیوم غنی شده مازاد صورت گرفته است.

پمپئو ممکن است بعد شروع به بحث و تفسیر کند که: نگاه کنید، ایران با تولید و نگهداری از اورانیوم غنی شده در حال نزدیک شدن به بمب هسته‌ای است، ما باید ایران را از طریق بمباران تأسیسات هسته‌ای اش متوقف کنیم!

این منطق در واقع شبیه به همان چیزی است که بدنبال تعلیق معافیت‌ها برای شرکت‌هایی است که به ایران در بازطراحی رآکتور اراک برای تولید پلوتونیوم ۱۰ برابر کمتر، کمک می‌کنند.

البته این نگاه خیلی بدبینانه است، اما امیدوارم که ایران در این دام نیافتد!

این یکی از خطرناک‌ترین اقداماتی است که دولت ترامپ دارد انجام می‌دهد. آن‌ها به نظر می‌رسد که حتی مصمم هستند تا چین را تحریک به وارد شدن به یک رقابت تسلیحاتی هسته‌ای کنند.

در داخل کشور نیز، ترامپ از مردم می‌خواهد تا توصیه‌های بهداشتی عمومی را نادیده بگیرند و به زندگی و کسب و کار خودشان به مانند همان دوران قبل از همه گیری کرونا برگردند. ما تازه به رقم ۱۰۰ هزار مرگ تائید شده بر اثر کرونا رسیده‌ایم و تشویق مردم به نادیده گرفتن توصیه‌های بهداشتی، باعث مرگ و میر بسیار بیشتر نیز خواهد شد.

حالا مشخص شده که هرکاری که رئیس جمهور ترامپ انجام می‌دهد، مرتبط با تلاش او برای برنده شدن در انتخابات است و به نظر می‌رسد که او ناامید شده است. اما او در واقع باید فکر کند که چنین اقداماتی به او کمک خواهند کرد- شاید با منحرف کردن افکارعمومی و توجهات مردم به شکست‌ها رهبری کاخ سفید در واکنش به همه گیری کرونا چنین هدفی برای ترامپ به دست آید.

*سوال: علیرغم اینکه دولت ترامپ این معافیت‌ها را تمدید نکرد ولی نیروگاه بوشهر را از این موضوع مستثنی کرد و معافیت‌های مرتبط با آنرا برای ۹۰ روز تمدید کرد. آمریکا دلیل این کار را چنین توجیه کرد که می‌خواهد از ایمنی اقداماتی که در این نیروگاه صورت می‌گیرد مطمئن شود. دلیل مستثنی شدن نیروگاه بوشهر از این تصمیم چه بود؟

راکتور بوشهر ارتباط چندانی با برجام ندارد. با این حال، من گمان می‌کنم تندروهای افراطی در دولت ترامپ فکر می‌کنند، اگر بتوانند با وارد کردن فشار و این ادعا که این رآکتور توانایی عملکرد ایمن را ندارد باعث تعطیلی آن شوند سپس می‌توانند با قطع نیروی برق که توسط این رآکتور تولید می‌شود به اقتصاد ایران فشار وارد آورند.

*سوال: یکی از اهداف برجام کمک به توسعه و پیشرفت برنامه هسته‌ای عنوان شده بود. این تصمیم چگونه می‌تواند رسیدن به این هدف را محقق سازد؟ طرف‌های دیگر با این حساب چگونه می‌توانند به تعهداتشان- که البته چیزی هم از آن اجرا نشد- را در خصوص ایران عملیاتی کنند؟

تندروهای افراطی در دولت ترامپ خواهان از بین بردن کامل برجام هستند. آنها تلاش می‌کنند قبل از اینکه قدرت را در ماه نوامبر از دست بدهند به هر وسیله‌ای برای از بین بردن برجام دست یازند.

این تندروهای افراطی در دولت ترامپ از سوی دیگر با این تصمیم درصدد هستند تا تعهدات چین، روسیه و اروپا ذیل برجام را متوقف کنند.

همانگونه که گفتم این دیدگاه فوق العاده بدبینانه است. من امیدوارم که ایران در این دامی که پهن شده نیفتد.