تهران: عرفان و شعر فارسی در طول تاریخ ناگزیر از یکدیگر بوده‌اند

به گزارش حلقه وصل، مراسم رونمایی از کتاب «شور اشراق» نوشته حجت‌الاسلام علی اکبر صادقی رشاد، شب گذشته در موسسه فرهنگی شهرستان ادب برگزار شد.

در این نشست و پس از غلامعلی حدادعادل، محمدرضا سنگری، نویسنده و استاد دانشگاه به بیان ویژگی‌های زبانی و شخصیتی حجت‌الاسلام صادقی رشاد پرداخت و گفت: آقای رشاد از ویژگی‌هایی که دارد ساخت واژگان زیبا، شیرین و نو است. این ویژگی مشترک ایشان و استاد ما آقای حدادعادل است. این واژه‌ها البته هیچ ایستی در متن ایجاد نمی‌کند و مانع مطالعه متن نمی‌شود. در نوشته او شاهد ازدحام واژه‌های نوساخته نیستیم، بلکه این واژگان طبیعی و به‌اندازه دیده می‌شوند. دیگر ویژگی ایشان حرکت در مسیرهایی است که کمتر دیگران به آن قدم می‌گذارند. کمتر دیده‌ایم که شخصی روحانی درباره یک شاعر امروزی حرف بزند، آن‌هم این‌قدر سنجیده و دقیق. ویژگی دیگر ایشان شاعر بودن است.

وی افزود: جناب آقای رشاد ذهنی بسامان و هندسه‌مند دارد که در این کتاب نیز مانند دیگر آثار ایشان دیده می‌شود. رشته تسبیحی که اجزای این کتاب را به هم گره می‌زند حکمت و شاعران حکیم است. مقام معظم رهبری، اگر درست خاطرم باشد، دو سال پیش اشاره‌ای به شعر حکمی و تعلیمی و فقر آن در میان شاعران امروزداشتند.

سنگری ادامه داد: ادبیات شیعی در فضای دانشگاه کمتر دیده می‌شود، حتی در حوزه تاریخ ادبیات. هر جا نیز به آن اشاره شده در حد اشارت بوده است. شاعران شیعی بخصوص در سلسله علما باید مطرح شوند. هر چند همه شاعران ما را می‌توان به نوعی روحانی دانست. نکته قابل توجه این است که هر کس به عرفان رسیده است از شعر ناگزیر بوده است، گویی یگانگی میان شعر و عرفان بوده است. در مقابل، شعر نیز هر جا به کمال رسیده است گویا از عرفان ناگزیر بوده است. پیوند میان این دو نکته قابل تأملی است.

روایت محمدرضا ترکی از مدیران فرهنگی

محمدرضا ترکی، شاعر و استاد دانشگاه نیز در جلسه رونمایی از این کتاب در ابتدا با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری درباره «ولنگاری فرهنگی» گفت: طبق گفته طبیبان سنتی انسان اگر اعتدال مزاجی خود را از دست بدهد دچار مشکل می‌شود، درباره جامعه نیز این مسأله مصداق دارد. جامعه‌ای که بد رانندگی می‌کند، و طلاق و ناراستی در آن زیاد است نشان می‌دهد که جامعه دچار عدم تعادل و تباهی مزاج شده است. راه علاج طبق گفته حافظ «فکر حکیم» است و نیز «رای برهمن». این دومی منظور پادشاه حکیم است. اگر برنامه‌ریزان جامعه اهل حکمت باشند می‌توانند این بحران را رفع کنند.

ترکی ادامه داد: در طب قدیم راه‌حل این نبود که زود دست به تیغ جراحی ببرند یا داروهای عجیب و غریب دارای عوارض به کار ببرند. آن‌ها با جسم مدارا می‌کردند تا به تعادل برسد و خودش خودش را درمان کند. این طب مبتنی بر ملایمت بود. درباره جامعه نیز راه مشابهی چاره کار است. امروز متأسفانه رای برهمن ما مجبور است مظلومانه جلوی سپاه شمشیر بزند و درگیر در عرصه‌های مختلف سیاسی و فرهنگی و اجتماعی باشد، به جای آن‌که دانشگاه و مراکز فرهنگی چنین نقشی داشته باشند. مدیران فرهنگی جامعه ما یا اصلا توی باغ نیستند یا فقط توی باغ مشغول تفرج هستند و دوردست را نمی‌بینند. بهترین مدیران فرهنگی ما کسانی هستند که در نهایت و فقط از بازار و گیشه آگاهند. ما نیاز به مدیران آینده‌نگر داریم.

حکیم فرهنگی، در کمیاب جامعه ایرانی

ترکی سپس به کتاب «شور اشراق» و نویسنده آن پرداخت و توضیح داد: مولف محترم این کتاب حکیم و فرهنگی است، چیزی که در جامعه ما کم داریم. شاعرانی که در این کتاب به آنان پرداخته شده است غالبا جمع حکمت و شعرند، از جمله مرحوم اوستا که سابقه طلبگی دارد، در دانشگاه نیز فلسفه تدریس می‌کردند. در مجموعه این کتاب، توجه شاعران بررسی شده بر این نگاه حکمی دیده می‌شود. بدنه اصلی این کتاب آن بخشی است که به شعر امام می‌پردازد، کاش این بخش فربه‌تر می‌شد یا حتی کتاب مستقلی در این زمینه نگاشته می‌شد. البته دیر هم نشده است.

در پایان این نشست و پیش از رونمایی از کتاب، حجه‌الاسلام علی‌اکبر رشاد، طی سخنانی کوتاه ابراز امیدواری کرد تا بقیه مقالات خود را در موضوعات مختلف به صورت کتاب منتشر کند.