به گزارش حلقه وصل، مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: چشمهای نیز در قلب ما انسانهاست که وقتی مضطّر میشویم غربت میگیرد . انسان یک وقت نگاه میکند میبیند کسی اطراف او نیست تا او را دوست بدارد. این نزد خدا خیلی عزیز است، خیلی قیمت دارد. البته انسان غیر از خدا هیچکسی را ندارد، ولی چه شد که این قیمتی شد؟! این مربوط به رویت و مشاهده انسان است. یعنی غربت خودش را میبیند و گرنه در روی زمین کسی نیست که غریب نباشد. وقتی تب میکند و میخواهد جان بدهد کسی نمیتواند به داد او برسد. اگر سرش درد گرفته باشد و خدا نخواهد کسی نمیتواند برای او کاری انجام دهد.
اصلاً اگر انسان خوب حساب کند میبیند که همه به صورت فرد خلق شدهاند. این هم که میگویند انسان جفت آفریده شده است، یعنی یکی با دیگری وقتی به هم بچسبند کمی تسلیت مییابند. «وَ خَلقناکُم اَزواجاً». یا این که اشاره به ظاهر و باطن دارد و یا اشاره به جسم و روح است و گرنه در قیامت همه تک وارد میشویم؛ «و کُلُهم أتیهِ یوم القیامَهِ فرداً» همگی روز رستاخیرف تک و تنها نزد او حاضر میشوند. زوج هم نیستیم؛ ظاهر و باطن یکی میشود، نفس و دل و جان یکی میشود. تک هستیم، چه زن و چه مرد. اول خدا زوج آفرید، ولی وقتی انسان به خدای خودش نزدیک شد میبیند فرد است.
خلاصه غربت چیز خیلی خوبی است. امیدوارم این مطلب را چشیده باشید که غربت به قربت نزدیک است. یعنی غریب نزد خداست. غریب عملش با اوست. میبیند چه غربت با برکتی بود. کسی را که به دنبال او میگشت پیدا کرد. «طوبی لِلغُرباء» غربت چیز خیلی بزرگی است.
کتاب طوبی محبت – ص 192
مجالس حاج محمد اسماعیل دولابی