به گزارش حلقه وصل، اقتصاد نه تنها مساله اول کشور است، بلکه زمینه ساز فشار حداکثری دشمنان علیه کشور شده است. عیوب ساختاری اقتصاد و مشکلات ناشی از آن نقطه ضعفی است که موجب شده حتی حمله موشکی هم با تحریم اقتصادی پاسخ داده شود.بر همین اساس، قوی شدن اقتصاد مهمترین راهبرد برای مقابله با تحریم های ظالمانه دشمنان ایران است.
در این میان کارشناسان معتقدند که قوی شدن اقتصاد کشور با رفع عیوب ساختاری محقق خواهد شد. این امر نه تنها موجب حل مسائلی چون تورم، بیکاری و فقر می شود، بلکه کشور را در برابر تکانه های خارجی ناشی از تحریم یا بحران های اقتصادی جهانی هم بیمه می کند.
در این باره گفت وگویی با آرمان حاجیان فرد کارشناس مسائل اقتصادی داشته ایم که وی با تاکید بر اینکه منابع انسانی یکی از مولفه های قدرت اقتصادی است معتقد است: تقویت شایسته سالاری از مهمترین مسائلی است که نیاز است در کشور مورد توجه قرار گیرد
وی در پاسخ به اینکه مهمترین مولفه ها در یک اقتصاد قوی چیست گفت:اگر نگاهی به روند توسعه اقتصادهای بزرگ در جهان داشته باشیم ، مواردی مانند بهره وری حداکثری از ظرفیت های انسانی، منابع طبیعی ( نفت، گاز و معدن)، ظرفیت های جغرافیایی، استفاده از فناوری ، توسعه زیرساخت ها و رونق تولید در حوزه های صنعت (بزرگ، متوسط و کوچک)، کشاورزی و دامداری، صنایع دستی و خانگی، دانش بنیان و مسکن و خودکفایی و اصلاح الگوی مصرف از مهمترین مولفه های اقتصاد قوی در دنیای امروز است و این نکته ای است که در فرمایشات مقام معظم رهبری تحت عنوان « اقتصاد مقاومتی » از آن یاد شده است .
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: به طور کلی باید گفت که جمعیت به طور خاص به معنای قدرت یک کشور است، همانگونه که شاهد هستیم در جهان امروز بسیاری از کشورهای قدرتمند دنیا جمعیت زیادی دارند؛ که زمینه سازی قدرت اقتصادی و چانه زنی های سیاسی است . نمونه ملموس این مسئله را می توان روند توسعه اقتصادی چین مشاهده کرد. چین در سال 1945 قدرت نظامی و اقتصادی چندانی نداشت اما به واسطه جمعیتش توانست به قدرتی بین المللی در زمینه نظامی و اقتصادی نیز تبدیل شود.
وی بیان کرد: در حقیقت سرمایه انسانی توانمند اصلی‌ترین منبع و منشا قدرت کشورهاست و براساس گزارش توسعه انسانی سازمان ملل ایران در این زمینه نسبت به گذشته روند رو به رشدی داشته اما همچنان مدیریت منابع انسانی در ایران یکی از چالش های مدیران به حساب می آید . برای نمونه در ایران تقریبا اکثر سازمان‌ها (به خصوص سازمانهای دولتی) نیازسنجی درستی صورت نمی گیرد. از سوی دیگر کشور از فقدان نظام آموزشی و مهارتی مناسب، رنج می برد و این امر هزینه های زیادی را بر کشور تحمیل می کند. همچنین تقویت شایسته سالاری از مهمترین مسائلی است که نیاز است در کشور مورد توجه قرار گیرد . متأسفانه در کشور ظرفیت نگهداشت استعداد ها چندان بالا نیست و به درستی از مشارکت زنان استفاده نمی شود . تمام این موارد بهره وری از نیروی انسانی کشور برای توسعه اقتصادی را کاهش می دهد .
حاجیان فرد گفت: همانگونه که شما اشاره شد ، منابع طبیعی مانند ( نفت، گاز و معدن) و ظرفیت های جغرافیایی از ویژگی های اقتصادهای قدرتمند هستند و کشورمان نیز از این بابت در جایگاه بسیار مناسبی قرار دارد . اما مسئله اینجاست که آیا از این مولفه به درستی برای توسعه بنیان اقتصادی کشور استفاده می شود یا خیر؟ در دهه‌گذشته، متأسفانه عملکرد ضعیف کشورهای دارای منابع طبیعی فراوان نکته ای است که بارها از سوی کارشناسان اقتصادی برای توسعه اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است .
این کارشناس اقتصادی گفت: متأسفانه می بینیم که کشورهایی که از منابع طبیعی بیشتری برخوردارند، در مقایسه با کشورهایی که از چنین منابعی کمتر بهره‌مند هستند، عملکرد بدتری داشته باشند. . اما شواهد تجربی، خلاف این انتظار را نشان می دهد. به نظر میرسد منابع طبیعی در این کشورها، به جای رحمت، نحسی و بلا با خود به همراه آورده باشند.
وی گفت: کشور ایران نیز از حِیثِ منابع طبیعی وظرفیت های جغرافیایی از جایگاه برجسته و قابل توجهی برخوردار است،اما بهره گیری اصولی از ظرفیت های خدادادی موجود، مستلزم برنامه ریزی و هدایت صحیح و هدفمند است. رهبر معظم انقلاب بارها در فرمایشات خود به جایگاه ایران در منابع طبیعی اشاره و تأکید کردند که سهم ایران از منابع طبیعی موجود در جهان، مؤلفه حائز اهمیتی است که در صورت توجه هر چه بیشتر به این مقوله و مدیریت صحیح، اصولی و قاعده مند، می توان به توفیقات و دستاوردهای شایسته و برجسته ای در زمینه اقتصادی دست یافت.
حاجیان فرد گفت: در این میان پرهیز از خام‌فروشی و هدایت ارز به دست آمده از محل فروش منابع نفتی و گازی در مسیر صحیح و تلاش برای حفاظت و صیانت از منابع طبیعی تجدید شونده همچون مراتع، جنگل ها و... از اولویت هایی است که باید به‌صورتی ویژه و جدی مد نظر قرار گیرد. استفاده نادرست دولت‌ها از منابع کشور و سرمایه گذاری نکردن منابع حاصل از فروش این ثروت های خدادادی در بخش‌های زیربنایی و صنعت کشور نیز موضوعی است که باید همواره مد نظر سیستم مدیریتی کشور قرار گیرد .
وی بیان کرد:در این زمینه استفاده از تجربیات کشورهایی چون نروژ می تواند در بهره وری یبشتر از این منابع موثر باشد . در کشور نروژه در آمدهای نفتی در صندوق درآمدهای نفتی ذخیره و از سرمایه این صندوق در برای تقویت زیر ساخت های اقتصادی استفاده می شود . از این رو نروژی‌ها با استفاده از درآمدهای نفتی امروز به کشوری توسعه‌یافته مبدل شده اند .
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: از سوی دیگر ایران موقعیت ژئواکونومیک خاصی در جهان دارد که موجب پدید آمدن مزیت‌های نسبی بسیاری برای کشورمان می شود . به عنوان مثال اجرایی شدن طرح احیای جاده ابریشمِ ، فرصتی نادر برای کشور به وجود می آورد و کشورمان به یکی از حلقه‌های زنجیر اصلی‌ترین کریدور زمینیِ تجارت در جهان بدل خواهد شد.
وی در پاسخ به اینکه آیا این مسئله با استفاده از فن آوری و توسعه زیر ساخت ها در کشور ارتباط مستقیم دارد گفت: بله ارتباط مستقیم دارد. در حال حاضر ایران با توجه به این مسئله توسعه خطوط ریلی را به عنوان یکی از اولویت‌های اقتصادی خود قرار داده و با اتصال این خطوط به راه‌آهن سراسری کشورهایی مانند افغانستان از سمت شرق و ترکیه، ارمنستان و عراق از سمت غرب، ایران قادر خواهد بود نه فقط بسیاری از محصولات تولیدی خود را، بلکه از محصولات نفتی و پتروشیمی گرفته تا محصولات کشاورزی، را به چین و اروپا صادر کند، و با استفاده از دریافت حق ترانزیت از محل عبور میلیون‌ها تُن کالای تجاری، درآمد گسترده گمرکی هم داشته باشد.
حاجیان فرد گفت:بر اساس اهداف سند چشم‌انداز، ایران تا سال1404 خورشیدی باید به «هابِ پروازی» منطقه تبدیل شود، یعنی بخش بزرگی از هواپیماهایی که می‌خواهند از این نقطه از جهان عبور کنند، ترجیح بدهند در ایران فرود بیایند، سوخت‌گیری کنند و حتی توقف‌های چند ساعته داشته باشند اما متأسفانه فرسنگ‌ها با این جایگاه فاصله داریم و رقبای قدرتمندی مانند ترکیه، امارات متحده عربی و عربستان سعودی جلوتر از ما ایستاده‌اند. بنابراین مادامی که طرح‌های توسعه فرودگاهی در ایران به سرانجام نرسد ، نمی‌توان به کسب جایگاه هابِ پروازی منطقه امید بست.
وی گفت: از سوی دیگر درک و شناخت بهتر و عمیقتر تحولات دنیای فناوری و اتخاذ سیاست های هماهنگ و مؤثر جهت مشارکت فعال در این زمینه باید به عنوان گزینه‌ای راهبردی فراروی سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور مطرح باشد چرا که فناوری یکی از عناصر حائز اهمیتی است که باعث افزایش کارایی و توسعه اقتصادی و افزایش توان تولید و بهره وری می شود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع رونق تولید و اصلاح الگوی مصرف موضوعی است که بارها از سوی مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است گفت: طی سال‌های اخیر مقام معظم رهبری بارها به اقتصاد را به عنوان اصلی‌ترین مسئله کشور اشاره و بر همین اساس شعار هر سال را بر پایه و اساس اقتصاد تعیین کرده اند ، کما اینکه یکی از نامگذاری های این سال ها به «رونق تولید» اختصاص یافته است.
وی افزود: همچنین اصلاح الگوی مصرف نیز سال 1388 از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان شعار سال انتخاب شد و ایشان در بخشی از پیام نوروزی خود در آن سال یادآور شدند : « ما بایستی الگوی مصرف را اصلاح کنیم. ما بایستی به سمت اصلاح الگوی مصرف حرکت کنیم. مسئولین کشور در درجه اول - چه قوه مقننه، چه قوه مجریه، و چه سایر مسئولین کشور؛ قوه قضائیه و غیر آنها - و اشخاص و شخصیتها در رتبه‌های مختلف اجتماعی، و آحاد مردم ما از فقیر و غنی، بایستی به این اصل توجه کنند که باید الگوی مصرف را اصلاح کنند. اینجور مصرف کردن در همه زمینه‌ها - در امور ضروری زندگی، در زیادی‌های زندگی - مصرف کردن بی‌رویه و بدون منطق و بدون تدبیر عقلانی، به ضرر کشور و به ضرر آحاد و اشخاص ماست. من از عموم مردم و بخصوص از مسئولین درخواست میکنم، خواهش میکنم که در این زمینه فعالیت خودشان را در این سال زیاد کنند، افزایش بدهند و برای اصلاح الگوی مصرف برنامه‌ریزی کنند.»
حاجیان فرد گفت: اما برای تحقق این امر کیفی سازی تولیدات داخلی، حمایت از واحدهای تولیدی ، فرهنگ سازی و آموزش تولید کنندگان ، از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد .در نهایت به این ترتیب با رعایت موارد فوق و اصلاح الگوی مصرف می توان زمینه ساز زمینه خروج کشور از بحران اقتصادی بود و چشم انداز روشنی را برای آینده رقم زد .فرهنگ سازی در زمینه اصلاح الگوی مصرف، نیز موجب می شود تا هدفگذاری برای صنعت و تولید به خوبی صورت گیرد و این بخش در بزنگاه‌ها و بحران‌های اقتصادی با آسیب پذیری کمتری شود.
وی ادامه داد:از سوی دیگر توجه به قیمت و کیفیت کالا به ایرانی می تواند موجب تقویت تولیدکنندگان داخلی شود دراین صورت هزینه واردات غیر ضروری، صرف اشتغال شده و این موضوع نیز بیکاری در کشور رفع کاهش می دهد .از سوی دیگر این امر موجب کاهش اتکای دولت به درآمدهای نفتی و بهبود توزیع درآمد بین اقشار مختلف جامعه می شود . از طرفی یکی از الگوهای پیشرفت کشورهای در حال توسعه ،استفاده از پتانسیل مناطق آزاد در جذب سرمایه های خارجی،واردات تکنولوژی روز دنیا، صادرات کالاهای تولیدی،ورود ارز به کشورو.. است که متاسفانه سهم مناطق ازاد ما از رشد اقتصادی کشور ناچیز و از سوی با واردات کالای غیرضروری و لوکس پاشنه آشیل اقتصاد ما شده است.