امدادهای جهادی علیه سیل‌های تکراری

به گزارش حلقه وصل، 10روزی از بارش‌های بی‌وقفه و وقوع سیل در استان سیستان و بلوچستان می‌گذرد. حالا کم‌کم آب فرو نشسته و اغلب روستاهای سیل‌زده سیستان و بلوچستان از حالت بحرانی خارج شده و خسارات برآورد شده‌اند.

آنچه تاکنون اعلام شده خسارتی سه هزار میلیاردتومانی به بخش‌های مختلف است. این روزها نیروهای جهادی در حال کمک‌رسانی به مردم سیل‌زده هستند و سپاه پاسداران هم بیش از 50 بیمارستان صحرایی در این مناطق دایر کرده است.

بیش از دو هفته است که بارش‌ها در استان سیستان و بلوچستان موجب بروز سیلاب و مشکلات برای اهالی شده است. در این دو هفته و در خلال اتفاقات و ماجراهای داخلی و خارجی که بازتاب‌ها و تحلیل‌ها درباره آن در صدر اخبار ایران و جهان قرار گرفته، مردم سیستان روزهای خوبی را سپری نکرده‌اند.

با وجود این تاخیر و تعلل چند روزی است که مردم و ارگان‌های مختلف و نیروهای جهادی به سمت این استان رفته‌اند تا به آسیب‌دیدگان کمک کنند. آمارهای مختلفی در این دو هفته از میزان خسارات سیل به این استان اعلام شده است اما در آخرین اظهار نظرها از سوی مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات بخش کشاورزی اعلام شده که حدود هزار میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان وارد شده است.»

خسارت‌ها اما فقط به بخش کشاورزی خلاصه نمی‌شود و خسارت‌هایی که به بخش‌های زیرساختی وارد شده، بیش از میزان خسارت به بخش کشاورزی است، به‌طوری‌که ستاد مدیریت بحران می‌گوید با دسترسی به روستاهای صعب‌العبور کم‌کم می‌تواند برآورد خسارت بدهد.

این ستاد برآورد خسارت اولیه سیل بلوچستان را بیش‌از سه هزار میلیارد تومان برآورد کرده است اما بنا بر آنچه از سوی رسانه‌ها و مردم محلی منتشر شده، بسیاری از بندها، هوتگ‌ها، زمین‌های کشاورزی، تاسیسات دامداری و راه‌های روستایی در کانون‌های بحران این سیل از بین رفته‌اند.

کمک‌هایی برای سیل‌زدگان

آقای سید محمد موسوی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات بخش کشاورزی درباره اقدامات انجام‌شده حین سیل توسط وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید: «توزیع ۵۱۰ تن علوفه، جابه‌جایی ۲۱ هزار رأس دام، دفن بهداشتی ۷۰۰ رأس دام، تخلیه آب ۶۰۰ هکتار اراضی کشاورزی، تأمین ۱۰ کیلومتر لوله پلی‌اتیلن برای انتقال آب اضطراری اراضی کشاورزی، مرمت ۲۰ کیلومتر جاده‌های بین مزارع از جمله اقدامات وزارت جهاد کشاورزی از زمان وقوع سیل تا کنون بوده است.»

آقای حجت میرزایی، نماینده ویژه وزیر رفاه در امور سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان هم به رسانه‌ها گفته است: «اقلام غذایی و کمک‌های غیرنقدی توسط برخی سازمان‌ها و در چارچوب مسوولیت اجتماعی تأمین شده است. این کمک‌ها شامل غذا، دارو، پوشاک و بخشی از تجهیزات مورد نیاز از جمله ماشین‌آلات راه‌سازی برای مردم آسیب‌دیده از سیل است که بخشی از این کمک‌ها روز گذشته به استان ارسال شده است و بخش دیگری از آن در روزهای آینده برای هموطنان ارسال می‌شود.

میرزایی می‌گوید: «ما در حال رایزنی با شرکت‌های بزرگ پوشاک هستیم تا مایحتاج مورد نیاز هموطنان آسیب‌دیده از سیل را با تخفیف‌های قابل توجه ۴۰ تا ۵۰ درصدی تأمین و برای استان ارسال کنیم.»

هلالاحمر نیز مانند هر بحران دیگری در منطقه حضور یافته و اقلام اولیه را در اختیار مردم قرار می‌دهد اما کمک‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود. روز گذشته پنجاه‌ویکمین بیمارستان تخصصی صحرایی نیروی زمینی سپاه در منطقه سیل‌زده بخش پلان شهرستان چابهار راه‌اندازی شد.

این بیمارستان که به مدت یک هفته همه خدمات درمانی را به مردم سیل‌زده به صورت رایگان ارائه می‌کند شامل بخش‌های مختلف از قبیل اورژانس، آزمایشگاه، تصویربرداری، بخش‌های تخصصی درمان شامل زنان و زایمان، داخلی، عفونی، اطفال، عمومی و سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی است.

همچنین اعلام شده که 26 تیم دامپزشکی هم به مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان اعزام شده‌اند. امروز (شنبه) هم حسن روحانی، رییس‌جمهوری به استان سیستان و بلوچستان می‌رود تا روند کمک‌رسانی‌ها را از نزدیک پیگیری کند.

چرا در سیستان و بلوچستان سیل آمد؟

بسیاری از مردم در ابتدا با شنیدن خبر بروز سیل در این استان متعجبانه از خود می‌پرسند که چطور می‌شود در استانی کویری که سال تا سال بارانی نمی‌بارید به یک‌باره سیلی به این بزرگی به وقوع بپیوندد. در این‌باره دکتر رضا ارجمندی، عضو هیأت مدیره انجمن متخصصان محیط‌زیست به خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» می‌گوید: «سیل در استان سیستان و بلوچستان پیش از این هم سابقه داشته اما هرگز به این شدت نبوده است.

در سواحل جنوبی و جنوب‌شرقی ما سالانه 70 تا 80 میلی‌متر باران می‌بارید و این مقدار باران ممکن است به یک‌باره به وقوع بپیوندد و چون خاک این منطقه آب را جذب نمی‌کند، می‌تواند سبب بروز سیل شود.» ارجمندی ادامه می‌دهد: «اما حالا رقم‌هایی که درباره میزان بارش‌ها در سیستان و بلوچستان اعلام می‌شود، عجیب است که نشان می‌دهد تغییراتی ایجاد شدهاست.»

وی می‌افزاید: «می‌توان گفت مقدار زیادی از این سیل‌ها می‌تواند به تغییرات اقلیمی‌ای که اتفاقا در سال‌های اخیر هم زیاد در این‌باره صحبت شده است، مربوط باشد چرا که این رخدادها طبق روال سال‌های گذشته نیست و با سابقه خود متفاوت است.

تغییر اقلیم در حال رخ دادن است اما هنوز بسیاری از کارشناسان این حوزه به آن معتقد نیستند و بر این باورند که این تئوری صرفا یک نمایش از سوی نسل جدید کارشناسان محیط‌زیست است؛ اما هرچه باشد، مردم هم این تغییرات را حس کرده‌اند، مثلا سرمای بیش از حد در غیرفصل یا گرمای زیاد در زمستان داریم.

بارش‌های زیاد و غیرمعمول در مناطقی که هیچ‌گاه مرسوم نبوده و از تغییر ریتم بارش‌ها در کشور نشان از همین تغییرات است. یقینا مردم سیستان و بلوچستان این روزها فکر می‌کنند که این باران‌ها با بارش‌های سال‌های قبل متفاوت بوده است و همچنین سیل‌هایی که در نوروز امسال در خوزستان و لرستان رخ داد.»

چطور می‌توان از بروز سیل جلوگیری کرد؟

طبق مطالعات، مخاطره‌ای که بیشترین جمعیت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، سیل است. برخی دانشمندان براین باورند که تغییرات اقلیمی سبب افزایش وقایع شدید آب‌وهوایی شده است و کشورهای جهان هم در تلاش هستند تا مانع از گرم‌شدن دمای کره زمین شوند که به گفته آن‌ها این گرما سبب بروز بلایای طبیعی مختلف در کره‌زمین به ویژه سیل است.

آبخیزداری یکی از علومی است که از بروز سیل جلوگیری کرده و همچنین سبب ذخیره آب می‌شود. ارجمندی، عضو هیأت‌مدیره انجمن متخصصان محیط‌زیست در این‌باره می‌گوید: «آنچه مسلم است درباره آبخیزداری هرچقدر کار کنید، در کاهش سیل حتما موثر است اما باید در نظر گرفت که در مناطق کویری و بیابان‌ها نمی‌توان خیلی روی آبخیزداری حساب کرد.

آبخیز به بالادست مربوط می‌شود که دامنه‌های کوه از آبی که از بالادست می‌آید، سیراب شوند. مطمئنا تخریب مراتع کشور در بروز سیل‌های مکرر تاثیر دارد چرا که اگر ما مراتع را حفظ کنیم و پوشش گیاهی را در بالادست داشته باشیم، زمین می‌تواند مقدار زیادی از آب را در خودش نگاه دارد اما هنگامی که ما پوشش گیاهی را از بین می‌بریم در وقایع، خاک توسط آب شسته می‌شود و به سمت پایین حرکت می‌کند که نفوذپذیری آب کاهش پیدا می‌کند.»