متاسفانه ژانری به نام ادبیات شهدا یا ادبیات شهید نداریم

به گزارش حلقه وصل، کامران پارسی نژاد نویسنده، منتقد و پژوهشگر ادبی در گفتگویی به انگیزه این رویداد فرهنگی و هنری در کشور با بیان این مطلب افزود:  بنده بر این باورم که می‌توانستیم فعالیت خود را در این حوزه گسترش داده و با برنامه‌ریزی و دقت بیشتری کار می‌کردیم و متولیان امور فرهنگی با سیاست‌ها و برنامه‌های خود می‌توانستند به گونه‌ای این جریان را هدایت کنند که به این اصل برسیم که باید یک ژانر خاص تحت عنوان ادبیات شهادت داشته باشیم و آن را در فرهنگ و ادبیات خود تثبیت کنیم اما تاکنون این اتفاق رخ نداده و این مقوله زیرمجموعه ادبیات دفاع مقدس قرار گرفته است.

وی ادامه داد: ادبیات انقلاب در سایه ادبیات دفاع مقدس مغفول مانده است. ادبیات دفاع مقدس با ادبیات انقلاب رابطه دوسویه محکم و قویی دارند و متاسفانه، ما نتوانستیم آن چنان در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی فعالیت کنیم. چرا که به محض اینکه انقلاب شروع شد مردم با جنگ تحمیلی و دفاع مقدس مواجه شدند و با توجه به حساسیتی که جنگ داشت ادبیات دفاع مقدس بیشتر از ادبیات انقلاب مورد توجه قرار گرفت.

به گفته وی، جدای از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که دو راس یک مثلث را تشکیل می دهند یک راس آن نیز شهدا هستند. آنچه در فضای معنوی جبهه‌ها محوریت داشت روحیه ایثار و شهادت طلبی بود و از این جهت یک شاخه مهم از ادبیات دفاع مقدس به شهدا و فلسفه شهادت مربوط می‌شود.

این  نویسنده، منتقد و پژوهشگر ادبی  با بیان اینکه ما در جنگ تحمیلی بر خلاف دشمنان با نیت تبیین فلسفه شهادت و ارزش‌گذاری به جایگاه آن وارد میدان شده بودیم. اضافه کرد: متاسفانه در ایران همواره وقتی جریانی آغاز می‌شود در یک مقطع زمانی محدود به پایان می‌رسد لذا عده‌ای می‌گویند زمان زیادی از جنگ گذشته است و در مورد دفاع مقدس و شهیدان نوشتن کافی است، در صورتی که این باور درست نیست.

وی خاطر نشان ساخت: در غرب با گذشت بیش از 15 سال از یک رویداد بزرگ مانند: یک انقلاب و جنگ نویسندگان و شاعران غربی تازه شروع به نوشتن ادبیات ناب خود می‌کنند و اجازه می‌دهند که حداقل 15 سال زمان بگذرد و فراز و نشیب‌های آن پیامد فروکش کند و بازتاب‌های آن واقعه خود را نشان دهد تا اهالی قلم از دیگاهی متفاوت و با نگرشی بهتر بهره‌مند شوند و فارغ از هیاهوها و جنجال‌های ناشی از واقعه بتوانند به تحلیل دقیقی از آن رویداد بپردازند. می‌توان گفت که نگارش رمان و یا خلق هر نوع ژانر ادبیاتی در حوزه دفاع مقدس و شهدا از این زمان به بعد باید آغاز شود.

پارسی نژاد  تاکید کرد: البته تنها نویسندگان نمی‌توانند در این حوزه جریان‌سازی کنند و باید نهادها و ارگان‌ها و متولیان امرو فرهنگی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری دست به دست هم دهند تا بتوانند جریانی سازنده و پویا در حوزه ادبیات دفاع مقدس ایجاد کنند.

وی گفت: در رمان‌ها و زندگی‌نامه داستانی ما تنها به زندگی شهید می‌پردازیم که چه موقع به دنیا آمد و چطور وارد جبهه شد و چگونه به شهادت رسیده و مسایلی از این دست. در حقیقت آنچه مطرح می‌شود تنها حادثه است و نه بیشتر. می‌توان گفت کسی تا بحال به صورت جدی از جنبه‌های فلسفی و روان شناختی کار نکرده است.

به اعتقاد این نویسنده، منتقد و پژوهشگر ادبی؛ باید فرهنگ شهادت را به جهانیان اثبات کنیم. در اکثر کشورهای جهان به هیچ عنوان فلسفه شهادت را باور ندارند و نمی‌توانند بپذیرند که شخصی حاضر باشد تنها با نیت شهادت به جنگ برود. باید این فرهنگ و باور تبیین شود و نویسندگان باید این نگرش زلال که برگرفته از آیین دینی ما است را به جهانیان اثبات کنند که این امر بوسیله مقاله محقق نمی‌شود مگر اینکه در بطن داستان‌ها بتوانیم به جایی برسیم.

کامران پارسی نژاد  با اشاره به اینکه دفاع مقدس برای خیلی از کشورهای غربی و کشورهای منطقه ناآشناست. حتی کشورهای نزدیک به فرهنگ ما مثل هند، پاکستان، افغانستان و ترکیه. خاطرنشان ساخت: ما زمینه این را داریم که بتوانیم ادبیات دفاع مقدس و شهادت را به جهان صادر کنیم و این مستلزم برنامه‌ریزی و جلسات کارشناسانه دقیق است. همچنین، نسل جوان در آثار دفاع مقدس بویژه به دنبال چرایی‌ها و پاسخ سوالات خود است و اگر نتواند به پاسخ خود دست یابد ناخواسته رابطه دوسویه بین نویسنده و مخاطب قطع می‌شود و آثار بی‌مخاطب می‌ماند.

شایان ذکر است کنگره سراسری 2000 شهید هنرمند در پنج رشته هنری شامل: سینما، تئاتر، هنرهای تجسمی، موسیقی و شعر و ادبیات اواخر دی‌ماه سال‌جاری توسط سازمان بسیج مستضعفین، سازمان بسیج هنرمندان با مشارکت و تعامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، حوزه هنری، خانه هنرمندان ایران، مرکز بسیج سازمان صدا و سیما و بنیاد فرهنگی روایت به دبیری محمد خزاعی در تهران برگزار می‌شود.