به گزارش حلقه وصل، رئیس‌جمهور کشورمان در مراسم افتتاح کارخانه نوآوری آزادی گفت: گام چهارم کاهش تعهدات برجامی از چهارشنبه ۱۵ آبان آغاز می‌شود.
وی افزود: به کشورهای ۱+۴ و دوست اعلام می‌کنیم که فعالیت جدید ما با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود و گام چهارم همانند گام‌های قبلی قابل بازگشت است و هر زمان که آنان به تعهدات اول ژانویه ۲۰۱۷ خود بازگردند ما نیز به تعهدات خود در این تاریخ باز خواهیم گشت.
روحانی با بیان اینکه طبق برجام قرار بر این شد که ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو بچرخند، اما گازی تزریق نشود، تصریح کرد: از ۱۵ آبان گازدهی در فردو آغاز می‌شود که ممکن است با آغاز این گام سر و صداهایی ایجاد کنند و از حساسیت آنها نسبت به فردو باخبریم، اما هر وقت که آنها به تعهدات خود عمل کنند، این گام قابل بازگشت است و باید بدانند که نمی‌توانیم یکجانبه به برجام پایبند باشیم، اما آنها اقدامی نکنند.
گازدهی در فردوکاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: پس از اعلام رئیس‌جمهور و دستور وی به سازمان انرژی اتمی برای آغاز گازدهی در تاسیسات هسته‌ای فردو، این مراتب در نامه‌ای به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسید.
غریب آبادی افزود: در این نامه تصریح شده است که جمهوری اسلامی ایران از چهارشنبه ۱۵ آبان ماه گازدهی UF۶ را در تاسیسات فردو آغاز خواهد کرد و از آژانس درخواست شده تا بازرسان آن برای نظارت بر این فرآیند، در ساعت مشخص شده در این تاسیسات حضور داشته باشند.
غنی‌سازی ۵ درصدعلی اکبر صالحی، رئیس‌سازمان انرژی اتمی درخصوص دستور رئیس‌جمهور درباره گام چهارم کاهش تعهدات برجامی، گفت: ما با هزار و ۴۴ سانتریفیوژ که در تاسیسات فردو داریم که تحت خلأ هستند و دو آبشار سانتریفیوژها در حال چرخش است، به تشخیص سازمان انرژی اتمی دستور داده شد، تعدادی از این سانتریفیوژها که پیش از این غنی‌سازی اورانیوم را ۲۰ درصد و تا ۵ درصد انجام می‌دادند، فعال می‌کنیم.
صالحی تصریح کرد: روز ۱۵ آبان با حضور بازرس آژانس، غنی‌سازی اورانیوم تا ۵ درصد و همچنین غنی‌سازی ایزوتوپ‌های پایدار در تاسیسات هسته‌ای شهید علی محمدی (فُردو) انجام می‌شود.
وی بااشاره به توقف ذخیره‌سازی اورانیوم در تاسیسات فردو بعد از برجام، گفت: ما به اندازه کافی ذخیره اورانیوم ۲۰ درصد داریم، اما چنانچه در ذخیره اورانیوم رآکتور تهران تمام شود، طبق برجام می‌توانیم ذخیره ۲۰ درصد را برای راکتور تهران تولید کنیم.
انتقال مواد هسته‌ای به فردوبهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: کار انتقال مواد هسته‌ای به تأسیسات فردو از روز چهارشنبه ۱۵ آبان آغاز شده است.
کمالوندی درخصوص ذخایر اورانیوم افزود: حدود ۵۰۰ کیلوگرم تا به حال ذخایر داریم و روزانه حدود ۵ کیلو و ۲۰۰ گرم افزوده می‌شود و با به کار افتادن ماشین‌های فردو، ظرفیت افزایش خواهد یافت و آمارمان به حدود ۶ کیلو در روز می‌رسد که نزدیک به رقمی خواهد بود که قبل از برجام تولید می‌کردیم.
وی خاطرنشان کرد: قرار بود بر اساس برجام غنی‌سازی در فردو انجام نشود و مواد هسته‌ای در آن وجود نداشته باشد که در حال حاضر این اتفاق رخ می‌دهد که هم مواد هسته‌ای در فردو باشد و هم غنی‌سازی انجام شود.
معاون سازمان انرژی اتمی به مراحل فرآیند غنی‌سازی‌اشاره کرد و افزود: فرآیند غنی‌سازی چند مرحله دارد که مرحله اول انتقال مواد است که انجام شد، در مرحله دوم باید این مواد به خطوط خوراک وصل شود و بعد از آن مراحل دیگری هست که همین حالا انجام می‌شود.
کمالوندی ادامه داد: چهارشنبه شب ساعت ۱۲ عملا گاز به سانتریفیوژها تزریق می‌شود و چند ساعت طول می‌کشد تا به مرحله پایداری برسد و تا روز شنبه (۱۸ آبان) که مجددا بازرسان آژانس خواهند آمد، ما به مرحله‌ای می‌رسیم که حدود ۴/۵ درصد غنی‌سازی خواهیم داشت. وی همچنین اظهار داشت: ما به تمام چرخه سوخت مسلط هستیم از اکتشاف، استخراج و غنی‌سازی تا پسمانداری.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: ما در زمینه تولید هگزافلوراید هیچ مشکلی نداریم و در حال حاضر حدود ۵۰ تن گاز هگزافلوراید تولید می‌کنیم و مقداری که الان وارد فردو شد حدود ۲ تن است که بعدا به تدریج افزایش می‌یابد.
پیام ظریف به اروپا محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه پیامی خطاب به کشورهای اروپایی درخصوص چهارمین گام ایران برای کاستن از تعهدات ذیل برجام منتشر کرد. ظریف در توئیتر نوشت: پاسخ ما به تروریسم اقتصادی و باج‌خواهی آمریکا عکس آن چیزی است که ترامپ در اثر القائات دیگران گمان داشت. چهارمین گام ما برای معلق کردن یکی از مفاد برجام، در بند ۳۶ به عنوان پاسخی برای نقض تعهدات آمریکا و سه کشور اروپایی پیش‌بینی شده است. راه‌حل ساده برای اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی این است: به تعهداتتان پایبند باشید و ما تغییر رویه می‌دهیم. کاهش میلیمتری تعهدات!در حال حاضر ۱۹ ماه از خروج رسمی آمریکا و خروج عملی اروپا از برجام سپری شده است. پس از امضای برجام، به اذعان مقامات ارشد دولت عایدی ایران از توافق، تقریبا هیچ بوده و در ۱۹ ماه اخیر نیز این روند تشدید شده و عایدی توافق برای ما تنها خسارت محض بوده است.
از اردیبهشت سال گذشته و پس از خروج آمریکا از برجام، انتظار می‌رفت دولت، حتی برای حفظ توافق هم که شده، اقدام متقابل و موثر انجام دهد. اما متاسفانه دولت به مدت یکسال هیچ واکنش متقابلی انجام نداد و به وعده‌های توخالی اروپا تحت عنوان کانال‌های مالی «اس پی وی» و «اینستکس» امید بست!
اما اروپا در ۱۹ ماه اخیر همانند قبل- از زمان امضای برجام تاکنون- به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نکرد و علیرغم بدهکار بودن، ژست طلبکار به خود گرفت و مدعی شد که ایران باید برای بهره‌مندی از برجام اقداماتی ذیل FATF و همچنین مذاکرات جدید در حوزه موشکی و منطقه‌ای انجام دهد.
سرانجام پس از ۱۲ ماه انفعال و امتناع از اقدام متقابل، به واسطه مطالبه و فشار افکار عمومی، دولت از اردیبهشت امسال بنا را بر اقدام متقابل گذاشت، اما متاسفانه به جای اقدام موثر و بازدارنده- در قالب شوک متقابل- اقدامات کم‌اثر و حداقلی را در بازه‌های زمانی ۲ ماهه تحت عنوان گام‌های اول و دوم و سوم و...انجام داد.
اکنون دولت در گام چهارم اعلام کرده است که غنی‌سازی را تا ۵ درصد افزایش داده و میزان ذخایر نیز به حدود ۵۰۰ کیلوگرم رسیده است. این در حالی است که پیش از اجرای برجام، غنی‌سازی تا ۲۰ درصد انجام می‌شد و ۱۰ تن مواد غنی شده داشتیم. بر همین اساس کاهش تعهدات، میلیمتری و فاقد اثرگذاری در رفتار طرف مقابل است.
اجرای برجام به هر قیمت!در روزهای گذشته محمود واعظی، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور در اظهارنظری تأمل برانگیز در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به پایان اقدامات فنی در کاهش تعهدات برجامی، ممکن است به پیش از برجام باز گردیم؟، اظهار داشت «خیر. فعلا که برجام سر جای خود قرار دارد و فقط آمریکا بیرون رفته و خیلی مانده به خروج ازبرجام برسیم».
این قبیل اظهارات تأمل برانگیز این پالس را به طرف مقابل می‌دهد که دولت در پی «اجرای برجام به هر قیمت است». بر همین اساس طرف مقابل کوچکترین اقدامی در راستای تعهدات خود انجام نخواهد داد.
لازم به ذکر است که چندی پیش یک دیپلمات فرانسوی به خبرگزاری رویترز گفته بود که گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران، سیاسی و سمبلیک است. دولتمردان همچنین به دفعات اعلام کرده‌اند که همزمان با کاهش تعهدات، مذاکرات با طرف مقابل را ادامه داده و بلافاصله پس از برداشتن اولین قدم از سوی طرف مقابل، ایران به قبل از ضرب‌الاجل برمی‌گردد. این قبیل اظهارات پالس غلط دیگری است که طرف مقابل را به بی‌عملی و گستاخی تشویق و ترغیب می‌کند.
وقتی برخی دولتمردان به جای مطالبه حقوق ایران، خط قرمز خود را ماندن به هر قیمت در توافق قرار دهند، معلوم است آمریکا و اروپا به تعهدات خود عمل نکنند و بر فشارها برای امتیازگیری بیفزایند. اصرار بر این خطای راهبردی، خسارت‌های بیشتر را موجب می‌شود. به اذعان اندیشکده‌ها و تحلیلگران آمریکایی، اکنون تحریم‌های ضدایرانی به سقف خود رسیده است. از سوی دیگر اروپا حداقل در ۱۹ ماه اخیر ثابت کرده است که به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نخواهد کرد. بنابراین برجام صرفا به تعهدات یکطرفه ایران خلاصه شده است. بر همین اساس تنها گزینه موجود برای حفظ منافع ملی، خروج از برجام است.
واکنش آمریکا و رژیم صهیونیستیسخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به اعلام ایران برای برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات برجامی در اظهارنظری گستاخانه گفت که اعلام ایران برای افزایش غنی‌سازی گامی بزرگ در مسیری‌اشتباه است. وی همچنین مدعی شد که ایران از طریق غنی‌سازی اورانیوم، به اخاذی می‌پردازد. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مدعی شد: واشنگتن به سیاست فشار حداکثری علیه ایران ادامه خواهد داد تا این کشور از رفتارهای بی‌ثبات‌کننده خود از جمله گام‌های حساس مربوط به برنامه هسته‌ایش را متوقف کند.
بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز به آغاز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران واکنش نشان داد.
در بیانیه دفتر بنیامین نتانیاهو ادعا شده است: در حالی که ایران تلاش دارد برنامه ساخت سلاح هسته‌ای خود را گسترش داده و غنی‌سازی اورانیوم برای ساخت بمب هسته‌ای را توسعه دهد من بار دیگر می‌گویم و تکرار می‌کنم که به هیچ وجه به ایران اجازه نخواهیم داد به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.
همچنین برنی سندرز، کاندیدای احتمالی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی آمریکا در واکنش به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی در توییتر نوشت: از سرگیری کار ایران در فردو گامی نگران‌کننده است. ما توافقی داشتیم که برنامه هسته‌ای ایران را محدود می‌کرد که ترامپ با بی‌ملاحظگی آن را نقض کرد. باید فورا دوباره به برجام بپیوندیم و با ایران در زمینه سایر موضوعات منطقه‌ای گفت‌وگو کنیم.
گستاخی اروپاسخنگوی اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای گستاخانه از ادامه کاهش تعهد ایران به برجام ابراز نگرانی کرده و از تهران خواسته به پایبندی به این توافق بازگردد.
وزارت خارجه فرانسه نیز در واکنش به اعلام رسمی گام‌ها و اقدامات هسته‌ای جدید در ایران، تهران را متهم به نقض توافق هسته‌ای کرد.
اگنس واندرمول، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه ادعا کرد که کشورش همچنان به تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند خواهد ماند و از ایران نیز می‌خواهد تا تعهدات خود در این توافق را به صورت کامل انجام دهد و به همکاری‌های خود با توافق برجام و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه دهد. این ادعای مضحک در حالی است که اعضای اروپایی برجام از جمله فرانسه به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نکرده‌اند. ظریف چندی پیش صراحتا اعلام کرد که اروپایی‌ها به ۹۹ درصد تعهدات خود عمل نکرده‌اند.
به گزارش فارس، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در واکنش به گام‌های ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای، در اظهارنظری گستاخانه تهران را به خروج از برجام متهم کرد و گفت، در هفته‌های آتی ایران تحت فشار قرار خواهد گرفت. ماکرون در ادامه مدعی شد: به طور کلی، آغاز این رویکرد [خروج از توافق] با ما نبوده است. ما همچنان یک طرف این توافق هستیم و ایالات متحده و ایران بودند که تصمیم گرفتند از آن خارج شوند. ما باید توافق هسته‌ای را بر اساس بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت و همچنین در ارتباط با موشک‌های بالستیک و ثبات منطقه‌ای بازسازی کنیم.
دو سال است که ما از این امر حمایت می‌کنیم.
این ادعای مضحک در حالی است که اکنون ۱۹ ماه از خروج رسمی آمریکا و خروج عملی اروپا از برجام سپری شده است. بر طبق گزارش‌های آژانس ایران به تمامی تعهدات برجامی خود پایبند بوده است. فرانسه یکی از بدهکارها در برجام است اما با گستاخی ژست طلبکار به خود گرفته و مدعی پایبندی به تعهدات شده است.
خبرنگار پولیتیکو در مطلبی نوشت: ماکرون اساسا گفت که برجام مرده هر چند به صراحت بیان نکرد و خاطرنشان کرد آمریکا و ایران تصمیم به خروج از برجام گرفته‌اند و آینده آن را مشخص می‌کنند.
دومینیک راب، وزیر امور خارجه انگلیس نیز به تصمیم ایران برای برداشتن چهارمین گام در جهت کاستن از تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام واکنش نشان داد.
در بیانیه گستاخانه وزیر خارجه انگلیس آمده است:اقدامات اخیر ایران به وضوح تخطی از توافق هسته‌ای و خطری برای امنیت ملی ما محسوب می‌شوند. ما می‌خواهیم از طریق گفت‌وگوهای بین‌المللی راهی به جلو پیدا کنیم، اما لازم است ایران به تعهداتی که پذیرفته پایبند باشد و فوراً به پایبندی کامل [به برجام] بازگردد.
واکنش روسیهسرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در کنفرانس خبری مشترک خود با همتای یونانی‌اش در مسکو تاکید کرد که ایران پروتکل الحاقی توافقات پادمانی آژانس را نقض نکرده است.
لاوروف افزود: ما دلایل کاهش تعهدات هسته‌ای از سوی تهران را درک می‌کنیم.
وی در ادامه گفت: ایران در مقابل پایبندی به برجام، هیچ چیز دریافت نکرده است.
وزیر خارجه روسیه اظهار داشت: قول‌های اروپایی‌ها به ایران جوهر روی کاغذ مانده است.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در ژنو نیز در واکنش به گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای ایران گفت: تهران به تصمیم اعلام شده خود برای اتخاذ مجموعه‌ای از اقدامات طی هر دو ماه پایبند است. بقای توافق هسته‌ای نیاز به تلاش فوری برای برقراری تعادل بین بخش‌های هسته‌ای و اقتصادی این توافق را نشان می‌دهد.