حذف «من اشتباه کردم» و اعتمادی که سلب شد

سرویس حاشیه نگاری : سخنرانی روز دوشنبه رهبرانقلاب در میان چندهزار نفر از اقشار مختلف مردم علاوه بر اینکه نکات و اتمام حجت های بسیاری داشت اما حذف یکی از فراز های سخنرانی ایشان توسط پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری و دیگر پایگاه های رسمی کشور جنجال زیادی به پا کرد تا جاییکه بعد از دو سه روز دفتر ایشان مجبور به انتشار قسمتی از آن فراز شد، انتشاری که شاید به نظر برخی اشتباه در اشتباه باشد.

متن منتشره سایت.khamenei.ir به این شرح است: « پیرو سخنان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی که در تاریخ ۲۲ مردادماه در جمع هزاران تن از اقشار مختلف مردم بیان شد، از آنجایی که برخی از حاضران درباره‌ی فرازی از سخنان معظم‌له دچار ابهام شدند و به دنبال آن، این فراز انعکاس تحریف شده‌ای در رسانه‌ها یافت، به اطلاع میرساند:

فرمایشات معظم‌له ناظر به صدور اجازه برای مذاکرات وزیر خارجه دولت یازدهم با همتای آمریکایی‌اش بوده است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار فرمودند:

«در قضیه‌ی برجام، بنده اشتباه کردم اجازه دادم که وزیر خارجه‌‌ی ما با آن‌ها صحبت کند، ضرر کردیم.»

اینکه چرا این بخش از سخنان رهبر انقلاب توسط سایت ایشان حذف شده است لابد دلایلی دارد، ممکن است این نکته مدنظر تنظیم‌کنندگان خبر قرار داشته که مثالی که رهبری زده‌اند مختص آن جلسه بوده و حذف آن آسیبی به کلیت مقصود ایشان نمی‌زند اما باید به این نکته هم توجه می‌شد که در عصر رسانه‌های تعاملی و دوره‌ای که هر فرد با یک گوشی تلفن همراه می‌تواند یک رسانه پرقدرت باشد آیا حذف بخشی از متن آن هم در جلسه ای که چند هزار نفر حاضر بوده اند شدنی است؟ یا این اقدام بیشتر سبب افزایش حاشیه و شایعات می شود؟ حداقل تجربه فعلی نشان می‌دهد دومی محتمل‌تر است.

بعد از اینکه روایت‌های تایید نشده ازجلسه رهبری با مردم بیرون آمد، انتشار گسترده برخی جملات مخدوش به رهبرانقلاب با طراحی برخی رسانه‌های خارجی تفسیر به تایید اشتباه جمهوری اسلامی شد، در حالی که تک تک بندهای استدلال آیت الله خامنه‌ای در اوج صداقت، شفافیت و شجاعت نفر اول نظام سیاسی ایران تایید مجدد راهبرد اساسی جمهوری اسلامی در نفی اعتماد به امریکا بود. برخی تحلیل‌های مغرضانه در غیاب روشن‌گری جریان انقلاب می‌خواستند جای قوت و ضعف را در این تجربه خوانی تاریخی تغییر دهند، یعنی اظهارات شجاعانه رهبری که در واقع حفظ و حراست تمام قد ایشان از اصول نظام اسلامی بود به جای قوت نظام ضعف آن تحلیل شود، و از سوی دیگر کسانی که با تحلیل اشتباه مسیر کشور را در اعتماد به امریکا سوق دادند را از موضع ضعف در نتیجه فعلی خارج کنند.

در این باره اما نکاتی وجود دارد که باید به آن توجه داشت:

1- سخنرانی رهبر معظم انقلاب در یک دیدار عمومی با اقشار مختلف مردم بوده و طبعا خود معظم له بهتر از از هر کس دیگری می دانند که سخنان این دیدار که در آن چند هزار نفر حضور دارند سینه به سینه و همچنین در فضاهای مختلف مجازی بیان و نقل خواهد شد. پس اینکه چرا عده ای مصلحت اندیش تر از رهبری سخنان ایشان را تقطیع کرده اند جای سوال دارد.

2- امروزه و با توجه به وجود کانال های خبری، صفحات اجتماعی مانند اینستاگرام و توئیتر نمی توان از انتشار سخنان و نکته های مهم رهبری در جامعه جلوگیری کرد و همین امر سبب شد که در قضیه اخیر ابهامات و شبهات زیادی درباره این حرف مطرح شود.

3- این اتفاق موجب عدم اعتماد مردم به اخبار و متن های پایگاه رسمی اطلاع رسانی دفتر رهبر معظم انقلاب و نیز فیلم های منتشره از سخنرانی های ایشان در آینده خواهد شد. چرا که مردم دیگر نمی توانند مطمئن باشند که سخنان رهبر انقلاب بدون حذف و تقطیع در اختیار مردم قرار خواهد گرفت یا نه؟ همچنین این مسئله باعث بوجودن آمدن شائبه دیگری خصوصا در میان نخبگان و فعالان شده که آیا رهبر انقلاب در ایران هم سانسور می شود.

4- در دوران رهبری امام خمینی نیز بر سر برخی از مسائل و تصمیاتی که گرفته می شد اگر اشتباهی وجود داشت، امام با قاطعیت و بدون هیچ تعارفی به اشتباه خود اعتراف می کردند. این امر در زمان رهبری رهبر معظم انقلاب نیز وجود دارد و اینکه ایشان به اشتباه بودن برخی از تصمیمات اذعان دارند نه تنها نکته منفی محسوب نمی شود بلکه نکته بسیار خوشایند و قابل توجهی است. و دلیلی برای سانسور آن وجود ندارد.

سیره امام خمینی(ره) در پذیرش اشتباه
پذیرش اشتباه در سیره امام خمینی(ره) هم مصادیق متعددی دارد حضرت امام در نامه مشهور عزل مرحوم منتظری اشارات صریحی در این خصوص دارند و خیلی صریح نظر مخالف خود را در خصوص به منصب رسیدن منتظری، بازرگان و بنی صدر اعلام می‌کنند: «من از ابتدا با انتخاب شما مخالف بودم، ولی در آن وقت شما را ساده‌لوح می‌دانستم که مدیر و مدبر نبودید ولی شخصی بودید تحصیل‌کرده که مفید برای حوزه‌های علمیه بودید و اگر این گونه کارهاتان را ادامه دهید مسلما تکلیف دیگری دارم و می‌دانید که از تکلیف خود سرپیچی نمی‌کنم. والله قسم، من با نخست‌وزیری بازرگان مخالف بودم ولی او را هم آدم خوبی می‌دانستم. والله قسم، من رای به ریاست جمهوری بنی‌صدر ندادم و در تمام موارد نظر دوستان را پذیرفتم.»

اگر در تاریخ اسلام به عقب تر نیز برگردیم به مواردی از این دست در کلام ائمه نیز بر میخوریم، در نامه 71 نهج البلاغه نیز امیرالمومنین آن مظهر علم و شجاعت و تقوا نیز به منذر بن جارود عبدی چنین می نویسد: « اما بعد، درستكارى پدرت مرا در انتصاب تو بفريفت و پنداشتم كه تو از روش او پيروى مى كنى و به راه او مى روى. ولى، آنسان كه به من خبر رسيده تو فرمانبردارى از نفس خود را فرو نمى هلى و براى آخرتت اندوخته اى نمى نهى و با ويران ساختن آخرتت مى خواهى دنيايت را آبادان سازى و به بهاى بريدن از دينت به عشيره خود مى پيوندى.

اگر آنچه مرا خبر داده اند، درست باشد، پس اشتر قبيله ات و بند كفشت از تو بهتر توانند بود. كسانى همانند تو هيچ مرزى را استوار نتوانند داشت و لايق آن نيستند كه بر رتبه و مقامشان افزوده شود يا در امانتى شريكشان سازند يا از خيانتشان در امان تواند بود. اين نامه من كه به تو رسيد بر فور به نزد من در حركت آى. ان شاء الله.»

5- درپایان باید به این نکته اشاره کنیم که رهبر انقلاب در این دیدار سخنان مهمی را ایراد فرمودند و برخی اتمام حجت ها نیز انجام شد اما با حذف و تقطیع این فراز از سخنان ایشان ،تمام سخنرانی و نکات مهم و سرنوشت ساز این جلسه به حاشیه رفت و همچنین اصل سخن رهبر معظم انقلاب که عدم مذاکره با آمریکا بود نیز در حاشیه قرار گرفت. در این زمینه نیاز است که جناح مومن و انقلابی به روشنگری درباره اصل سخنان رهبرانقلاب بپردازد و مانع از به حاشیه کشیدن اصل سخنان ایشان توسط جریان های معارض با انقلاب اسلامی شود.