به گزارش حلقه وصل، خانواده از ابتدای تاریخ تا کنون اصلی ترین جزء هر اجتماع تلقی شدهاست. پرداختن به این نهاد اجتماعی، همواره سبب رشد و نمو جامعه میشود؛ کم اهمیت جلوه دادن این بنا جامعه را به سمت نابودی سوق خواهد داد. اسلام به عنوان مکتبی جهت رشد و ترقی انسان به خانواده توجه ویژه ای دارد و خانواده را به عنوان اصلی ترین عامل تربیت فرزند و ریشه خوشبختی یا شوربختی فرد را در خانواده می‌داند. خانواده مأمنی برای آرامش و آسایش فرد به دور از ناملایمات جامعه بیرون بهشمار میآید. به نظر محمود رجبی، روانشناس، اگر ازدواج در سن مناسب اتفاق بیافتد، اثرات مثبتی بر سلامت جسم و روح افراد در پی دارد. ازدواج نه تنها باعث کسب آرامش در افراد میشود بلکه می تواند ابعاد مختلف فیزیکی، روان شناختی، اجتماعی و معنوی انسان را نیز تقویت و تکمیل کند[1]. ازدواج، علاوه بر پاسخگویی به نیازهای جنسی و عاطفی فرد، روابط اقتصادی، ارتباطات اجتماعی و فرهنگی او را تنظیم میکند اما اگر این موضوع در زمان مناسب اتفاق نیفتد، مشکلات بسیاری برای افراد و جامعه به وجود می‌آورد.
موانع ازدواج به هنگام جوانانبر اساس نظر کارشناسان و فعالان حوزه های اجتماعی دو مسئله اقنصادی و فرهنگی مانع از ازدواج به موقع جوانان میشوند. مشکلات اقتصادی نظیر گرانی، مسکن و اشتغال می توانند سبب هراس جوانان جهت روی آوردن به ازدواج شوند. همچنین اگر وضعیت گرانی کنترل نشود، کاهش ازدواج ها از تعداد فعلی دور از انتظار نیست. موسوی چلک با اشاره به این‌که اقتصاد یکی از مؤلفه‌های جدی برای ازدواج است، می‌افزاید: «دیگر مانند گذشته نیست که چتر حمایتی خانوادهها بر سر جوانان باشد به همین علت، لازم است جوانان به استقلال مالی برسند تا تصمیم به ازدواج بگیرند». در ابتدای ازدواج درحالیکه جوان تازه وارد بازار کار شده و هزینههای ازدواج و مسکن بر دوش وی سنگینی میکند نیازمند کمک مالی است که حتی با وجود کمک های خانواده، باز هم نمی تواند چنین هزینه ای را پرداخت کند. وام ازدواج می تواند تا حدودی مسئله نیاز مالی جوانان در اوایل تشکیل خانواده را پوشش دهد، در حالیکه محمد مهدی تندگویان معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در نشست خبری بیان داشت که افزایش وام ازدواج کمکی به جوانان نمیکند بلکه تاثیر منفی میگذارد[2].
البته مشکلات اقتصادی تنها عامل کاهش ازدواج ها نیست، بلکه مشکلات فرهنگی نیز آن را تشدید میکنند. موانع فرهنگی مانند زود دانستن ازدواج برای جوانان از طرف والدین بدون توجه به نیاز های جوان، رسومات مالی سنگین از قبیل لباس، طلا ، مهریه سنگین و همچنین جهیزیه گران علاوه بر آن عده بسیاری داشتن شغل و مسکن مناسب را لازمه از دواج می دانند، که خود سبب تاخیر در ازدواج جوانان میشود. موانع فرهنگی نسبت به موانع اقتصادی قدرتمند تر و قوی تر عمل می کنند، کاهش ازدواج در قشر مرفه جامعه خود مهر تاییدی بر این باور است. افزایش آمار طلاق سبب شده تنش های روانی بین جوانان ایجاد شود که نسبت به ازدواج و مسئولیت پذیری هراس داشته باشند. سخت پسند شدن افراد و وسواس بیش حد به زیبایی همسرشان، نیز عامل موثری در تاخیر ازدواج هستند.
وظیفه خانواده و دولت در حمایت از ازدواجازدواج آسان و دوری کردن از تجملات در این امر حسنه، موثر ترین راه حل برای این مسئله است. مهم ترین مسئله در امر ازدواج جوانان، خانواده هست که تا خانواده نخواهد ازدواجی صورت نخواهد گرفت ؛ خانواده ها باید به سمتی سوق داده شوند که به ازدواج فرزندان خود اهمیت دهند و آن در رأس امور قرار گیرد. خانوادهها امروزه برای اثبات برتری خود نسبت به اقوام و اطرایان به ازدواجهای جملاتی روی آوردهاند که این تفکر نه تنها به فرزندان این خانوادهها آسیب میزند بلکه بقیه جامعه را نیز گرفتار میکند. رضا فکوری، جامعه شناس، با اشاره به لزوم اتخاذ تدابیر موثر برای تسهیل امر ازدواج عنوان کرد: عملیاتی شدن ازدواج آسان نیازمند همگرایی و همافزایی موثر میان دو بخش و بازیگر اصلی حوزه اجتماعی همچون خانوادهها و دستگاهها، نهادها و ارگانهای ذیربط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی می باشد[3]. بدیهیست که تسهیل ازدواج جوانان نیازمند عزم و جدیت ارگانهای مختلف و خانوادهها هست و تنها با برگزاری جلسات با عنوان تسهیل ازدواج کاری پیش نمی رود.
**** محمدحسین ابراهیمی
[1] https://www.afkarnews.com/fa/tiny/news-544994
[2] http://news.msy.gov.ir/services/news/1768166
[3] https://www.yjc.ir/fa/news/5924391