به گزارش حلقه وصل، از زمان یورش نیروهای خلیفه حفتر به طرابلس مدتی میگذرد اما نه تنها وی نتوانست با وجود حمایت قوی که داشت برطرابلس مسلط شود بلکه اخیراً نیز شکستهای سنگینی را متحمل شده است.
ژنرال حفتر که از فرماندهان سابق ارتش لیبی است، ۱۵ فروردین بعد از سالها جنگ در لیبی، فرمان تصرف شهر طرابلس را که پایتخت رسمی لیبی و محل استقرار دولت وفاق ملی به ریاست «فایز السراج» است، صادر کرد.
دولت وفاق ملی لیبی بر اساس توافق «الصخیرات» و با حمایت آمریکا و اروپا در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ در منطقه الصخیرات مغرب تشکیل شد. مطابق این توافق، نیروها و احزاب سیاسی لیبی از جمله ژنرال حفتر، بر سر تشکیل دولت وفاق ملی لیبی به توافق رسیدند. با این حال، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی و عربی از عملیات ژنرال حفتر علیه دولت وفاق ملی حمایت سیاسی و لجستیکی کردهاند.
آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی و عربی از عملیات ژنرال حفتر علیه دولت وفاق ملی حمایت سیاسی و لجستیکی کردهاند .
خبرگزاری آناتولی ترکیه شامگاه چهارشنبه (۵ تیر) به نقل از وبگاه خبری شبکه «لیبیا الاحرار» گزارش داد که نیروهای ارتش دولت وفاق ملی به طور کامل بر شهر غریان در جنوب طرابلس سیطره پیدا کردهاند. گفته میشود شمار زیادی از نیروهای حفتر در عملیات مذکور دولت وفاق ملی به اسارت درآمدهاند و بقیه نیروها نیز پا به فرار گذاشته اند.
منابع مذکور اعلام کردند که «عبدالسلام الحاسی»، فرمانده نیروهای تحت امر ژنرال «خلیفه حفتر» به همراه تعدادی از فرماندهان در این شهر پا به فرار گذاشته است. این اولین پیشروی نیروهای تحت امر دولت وفاق ملی در مناطق تحت کنترل نیروهای حفتر است.
کشف تسلیحات اماراتی و آمریکایی در لیبیرسانههای لیبی اعلام کردند که نیروهای ارتش دولت وفاق ملی لیبی به ریاست «فایز السراج» در پیشرویهای اخیر خود، تسلیحات اماراتی از مناطق تحت اشغال نیروهای ژنرال خلیفه حفتر کشف کردهاند. رسانههای لیبی و کاربران فضای مجازی به ویژه در توئیتر تصاویر این تسلیحات را که گفته میشود نیروهای ژنرال حفتر آنها را به هنگام فرار جا گذاشتهاند، منتشر کردند.
تصاویر منتشر شده نشان میدهد که سلاحهای به غنیمت گرفته شده، ساخت دولت امارات بوده و نام «ابوظبی» بر روی جعبههای مهمات حک شده است. گفته میشود برخی از ان تسلیحات نیز ساخت آمریکا است که امارات آنها را خریده و در اختیار نیروهای حفتر قرار داده است. تسلیحات اماراتی در شهر غریان (واقع در جنوب طرابلس) کشف شده است.
این در حالی است که رسانهها میگویند که ترکیه که از حامیان دولت وفاق ملی لیبی است، طی یک ماه گذشته چند کشتی حامل تجهیزات نظامی شامل خودروی زرهی و پهپاد در واکنش به حمایتهای سعودی و اماراتی از حفتر در اختیار دولت فایز السراج قرار داده است.
هنگامی که حفتر علیه آنکارا اعلام جنگ کردمتعاقب شکست نیروهای خلیفه حفتر در جنگ طرابلس، وی دست به تهدیداتی زد. احمد المسماری، سخنگوی نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی در نشست خبری در شهر بنغازی گفت: «ترکیه و قطر به نفع دولت توافق ملی لیبی در طرابلس (دولت مورد تأیید سازمان ملل) مداخله هوایی، زمینی و دریایی دارند. ترکیه از نیروهای دولت توافق ملی لیبی طی یورش به شهر غریان با پهپادها حمایت هوایی میکند. اهداف ترکیه در لیبی، اهدافی خصمانه محسوب میشوند. دستور حمله به کشتیهای ترکیه در آبهای منطقهای لیبی را صادر کردهایم و هر نقطه موجود در زمین را که به ترکیه مربوط باشد، هدف قرار میدهیم».
ارتش ملی لیبی همچنین دستور ممنوعیت پرواز هواپیماها از فرودگاههای لیبی به ترکیه را صادر کرد. ارتش دستورات بازداشت همه اتباع ترکیه در لیبی را صادر کرده است.
عبدالباری عطوان تحلیلگر معروف جهان عرب در این زمینه در مطلبی آورده است: «چه بسا تهدیدات خلیفه حفتر، فرمانده نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی علیه منافع ترکیه، توقف پروازها و سفرهای دریایی طرابلس-استانبول، خطرناکترین تحول در بحران لیبی طی چند سال اخیر باشد، چراکه عملی کردن این تهدیدات به معنای گسترش دایره درگیریها، بینالمللی شدن نزاعهای نظامی در آنجا و درگیر کردن کشورهای منطقه در این بحران است.
تهدیدات خلیفه حفتر، فرمانده نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی علیه منافع ترکیه، توقف پروازها و سفرهای دریایی طرابلس-استانبول، خطرناکترین تحول در بحران لیبی طی چند سال اخیر است
آنچه خلیفه حفتر را به افزایش تنشها ترغیب کرد، ضربه سختی بود که به امیدهای او برای کنترل یافتن بر طرابلس، پایتخت لیبی وارد شد و نیروهای وابسته به دولت وفاق ملی لیبی موفق شدند شهر غریان در جنوب طرابلس را پس بگیرند؛ شهری که به منزله ورودی طرابلس و مقر فرماندهی حفتر مورد حمایت مصر، عربستان، امارات و فرانسه و دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بود.
احمد المسماری، سخنگوی نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی تاکید کرد که حفتر به نیروهای خود دستور داده است کشتیهای ترکیهای را هدف قرار داده و مانع از پروازها از ترکیه و به مقصد این کشور شوند. او ترکیه را به حمایت تسلیحاتی از دولت وفاق ملی و دخالت مستقیم نیروها، جنگندهها و کشتیهای ترکیهای در درگیریهای طرابلس متهم کرد. در مقابل رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز این اتهامات را رد نکرده و گفت، آنکارا بر اساس توافقنامهای با دولت وفاق ملی برای همکاریهای نظامی دارد، اسلحهها و مهمات سنگینی را در اختیار این دولت قرار میدهد.
آیا حفتر به ترکها حمله میکند؟سوالاتی که به صورت جدی در اینجا مطرح میشوند، این است که آیا خلیفه حفتر تهدیدات خود مبنی بر حملات جنگندهها به کشتیهای باری ترکیه را که گفته میشود از دو بندر طرابلس و مصراته سلاح و مهمات سنگین برای دولت وفاق ملی جابهجا میکنند، اجرایی میکند؟ در صورت عملی شدن این تهدیدات، واکنش اردوغان چه خواهد بود؟ آیا حفتر پس از رایزنی با همپیمانان خود در مصر، امارات، عربستان، آمریکا و فرانسه و گرفتن چراغ سبز از رهبران آنها و وعدهها برای حمایت از او در صورت دخالت مستقیم نیروهای ترکیهای، این تهدیدات را اجرایی میکند یا اینکه تهدیدات ناشی از خشم وی به دنبال از دست دادن شهر استراتژیک غریان و مرکز فرماندهیاش در منطقه غربی و ناکام ماندن حملهاش به طرابلس است؟
یکی از منابع نزدیک به خلیفه حفتر تاکید کرد که او به تهدیدات خود ادامه میدهد و پیش از این تهدیدات نیز با همپیمانان خود مشورت کرده و حمایت کامل آنها را جلب کرده است. همزمان برخی منابع وابسته به دولت وفاق ملی لیبی گفتند، اردوغان لحظهای در پاسخ کوبنده و شدید به هر گونه حمله به کشتیها و قایقهای این کشور در بنادر و آبهای منطقهای لیبی تردید نخواهد کرد.
اردوغان لحظهای در پاسخ کوبنده و شدید به هر گونه حمله به کشتیها و قایقهای این کشور در بنادر و آبهای منطقهای لیبی تردید نخواهد کرد .
در واقع مسئولان آنکارا نیروها و خودروهای زرهی خود را آشکارا به طرابلس منتقل کردند و دخالت مستقیم آنها در لیبی و حمایتشان از نیروهای «فجر لیبی» وابسته به دولت وفاق، این طرف لیبیایی را از فروپاشی نجات داد و مانع از پیشروی نیروهای حفتر برای کنترل بر طرابلس و سراسر لیبی و معرفی خود به عنوان رئیس جمهور این کشور شد.
شاید اینکه اردوغان در نشست سران گروه ۲۰ در اوزاکای ژاپن پاسخ قطعی درباره واکنش خود به تهدیدات خلیفه حفتر نداد، به این دلیل بود که او از مرکز فرماندهی سیاسی و نظامی خود دور بود. رئیس جمهور ترکیه تنها گفت: در صورتی که از صدور دستور حمله به جنگندهها و کشتیهای ترکیهای اطمینان پیدا کنیم، تدابیر لازم را اتخاذ خواهیم کرد.
هر گونه حمله علیه کشتیها و جنگندهها در آبهای منطقهای و حریم هوایی لیبی به معنی اعلام جنگ علیه ترکیه است و چه بسا آنکارا را به نفوذ بیشتر در بحران لیبی ترغیب کند؛ مسألهای که احتمالاً به واکنش مصر، امارات و عربستان علیه ترکیه منجر میشود و بحران لیبی را از دایره مقابله میان نیابتکنندگان این کشورها به دامنه مقابله میان طرفهای اصلی منتقل میکند.
دام پهن شده برای ترکیه پس از ناکام گذاشتن تحرکات امارات و متحدانش در لیبیدر اینجا عقل حکم میکند، تأمل کرده و از صدور هر گونه حکم پیشدستانه خودداری کنیم، تنها نکتهای که به صورت خلاصه میتوانیم بگوییم این است که یک دام وجود دارد که احتمالاً برای ترکیه پهن شده تا در باتلاق خونین لیبی غرق شود؛ به ویژه که ترکیه و قطر به عنوان دو همپیمان قدرتمند دولت وفاق و نیروهای فجر لیبی طرحی که در چند پایتخت کشورهای عربی و غیر عربی جهت ممانعت از کنترل نیروهای حفتر بر طرابلس چیده شده بود، ناکام گذاشتند. در چند روز آینده تکلیف پرونده طرابلس تعیین شده و آینده این کشور و چه بسا بحران لیبی به طور کلی مشخص خواهد شد».
قدر مسلم آن است که روند تحولات نشان میدهد که این کشور واقع در شمال آفریقا مسیر مبهمی را طی میکند. کشوری که جنگ داخلی آنرا به ورطه نابودی کشانده است با دخالتهای کشورهای دیگر به ویژه اماراتیها اوضاع نابسامانی را سپری میکند.
هر کشوری از نیروهای مورد حمایت خود در لیبی حمایت نظامی میکند و لیبی به بشکه پر از باروت تبدیل شده که در آستانه منفجر کردن شمال آفریقاست. نکته قابل توجه این است که این جنگ در فاصله کمتر از ۴۰۰ کیلومتری ساحل اروپا رخ میدهد و اروپا با ترس و نگرانی تحولات را دنبال میکند.
لیبی به بشکه پر از باروت تبدیل شده که در آستانه منفجر کردن شمال آفریقاست
با وجود طرفهای بین المللی باید دید که کفه ترازو در نهایت به نفع کدام یک سنگینی میکند زیرا از یک سو امارات، عربستان، مصر، آمریکا و برخی کشورهای دیگر قرار دارند که از خلیفه حفتر حمایت میکنند و از طرف دیگر هم برخی کشورها به ویژه ترکیه و قطر حامی دولت وفاق ملی هستند.
حفتر به شدت خشمگین است و علیه آنکارا اعلام جنگ کرده است اما باید دید که آیا در عمل علیه کشتی های ترکیه اقدام نظامی میکند یا خیر؟
به هر حال لیبی همانند سودان صحنه دیگری از نبرد میان امارات و متحدانش از یکسو با ترکیه و متحدانش از سوی دیگر است و باید منتظر ماند که کدام یک زمین گیر خواهند شد.