اسماعیل آذر: اجرای بدون پشتوانه به زبان فارسی لطمه می‌زند

حلقه وصل: موضوع زبان فارسی، حضور پُررنگ سلبریتی‌ها و فقدان برنامه‌های ادبی دغدغه این روزهای اسماعیل آذر برنامه‌ساز و مجری برنامه «مشاعره» است. اتفاقاً او از جمله کسانی است که همیشه نسبت به ادبیات مجریان تلویزیون انتقاد داشته است. او در گفتگویی مدیران مربوطه در صداوسیما درخواست کرد برنامه‌ها و مجریان را تخصصی ببینند. چرا که به هر قیمتی جذب بیننده از اساس غلط است. او گفت: « وقتی اشاره می‌کنم که برنامه‌ها و مجریان در رادیو و تلویزیون تخصصی ببینیم برای همین است که یک فرد متخصص، همه‌جانبه به مسائل نگاه می‌کند و برای لحظه به لحظه و پیش‌تولید، تولید و پساتولید کاری، برنامه و اندیشه دارد. ناگفته نماند عدم توجه به تخصصی بودن برنامه یا اجرا کننده آن در درازمدت تبعات منفی برای هر رسانه‌ای دارد.» البته اسماعیل آذر این برنامه‌ساز قدیمی تلویزیون درباره شعارهایی که برخی سلبریتی‌ها در ارتباطات جمعی چه در صداوسیما و چه رسانه‌های دیگر حتی فضای مجازی آن را در بوق و کرنا می‌کنند ولی در عمل، خلاف آن رویه را می‌بینیم. این خود تناقضی دردسرساز و نوعی فریبکاری محسوب می‌شود.

مشروح این گپ و گفت را در ادامه بخوانید:

اسماعیل آذر برنامه‌ساز و مجری برنامه «مشاعره» با بیان اینکه رویه استفاده از مجری بازیگرها به زبان فارسی لطمه می‌زند، تصریح کرد: بازیگرانی که بدون پشتوانه وارد مقوله اجرا می‌شوند به زبان فارسی لطمه می‌زند. باید کار به متخصصین هر فن سپرده شود. مجریان ما خوب هستند و باید بیشتر مطالعه کنند؛ ذوق مطالعه باید در همه پیدا شود. متأسفانه روزی هزار نفر برای مسابقه «مشاعره» می‌آمدند و الان متقاضیان کم شده است.

او در پاسخ به این سوال که چرا به جای تخصص‌گرایی، آنقدر سلبریتی‌پروری در بحث اجرای تلویزیونی لحاظ می‌شود  گفت:‌ کسانی که به عنوان مجری در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران خدمت می‌کنند به یقین واجد شرایطی بوده‌اند که به این حرفه دعوت شده‌اند. در برنامه‌ای گفتم که اولین بار فیثاغورث یونانی گفت «اگر می‌خواهید در هر کاری تغییر و تعالی ایجاد کنید از طریق آموزش مقدور می‌شود.» ما می‌توانیم مجریان‌مان را از طریق آموزش‌های ادواری با نظر خودشان در صورتی که ضرورت ایجاب کند تعالی ببخشند. ولی کسانی که حرفه‌شان حرفه دیگری است بخواهند حرفه مجری‌گری را یدک بکشند این‌ها در درازمدت می‌توانند از نظر علمی آثار سوء بجا بگذارند.

آذر با اشاره به اینکه اگر زبان فارسی نادیده گرفته شود تغییرات جزئی به مرور ایام فربه خواهد شد، تأکید کرد: ما امروز باید در همه جای کشورمان مفاهیم و محتوا را ارتقاء ببخشیم. ضرورت این ارتقاء در زبان فارسی بیش از هر جای دیگر حفظ می‌شود. دلیل این است که اگر زبان فارسی نادیده گرفته شود تغییرات جزئی به مرور ایام فربه شده و به قول فرمایش رهبر انقلاب، میراث معنوی ما را دچار تغییر می‌سازد. طبیعی است این تغییر سبب می‌شود تا ما دیگر گلستان سعدی را نفهمیم یا متوجه غزل حافظ نشویم. و تمام اندیشمندان، فیلسوفان و بزرگان اثرگذار خودمان را به دست فراموشی بسپاریم. به خاطر این دلایل مهم و اساسی است که هرکسی در شغل خود باید مستعد و منشأ خدمت باشد. اگر از شغل خود عدول کرد به این ضرب‌المثل فارسی دچار می‌شود که همه‌کاره و هیچ‌کاره...

وی درباره رویه اشتباه جذب مخاطب، اظهار کرد: صداوسیما و ارتباطات جمعی از جمله روزنامه‌ها، نشریه‌ها و... در همه‌جای دنیا یک خط مهم را دنبال می‌کنند و آن این است که به جامعه و سطح اندیشه‌ها ارتقاء می‌بخشند. کافی نیست که ما به این نقطه تکیه کنیم که می‌خواهیم بندگان بیشتری یا شنوندگان و یا خوانندگان بیشتری را جلب کنیم. یادم می‌آید یک روز به مرحوم استاد فروزان‌فر بزرگترین نابغه زبان فارسی قرن معاصر گفتند فلان کتاب فهمش برای همگان مشکل است پاسخ داده بود اگر در تمامِ این مملکت فقط یک نفر این کتاب را بفهمد من برای آن یک نفر نوشته‌ام. ما در تمام مجموعه‌های ارتباطات جمعی باید در سطح متعالی کار کنیم و به تدریج سطح اندیشه مردم، مخاطب‌مان و پیرامون‌مان را بالاتر ببریم. طبیعی است اگر به این تعالی نیندیشیم به تدریج سقوط اندیشه‌ای مخاطبان‌مان را در پی خواهیم داشت.

مجری و برنامه‌ساز تلویزیون در پاسخ به این سوال که اعتقاد نداشتن برخی از سلبریتی‌ها به مسائلی که در فضای مجازی، تلویزیون و دیگر وسایل ارتباط جمعی عنوان می‌کنند، افزود: یک جریانی را شما رسانه‌ای‌ها باید در کشور به راه بیندازید و آن این است که کسانی در هرکجا خاصه در ارتباطات جمعی نظری را اعلام می‌کنند یا بحثی را پی می‌گیرند خود معتقد به آن باشند. اگر این اعتقاد به این شخص نباشد باید به این مسیر و رویکرد، مسیرِ دروغ و ناروا نام داد. و این موضوع غَبن جامعه(گول زدن و فریب دادن) را در پی دارد. وقتی منِ نوعی به حرف‌ها و اعتقاداتی که مطرح می‌کنم معتقد نیستم و پایبندی ندارم شنونده، خواننده و حتی بیننده آثار فریب را در لحن من تشخیص می‌دهد.

وی اضافه کرد: ما باید جریان‌سازی کنیم به گونه‌ای که انسان‌ها و شخصیت‌هایی که در ارتباطات جمعی کار می‌کنند اعتقادنما نباشند. چون این رویه سبب می‌شود که جریانِ ریا و راست‌انگاری و دروغ‌پنداری به تدریج جزو مرام یک قومی درآید. به نظرمن از دبستان‌های ما باید این کار آغاز شود؛ باز هم تکرار می‌کنم و سفارش می‌کنم دبستان‌های ما که باید مظهر و سرچشمه آرا و عقاید درست باشد. به همین دلیل باید معلمان ما که بدون اغراق، صادق‌ترین و قانع‌ترین مردم به حساب می‌آیند باید از این‌ها برخوردار باشند. این کار اول از کتاب‌های درسی، آموزش معلمان، کارهای مفهومی کردن و با کمک و به کارگیری جامعه‌شناسان و روانشناسان درجه یک و فقیهان طراز اول با مشارکت این‌ها اتفاق بیفتد. حتی این فقدان روانشناس و جامعه‌شناس در تلویزیون هم بیداد می‌کند که الان چه نوع برنامه‌ریزی برای ساختن برنامه و سریال باید انجام شود. سناریوها چگونه پیش بروند و چه سوژه‌هایی وارد عرصه برنامه‌سازی بشوند.

آذر در پایان با اشاره به اینکه وقتی فرمایشات رهبری درباره لطمه وارد شدن به زبان فارسی را شنیدم خوابم نبرد، خاطرنشان کرد: باور نمی‌کنید وقتی سخنان ارزشمند رهبر انقلاب را شنیدم چندین ساعت خوابم نبرد؛ آنقدر برایم جانسوز بود که چقدر غفلت صورت گرفته چنین شخصیت مهمی مجبور شدند تذکر بدهند تا اتفاقی بیفتد. من فکر می‌کنم نهادینه شدن این فرهنگ توجه به زبان فارسی و رفع غفلت‌ها و کاستی‌هایی که بارها رهبر انقلاب تذکر داده‌اند خصوصاً در صداوسیما به ماجرای ضرب‌المثل قدیمی ما برگردد که می‌گفتند «نخود نخود هرکه به جای خود.» مقصود سخن این است که هرکس باید در جای خود و به موجب تخصصی که دارد، قرار بگیرد.

منبع: تسنیم