«مرد دیوانه»، در ورطه آزمونِ دو رویداد نه‌چندان دور

به گزارش حلقه وصل: سناریوی «مرد دیوانه»، راهبردی است که دولت‌ها در مواقع حساس از آن بهره می‌برند تا با ایجاد ترس، از پیشروی نیروهای مقابل جلوگیری کنند. استراتژی مرد دیوانه، اولین بار توسط ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا عملیاتی شد. طرح این ایده، از هنری کیسینجر، مشاور امنیتی رئیس‌جمهور بود. در این استراتژی، رئیس‌جمهور آمریکا باید از خود رفتارهای دیوانه‌وار و غیرقابل‌پیش‌بینی نشان دهد.

این سناریو در این روزها توسط تیم نتانیاهو دنبال می‌شود تا بتوانند از حمله بیشتر به رژیم صهیونیستی جلوگیری کنند؛ اما این راهبرد کارآمد نبوده و حملات به سرزمین‌های اشغالی ادامه دارد.

سناریوی مرد دیوانه برای ترامپ نیز مطرح می‌شود و برخی جریان‌ها سعی دارند او را فردی جنگ‌طلب نشان دهند تا از این طریق بازدارندگی ایجاد کنند. 

البته ترس از جنگ در ایران، بیشتر از برخی جریان‌های داخلی پیگیری می‌شد تا بتوانند برای مذاکره و امتیازدهی، در افکار عمومی ایجاد فشار کنند. به‌عنوان مثال، حسن روحانی در 26 دی 1396 گفت: «رئیس‌جمهور قبلی فرانسه به من گفت ما 6 کشور قاطعانه برای حمله نظامی به ایران تصمیم گرفته و مصمم به انجام آن در سال 2013 بودیم، اما بعد از انتخابات سال 2013 شرایط دولت در ایران، ما را دچار تردید کرد و از تصمیم خود منصرف شدیم.»

برای آنکه مشخص شود سناریوی «ترامپ جنگ‌طلب» چقدر به واقعیت نزدیک است، خوب برخی از وقایع مهم در دوره اول او را مرور کنیم.

ماجرا به سال 1398 بازمی‌گردد. زمانی که پهپاد گلوبال هاوک آمریکا وارد حریم هوایی جنوب کشور شد و سامانه پدافندی ایران با شلیک دقیق، این پهپاد فوق پیشرفته را سرنگون کرد. در کنار این پهپاد، یک هواپیمای نظامی آمریکا با 38 سرنشین نیز حضور داشت که می‌توانست هدف سامانه پدافندی ایران باشد. ترامپ در واکنش به این ماجرا گفت: «ایران به یک پهپاد آمریکایی در دریای عمان شلیک کرد. یک هواپیما با ۳۸ سرنشین نیز در تیررس ایران بوده است؛ اما ایرانی‌ها تصمیم گرفتند که به آن هواپیما شلیک نکنند. این تصمیم مقامات ایرانی خردمندانه بود و ما بابت این تصمیم از آن‌ها سپاس‌گزاریم.»

این سخنان ترامپ که به‌وضوح از موضع ضعف بود؛ پالس مهمی از سوی ترامپ به ایران شناخته می‌شود.

بزرگ‌ترین ضربه ترامپ به ایران، ترور شهید سلیمانی است. موضوعی که ایران آن را فراموش نکرده و به‌تازگی مجدداً بر انتقام از قاتلان حاج قاسم تاکید کرد. اما باید توجه داشت که شهادت حاج قاسم باوجود بزرگ بودن مسئله، یک عملیات تروریستی بود.

در واکنش به این اقدام تروریستی، ایران به طور رسمی و از مبدا خاک خود، پایگاه عین‌الاسد آمریکا در عراق را موشک‌باران کرد. پیش از انجام عملیات، آمریکا از طریق سفارت سوئد به‌عنوان حافظ منافع خود، هشدار داده بود که اقدامی انجام ندهید. 

ترامپ نوشته بود: «ایران بسیار جسورانه درباره هدف قرار دادن منافع ایالات‌متحده صحبت می‌کند. اگر ایران به آمریکایی‌ها یا دارایی‌های آمریکا حمله کند، 52 نقطه در سطح بسیار مهم، سریع و سخت موردحمله قرار خواهند گرفت.» اما بعد از حمله ایران، آمریکا هیچ واکنش نظامی انجام نداد.

از دیگر اقدامات ترامپ که می‌تواند دلیلی بر فرار او از جنگ باشد، تلاش برای پیاده‌سازی پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط میان کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی بود. اگرچه این روند خلاف منافع مردم فلسطین است و هیچ‌گاه عملیاتی نشد؛ اما تلاش ترامپ برای اجرایی کردن آن، نشانه دیگری برای فرار او از جنگ است.

البته باید دانست که ترامپ، کل ایران را یک «ملت تروریست» می‌داند و در دوران ریاست جمهوری خود، حداقل دو بار به‌طور رسمی، همه ملت ایران را تروریست خطاب کرد. 

به عبارتی دیگر، ترامپ خود را دشمن مردم ایران تعریف کرده است؛ اما چنین رویکرد خصمانه‌ای به این معنی نیست که او به دنبال جنگ است و می‌تواند ایران را زیر چتر تهدید نظامی قرار دهد. کما اینکه تجربه 4 ساله او و حتی روسای جمهوری پیشین همچون بوش، نتوانستند به این صورت اقدام کنند.