آیا ایران در نظم نوین جهانی جایگاهی خواهد داشت؟

به گزارش حلقه وصل: به نقل از روابط عمومی شبکه افق، برنامه وارونگی با موضوعات اجتماعی و فرهنگی و با هدف پاسخگویی به شبهات مطرح شده، روز شنبه از شبکه افق پخش شد.

در بخش اول این برنامه به اخبار جعلی منتشر شده در 24 ساعت گذشته از سوی رسانه‌های معاند پرداخته شد که از جمله این خبرها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: سهمیه بندی شکر، تغییر معاون اول رپیس جمهور، اخراج دو مربی اس‍پانیایی باشگاه استقلال.

در بخش بعدی این برنامه به موضوع شبهات عضویت ایران در بریکس و با حضور علی قادری کارشناس مسائل سیاسی و بین الملل به عنوان مهمان برنامه پرداخته شد.

قادری درباره علت بوجود آمدن اتحاد بریکس گفت: در سال ۲۰۰۹ کشورهایی که علاقمند بودند مستقل زندگی کنند و از زیر بار استعمار و استثمار دلار دربیایند، دور هم جمع شدند و اتحادی به نام به نام بیوک تشکیل دادند.  این اتحاد نخست چهار کشور عضو آن بودند و سپس پنج کشور شدند. کلمه بریکس از حرف اول نام کشورهای تشکیل شده است. این کشورها قرار بود که یک اصلاح اقتصادی در کشورهایشان انجام دهند و یک بلوک مقابل آمریکا بسازند. کشوری مثل برزیل سال ها تحت استثمار و استعمار بلوک غرب بود.

وی افزود: نزدیک به ۸۰ سال است که دلار مبنای تمام معادلات و مبادلات تجاری جهانی است . در خیلی از کشورها، آمریکا توانسته است از طریق دلار، آن کشورها را استثمار و استعمار بکند. به همین دلیل خیلی از کشورهای جهان دوست دارند که این برتری و این هژمونی دلار  از بین برود و حتی وقتی اتحادیه اروپا در حال شکل گیری بود و قرار بود پولی غیر از دلار در معاملاتشان استفاده شود، خیلی‌ها ادعا می کردند که این امکان پذیر نیست. واحد پول یورو یا همان پول اتحادیه اروپا نمیتواند با دلار مقابله کند که دیدیم این اتفاق افتاد و توانست جای دلار را بگیرد.

این کارشناس مسائل بین الملل خاطر نشان کرد: به نظر می رسد این همگرایی علیه دلاری که در طی ۸۰ سال اخیر خیلی از سرنوشت کشورها را عوض کرد، در حال شکل گیری است. آن همگرایی را در پیمان شانگهای، بریکس و اتحادیه های دیگری مشاهده میکنیم.

عباس اصلانی روزنامه نگار و کارشناس مسائل بین الملل، مهمان تلفنی این بخش از برنامه بود و درباره عضویت ایران در بریکس گفت: باید نگاه به این پدیده یک نگاه کلان باشد و از چند بعد می‌توان به آن پرداخت. از بعد اقتصادی طیفی که میخواهند ایران را زیر سوال ببرند به این دلیل که ایران ذیل تحریم هاست اقتصادش ضعیف است و چطور می تواند در حوزه اقتصادی با این کشورها فعالیت بکند. یکی از مهمترین مولفه هایی که اتحاد بریکس دارد، حضور غول های اقتصادی است. همچنین دیدارهای دوجانبه ای که در حاشیه بریکس اتفاق افتاد کم از عضویت در خود گروه ندارد. این می تواند تسهیل گر روابط حتی دو جانبه بشود‌. یکی از تاکیدهایی که این گروه دارد همکاری در حوزه غیردلار است .

قادری در ادامه گفت: در واقع لازم نیست همگرایی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اقتصادشان در یک سطح باشد. اساسا همگرایی‌های بین‌المللی شکل می‌گیرند تا اقتصادهای نامتوازن در این اتحاد، متوازن بشوند. اکثر اندیشمندان آمریکایی و غربی معتقدند که هندسه قدرت امروز در حال تغییر است و قدرت از غرب دنیا در حال انتقال به شرق دنیا است. به همین دلیل این تغییر قدرتی،کشورها  به این نتیجه رسیدند که کشورها اگر در این فرآیند، تلاش نکنند و همگرایی های منطقه ای و فرامنطقه‌ای ایجاد نکنند از آن قدرتی که در آینده شکل خواهد گرفت، عقب خواهند ماند.

وی افزود: مبنای نگاه دولت، قبل برجام بود. تمام معادلات اقتصادی، سیاسی، بین المللی و منطقه‌ای بر مبنای برجام بود. برجام برای غرب بود. و نگاه به غرب داشت اما هیچ نتیجه‌ای نداشت. ولی نگاه دولت جدید نگاه به شرق است تا وابستگی خودش را از غربی ها کم کند و بیشتر با کشورهای شرقی تعامل کند. چون این کشورها پنتانسیل بیشتری دارند که بتوانند آن به جهش اقتصادی مورد نظرمان در کشور بوجود بیاید.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: در مورد توازن جمهوری اسلامی در سه حلقه روابط خودش را تنظیم می‌کند ، یکی حوزه پیرامونی خود یعنی کشورهای حوزه خلیج فارس مثل قرارداد اخیر عربستان، حوزه منطقه ای با روسیه و چین و حوزه فرامنطقی مثل آمریکای لاتین و آفریقا...

حلقه های واسط بین این حوزه ها وجود دارد، یکی از آنها بریکس است که تنوع کشوری مورد نظر ایران را داراست.

اگر در این تغییر قدرت، جایگاه خودمان را پیدا نکنیم و فرصت خودمان را بدست نیاوریم معلوم نیست در دهه‌های آینده بتوانیم این فرصت را بدست بیاوریم. چون دنیا امروز در حال گذار از یک نظمی به نظم دیگری همان شرقی است.  در این گذار خلاءهایی بوجود خواهد آمد، کشورهایی موفق خواهند بود که جایگاه و موقعیت خودشان را بدست بیاورند و خودشان را تثبیت بکنند. جمهوری اسلامی در حال بوجود آوردن این فضاست.  همین که حجم وسیعی  از جنگ روانی و عملیات تخریبی دشمن صورت می گیرد نشان می‌دهد که این موضوع حساسی است که غربی ها روی آن متمرکز شده‌اند.