پیام بی‌جان انگلیس به مذاکرات وین

به گزارش حلقه وصل، دفتر اجرای تحریم‌های مالی وزارت خزانه‌داری انگلیس ۲۸ ژانویه (۸ بهمن) در بیانیه‌ای اعلام کرد که وزارت امور خارجه این کشور فهرست تحریم‌های دولت انگلیس را به‌روزرسانی کرده‌ است.

در این بیانیه تصریح شده ۴ نفر از فهرست تحریم خارج شده‌اند و از این پس مشمول مصادره دارایی نخواهند بود. این افراد عبارتند از احمد زرگر، حسن حداد، محمد حجازی و سید حسن فیروزآبادی.

حسن حداد معاون پیشین امنیت دادسرای عمومی و انقلاب تهران و سید احمد زرگر رئیس پیشین دادگاه انقلاب اسلامی تهران نخستین بار ۲۵ فروردین ۱۳۹۰ به فهرست تحریم‌های انگلیس اضافه شدند و هر دو به دلیل ابتلا به کرونا به ترتیب هفتم آبان ۱۳۹۹ و ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ جان باختند.

همچنین سردار محمد حجازی و سرلشکر سید حسن فیروزآبادی از فرماندهان فقید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که نخستین بار ۲۰ مهر ۱۳۹۰ در فهرست تحریم‌های انگلیس اضافه شدند نیز بر اثر ابتلا به کرونا جان باختند.

بر اساس این گزارش ۴۷ مقام و یک نهاد ایرانی (پلیس فتا) همچنان به دلایل ادعایی حقوق بشری در فهرست تحریم‌های انگلیس قرار دارند؛ کشوری که خود به دلیل نقض حقوق اقلیت‌ها، ترویج اسلام‌هراسی، تبعیض‌های اقتصادی و اجتماعی، وضعیت زندان‌ها، تجاوز به حاکمیت و استقلال کشورها و دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر با انتقادهای جدی در زمینه مسائل حقوق بشری روبرو است.

این تحول در حالی صورت می‌گیرد که با نزدیک شدن مذاکرات وین به مراحل حساس تصمیمات سیاسی، انگلیس بر ایفای نقش غیرسازنده خود در روند گفت‌وگوها اصرار دارد. لیز تراس وزیر امور خارجه انگلیس پیشتر در سخنانی متناقض با آنچه در روند مذاکرات می گذرد، مدعی شد که گفت‌ وگوها در حال نزدیک شدن به بن بستی خطرناک است.  وی خطاب به نمایندگان پارلمان انگلیس گفت: این مذاکرات، فوریت دار است و پیشرفت به اندازه کافی سریع نبوده است.

این درحالیست که مذاکرات وین به لطف ابتکارات تیم مذاکره کننده ایرانی به پیشرفت‌هایی دست یافته و اکنون به گردنه تصمیمات سخت سیاسی طرف‌های غربی رسیده است؛ با این حال وزیر امور خارجه انگلیس ادعا کرده که «گفت‌ وگوها در حال رسیدن به بن بست خطرناکی است».

تراس پیشتر میزبان وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود و طرف‌ها با صدور بیانیه‌ای مشترک «از ایران خواستند به منظور اجتناب از وارد کردن منطقه و جامعه بین‌المللی به نقطه بحران، فرصت دیپلماتیک فعلی برای احیا برجام (برنامه جامعه اقدام مشترک) را مغتنم بشمرد».

آن‌ها در این بیانیه ایران را به انجام آنچه «فعالیت‌های مخرب» خوانده می‌شود، متهم کرده و مدعی شده‌اند که این موضوع موجب «نگرانی جدی» آنها است. در بیانیه یادشده از دولت ایران خواسته شده «نقش مثبتی در منطقه ایفا کند، به قوانین بین‌المللی پایبند باشند، به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی همسایگان خود احترام بگذارد و حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی را متوقف کند».

این درحالیست که انگلیس چندی پیش ایران را در کنار روسیه و چین در فهرست کشورهای متخاصم قرار داد و «دِیمین هیندز» معاون وزیر کشور انگلیس در امور امنیتی ادعا کرد که این سه کشور به اشکال مختلف در جاسوسی میدانی، حملات سایبری، آماده‌باش نیروهای نظامی و کمپین‌های انتشار اخبار نادرست علیه لندن «دخیل هستند».

ادعایی که بلافاصله با واکنش محسن بهاروند سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلیس مواجه شد و وی با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرامی خود نوشت:‌ ما از خصومت با هیچ کشوری که با آن رابطه دیپلماتیک داریم استقبال نمی کنیم.

بهاروند با بیان اینکه احترام متقابل و منافع متقابل از اصول سیاست خارجی ایران است، افزود: در عین حال از خصومت ورزی هیچ کشوری هم هراسان نخواهیم شد و بر تامین امنیت و حفظ منافع ملی کشورمان اصرار کرده و بر اصول خود پایمردی و ایستادگی خواهیم کرد.

انگلیس در ماه‌های اخیر به وضوح نقش رادیکال‌تری را در قبال ایران در پیش گرفته که بخشی از آن در خروج این کشور از اتحادیه اروپا و تلاش برای هویت سازی جدید نخبگان حاکم بر این کشور ریشه دارد.

انگلیس دیگر عضو اتحادیه اروپا نیست و خود را مقید به تبعیت از دیوان‌سالاری بروکسل نمی‌داند. در عین حال سعی دارد با فرصت طلبی ذاتی، کماکان خود را همدوش و همنوا با فرانسه و آلمان نشان دهد، اما در عمل بازی چندگانه‌ای را در قبال ایران و مذاکرات وین پیش برده است که با نوعی تناقض کارکردی مواجه است.

بخش دیگری از رویکرد افراطی انگلیس متاثر از شخصیت «لیز تراس» است که اصرار دارد جا پای سلف تندروی خود، «دومینیک راب» بگذارد.  تراس که در رنگ عوض کردن و تغییر مواضع سیاسی خود شهره است، آینده سیاسی خود را در اتخاذ رفتارهای پوپولیستی با هدف جلب نظر حامیان پرنفوذ داخلی و بین المللی تعریف کرده و از این حیث می‌توان او را وزیری شایسته برای جانسون دانست.

در محافل دیپلماتیک خانم تراس را با عنوان عوامگرای رادیکال توصیف می‌کنند که برای خوشایند طبقات حامی خود مواضع افراطی و تندی در قبال مسائل بین المللی از جمله علیه چین و روسیه ابراز می‌کند.

«استفن بل» عضو ارشد بزرگترین نهاد ضد جنگ انگلیس می‌گوید: اطلاعیه ۲۸ ژانویه انگلیس بر ناکامی دولت انگلیس در مشارکت سازنده و مستقل در پیشبرد مذاکرات وین تاکید می کند. این اطلاعیه حتی یک تحریم را علیه یک شخص یا نهاد لغو نمی کند.

وی با اشاره به اینکه «۴۷ نفر و یک نهاد ایرانی همچنان در فهرست تحریم‌های انگلیس هستند و تنها افرادی از لیست خارج شده‌ که فوت کرده‌اند» افزود: این رویه عجیب نشان می‌دهد که دولت انگلیس تا چه اندازه از اجرای سیاستی زنده و ضرورت برقراری گفت‌ وگوی جدید با ایران، مبتنی بر احترام و برابری فاصله دارد.

بل ابراز امیدواری کرد، پیشرفتی که سایر کشورهای مشارکت کننده در گفت‌ وگوهای وین دنبال می‌کنند، ‌ «روزی به زودی بر کمبود تخیل بیمارگونه دولت انگلیس تأثیر بگذارد.»

مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین پس از نزدیک به ۳۰ روز رایزنی‌های فشرده دیپلماتیک وارد یک دوره تنفس شده و جای خود را به تصمیمات سیاسی طرف‌های غربی داده است. سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه بیان داشت: ما سابقه‌ای که از اجرای برجام از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی داریم مطلوب نیست و امروز منتظر پاسخ طرف‌های مقابل هستیم. اگر فردای بازگشت هیات‌ها به وین، به حقوق طبیعی و خواسته‌های برحق ایران پاسخ درستی دهند، می‌توانیم به توافق قابل اتکا و پایدار برسیم و نیازی به ضرب الاجل‌های ساختگی نیست.