به گزارش حلقه وصل، «محمد مرندی» از تحلیلگران نزدیک به روند مذاکرات وین، از پایتخت اتریش با برنامه «هارد تاک» شبکه «بی‌بی‌سی» به گفت‌وگو نشست.
در ابتدای این مصاحبه او در پاسخ به این سوال «استیون سکر» مجری برنامه که «به نظر می‌رسد مذاکرات وین پیشرفتی ندارد و دلیل آن چیست گفت؟»، گفت: آمریکایی‌ها در حال تعلل هستند و اروپایی‌ها هم همینطور، آنها توافق را ترک کردند و از همان ابتدا آن را نقض کردند. بعد آنها توافق را ترک و آن را پاره کردند، آنها تحریم‌های فشار حداکثری را علیه مردم ایران اعمال کردند، مردم را عمداً به کشتن دادند که اساساً آغاز جنگ از راه‌های دیگر است. حالا ایرانی‌ها میخواهند تحریم‌ها برداشته شود و برای این که توافق کار کند، طرف دیگر باید تحریم‌ها را بردارد. آنها (غربی‌ها) نمی‌توانند همه چیز را با هم داشته باشند. پس، چیزی که داریم می‌بینیم این است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها مقاومت می‌کنند. آنها میخواهند تحریم‌ها را حفظ کنند و نمی‌خواهند مکانیزم راستی‌آزمایی مناسب ارائه دهند و نمی‌خواهند ضمانت‌های مناسب به ایرانی‌ها بدهند که این به سادگی غیرقابل قبول است.
آمریکا هر کاری توانسته علیه ایران کرده است
مرندی در پاسخ به سوالی در خصوص تاثیر تحریم‌ها بر مردم ایران گفت: آمریکا تحریم‌های فشار حداکثری را اعمال کرده و ایران را در حالی تهدید می‌کنند که قبلاً همه آن چیزی را که می‌توانستند اعمال کردند. ترامپ اگر می‌توانست بیشتر به مردم ایران ضربه بزند، این کار را می‌کرد. بنابراین اساساً چیزی که من می‌گویم این است که آنها در حال ضربه زدن به ایران تا جای ممکن هستند، پس دیگر باید تهدید کردن ایران را متوقف کنند، آنها می‌دانند که نمی‌توانند بیشتر از این، کاری انجام دهند. پس باید جدی باشند و سر میز مذاکره بنشینند و توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵ را به همان شکلی که نوشته شد بپذیرند. اگر میخواهند که ایران به سال ۲۰۱۵ بازگردد، آنها هم باید با ایران برگردند. آنها نمی‌توانند تحریم‌هایی را که بعد از سال ۲۰۱۵ اعمال شد، حفظ کنند و نمی‌توانند یک روند راستی‌آزمایی برای ایران داشته باشند، اما هیچ روند راستی‌آزمایی برای اقدامات خود نداشته باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این که «به دلیل سیستم سیاسی آمریکا امکان دادن ضمانت ماندن دولت‌های بعدی این کشور در توافق، طبق خواسته ایران وجود ندارد»، گفت: وقتی تحریم‌ها در (دولت) اوباما اعمال شدند، آنها هم تحریم‌های فشار حداکثری بودند که زنان و کودکان را هدف قرار می‌دادند و ابزاری برای جنگ بود. وقتی سرانجام آمریکا مجبور شد حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را بپذیرد، ایرانی‌ها سر میز مذاکره با آمریکایی‌ها و گروه ۵+۱ آمدند و توافقی امضا شد؛ خوب یا بد، در آن توافق ایران پذیرفت برخی کارها را انجام دهد و این کار را کرد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همه اقدامات ایران را راستی‌آزمایی و تایید کرد که ایران به طور کامل به تعداتش پایبند بوده است؛ در حالی که آمریکا از روز اول در دوره اوباما شروع کرد به نقض توافق.
وی افزود: روی کاغذ قرار بود آمریکا به بخش بانکی ایران اجازه دهد که دوباره به سیستم بانکی جهانی متصل شود اما چیزی که در واقعیت دیدیم این بود که اوباما به (وزارت) خزانه‌داری خود گفت که بانک‌ها و موسسات مالی را تهدید کند، شرکت‌های حمل و نقل و بیمه را تهدید کند تا با ایران کار نکنند، این نقض آشکار توافق بود. پس این ایران نبود که توافق را نقض می‌کرد. آنها (آمریکایی‌ها) هیچ جایگاهی ندارند که درباره اقدامات ایران شکایت کنند و بعد وقتی ترامپ آمد، او به راحتی توافق را پاره کرد.
آمریکا نمی‌خواهد تحریم را رها کند
او در ادامه با بیان این که درخواست تضمین درباره عدم خروج دوباره آمریکا تنها مشکل موجود نیست، افزود: آمریکایی‌ها میخواهند بسیاری از تحریم‌ها را نگه دارند، نمی‌خواهند تحریم‌ها را رها کنند؛ تضمین‌ها جدا، این چیزی است که (طرف‌ها) می‌توانند درباره آن مذاکره کنند، راستی‌آزمایی (رفع تحریم‌ها) چطور؟ ایرانی‌ها می‌گویند آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها روی کاغذ می‌گویند ما تحریم‌ها را برخواهیم داشت، اما وقتی بخش بانکی، شرکت‌های بیمه و حمل و نقل با ایران کار نمی‌کنند زیرا پشت درهای بسته به آنها چیز متفاوتی می‌گویند، بعد ایران چه کند؟
وی در پاسخ به پرسشی درباره هدف از این مذاکرات، با وجود بی اعتمادی ایران به آمریکا و خودداری از مذاکرات مستقیم گفت: اول این که ایرانی‌ها با آمریکا به طور گسترده مذاکره کرده‌اند و بعد ما برجام، توافق هسته‌ای را داریم و چه اتفاقی افتاد، آمریکایی‌ها در دوره اوباما توافق را نقض کردند، تحت دولت ترامپ توافق را پاره کردند و در دوره بایدن به اجرای سیاست‌های ترامپ ادامه می‌دهند، پس اگر آمریکایی‌ها میخواهند با ایرانی‌ها حرف بزنند، اول باید بروند و آنچه را که با ایران در مذاکرت قبلی توافق کردند، انجام دهند.
مرندی افزود: آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران حول و حوش زمانی که توافق هسته‌ای در حال مذاکره بود، گفتند که اگر آمریکایی‌ها توافق هسته‌ای را با حسن نیت اجرا کنند و اروپایی‌ها به همین ترتیب، بعد ما می‌توانیم به گفت‌وگو درباره سایر موضوعات فکر کنیم، اما آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هرگز و به هیچ وجه این کار را نکردند.
تحریم‌های آمریکا جنایت علیه بشریت است
او در پاسخ به سوالی درباره قصد ایران از پیشرفت‌های هسته‌ای و غنی‌سازی فراتر از آنچه در برجام تعیین شده بود، گفت: چرا ایران نباید این کار را بکند. این کاملاً روشن است و فکر می‌کنم شما به خوبی من می‌دانید که ایران برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را گسترش داده زیرا تنها راهی است که آمریکایی‌ها و اروپایی را وادار کند تا به تعهداتشان پایبند باشند. این برای ایرانی‌هاست تا اهرمی به دست آورند. شما این را به خوبی من می‌دانید که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بی‌رحم هستند. تحریم‌هایی که آنها علیه مردم عادی و کودکان اعمال می‌کنند جنایات علیه بشریت است. این‌ها کسانی هستند که هیچ بویی از اخلاقیات نبرده‌اند. درست مثل چیزی که دیدیم با ونزوئلا انجام دادند و دولت‌های شما طلای ونزوئلایی‌ها را می‌دزدند یا ویران کردن لیبی یا یمن، ایران به اطراف نگاه میکند و می‌بیند که چه اتفاقی می‌افتد؛ ویرانی سوریه از طریق جنگ کثیف. ایرانی‌ها باید از خودشان محافظت کنند. بنابراین ایرانی‌ها باید از اهرمی برای مجبور کردن آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها برای بازگشت (به تعهداتشان) استفاده کنند.
محمد مرندی در پاسخ به ادعای استیون سکر مجری برنامه هارد تاک مبنی بر این که «آیا منظور از اهرم، تهدید است که اگر آمریکا و متحدانش آنچه خواست تهران است را انجام ندهند، به سراغ سلاح اتمی می‌رود»، گفت: استیون تو بهتر از من می‌دانی که اگر ایران به دنبال سلاح اتمی بود، می‌توانست سال‌ها پیش آن را به دست آورد، تنها کشورهایی که فراتر از تهدید رفته‌اند، کشورهای غربی هستند که تلاش کرده‌اند جامعه ایران را از طریق تحریم‌ها خرد کنند، درست مانند کاری که در افغانستان و سایر کشورها می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند زنان و کودکان را خرد کنند، بنابراین این‌ها تهدید نیستند، این ها اقداماتی از سوی رژیم های غربی است که می‌کوشند تا اهرم فشار از طریق رنج مردم عادی به دست آورند.
وی افزود: ایرانی‌ها کاملا مایل بازگشت به توافق هسته‌ای هستند، اما طرف دیگر هم باید مانند ایران بازگردد، ایران با اروپایی‌ها مماشات نخواهد کرد.
این تحلیلگر ایرانی در پاسخ به این سوال که «آیا ایران حاضر است پیشرفت‌های هسته‌ای را که در سه سال گذشته و از آغاز کاهش تعهدات برجامی به دست آورد، کنار بگذارد»، گفت: شما از یک موضع بسیار اروپا محور صحبت می‌کنید، برای من خیلی ناراحت‌کننده است که وقتی اینجا حرف می‌زنم تنها چیزی که نمی‌توان به عقب برگرداند این است که برگردیم و زنان و کودکانی که در نتیجه تحریم‌ها جان خود را از دست دادند را بازگردانیم. ما نمی‌توانیم آنها را زنده کنیم و آنها بسیار مهمتر از آن چیزی هستند که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها از ایران میخواهند و این کاملا مشمئزکننده است که کشورهای غربی این کارها را با مردم عادی ایران می‌کنند.
او در جواب این سوال که «شما قرار است با همه این اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده چه کار کنید اگر می‌خواهید با جامعه بین‌المللی و به طور خاص آمریکایی‌ها توافق کنید»، گفت: این به مذاکره‌کنندگان مربوط می‌شود تا درباره آن حرف بزنند، اما ایرانی‌ها مایلند به توافق سال ۲۰۱۵ بازگردند، طرف دیگر است که تمایلی ندارد به توافق سال ۲۰۱۵ بازگردد، ایرانی‌ها مایلند هر کاری که قرار بود در زمان امضای برجام انجام شود را انجام دهند. وقتی آمریکا توافق را در دوره اوباما نقض کرد، ایرانی‌ها به پایبندی به تعهداتشان ادامه دادند، وقتی آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها همه تعهداتشان را در دوره ترامپ نقض کردند و ایالات متحده توافق را پاره کرد، ایرانی‌ها به پایبندی به همه تعهداتشان به مدت یک سال کامل ادامه دادند. ایران تنها طرفی بود که به تعداتش پاینبد ماند و درست بعد از آن بود که در پنج مرحله که خودش یک سال زمان برد، سال دوم، ایران به تدریج تعهداتش را کاهش داد تا بر اروپایی‌ها فشار بیاورد که کاری درباره این نقض‌ها کنند.
تنها کار هوشمندانه برای آمریکایی‌ها مذاکره است
وی در خصوص این که «آیا موافق است که سال ۲۰۲۲ سال خطرناکی در غرب آسیا خواهد بود و ممکن است بر سر برنامه هسته‌ای ایران درگیری‌هایی رخ دهد»، گفت: چیزی که ما درباره درگیری‌های غرب می‌دانیم این است که کشورها را یکی پس از دیگری ویران می‌کنند. اما ایران، عراق نیست، ایران حتی ویتنام هم نیست. ایران و متحدانش در منطقه بسیار قدرتمندتر از همه آن چیزی هستند که آمریکایی‌ها قبلاً با آن مواجه شده‌اند. رژیم اسرائیل هم کوچکتر و ضعیف‌تر از آن است که کار قابل توجهی علیه ایران کند و اگر به ایران حمله کند، اقدام متقابل بسیار بزرگتر و خردکننده خواهد بود بنابراین فکر نمی‌کنم اسرائیلی‌ها اینقدر احمق باشند.
مرندی در ادامه اظهار داشت: اما آمریکایی‌ها هم این را به همان خوبی می‌دانند که اگر به ایران حمله کنند، همه آن پایگاه‌ها و کشورهای میزبان آنها، بهای سنگینی پرداخت خواهند کرد و این باعث تخریب اقتصاد جهانی خواهد شد. بنابراین اینجا تعادل وحشت وجود دارد و ایرانی‌ها فکر نمی‌کنند که آمریکا آنقدر احمق باشد که درگیر جنگ شود؛ بنابراین کار هوشمندانه برای آمریکایی‌ها مذاکره است. ایرانی‌ها همین حالا هم مصالحه کرده‌اند، برجام یک مصالحه بود و حالا که صحبت می‌کنیم، ایرانی‌ها مایلند به آن مصالحه بازگردند. زیرا ایرانی‌ها میخواهند تحریم‌هایی که زنان و کودکان را هدف قرار داده، پایان یابد. اما اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها درست همان کاری را می‌کنند که ترامپ کرد، رژیم بایدن و رژیم‌های اروپایی درست مانند ترامپ رفتار می‌کنند، اما جور دیگری وانمود می‌کنند.
او در ادامه در پاسخ به این ادعای مجری که «تهدید به اقدام علیه اهداف آمریکا در سراسر خاورمیانه می‌تواند کار بایدن را برای بازگشت به توافق غیرممکن کند»، خطاب به مجری گفت: استیون تو خودت بودی که درباره جنگ و خشونت حرف زدی و گفتی اسرائیلی‌ها منتظر کسی نمی‌مانند. ایرانی‌ها آغازگر هیچ درگیری‌ای نخواهند بود. دولت شما از صدام حمایت کرد. دولت شما، دولت‌های غربی به صدام حسین سلاح شیمیایی داد تا علیه کشور ما استفاده کند. من از حملات شیمیایی جان سالم به در بردم اما بسیاری از دوستان من نه. ایران هرگز با سلاح شیمیایی تلافی نکرد. این تفاوت بین ما و دولت‌های شماست. دولت ما آغازگر درگیری نخواهد بود.
بایدن با ادامه سیاست ترامپ به دنبال امتیازگیری است
مرندی در ادامه درباره یکسان بودن سیاست‌های ضد ایرانی دولت‌های مختلف آمریکا توضیح داد: بیایید به شواهد نگاه کنیم. دولت بایدن از تحریم‌های فشار حداکثری استفاده میکند، همان تحریم‌هایی که ترامپ استفاده می‌کرد. چرا این کار را میکند؟ تا از ایران امتیاز بگیرد. این همان چیزی است که ترامپ می‌خواست. ترامپ مجموعه‌ای از تحریم‌ها را تحت برچسب‌های مختلف اعمال کرد و آنها را کارزار فشار حداکثری نامید تا ایران را مجبور به تغییر برجام کند. این همان کاری است که بایدن دارد انجام می‌دهد. در غیر این صورت توافق کاملاً برای همه طرف‌ها روشن است.
غرب در مسائل حقوق بشری حرفی برای گفتن ندارد
او در واکنش به اظهارنظر مجری درباره مرتبط بودن برخی از تحریم‌های ایران با مسائل حقوق بشری گفت: بیایید درباره حقوق بشر حرف نزنیم، زیرا آن زمان مجبوریم درباره آسانژ و سلول انفرادی و بسیاری افراد دیگر حرف بزنیم. درباره حقوق بشر حرف نزنیم وقتی دولت‌های شما، دولت‌های غربی و آمریکا فشار حداکثری را علیه مردم عادی و کودکان اعمال می‌کنند و آنها را می‌کشند. درباره آن حرف نزنیم وقتی افغانستان، عراق، لبنان، سوریه، یمن، لیبی، ونزوئلا و کوبا همگی از تحریم‌های غرب تحت رنج و آزار هستند. وقتی حرف حقوق بشر می‌شود، غرب حرفی برای گفتن ندارد.
این کارشناس مسائل بین‌المللی افزود: آنها وقتی بحث منطقه ما و سایر بخش‌های جهان است، دشمن حقوق بشر هستند. اما چیزی که اهمیت دارد این است که همه این تحریم‌هایی که در رژیم ترامپ اعمال شد، فارغ از برچسبشان برای این بود که رژیم ترامپ به صراحت به دنبال استفاده از این تحریم‌ها تحت برچسب‌های مختلف بود تا ایران را مجبور به مذاکره دوباره برجام کند، این مماشات است و ایرانی‌ها این کار را نخواهند کرد. پس هدف از همه این تحریم‌ها امتیازگیری از ایران بود. ایران این را نخواهد پذیرفت. اگر اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها درباره توافق جدی هستند، نمی‌توانند به فشار دادن گلوی مردم ایران ادامه دهند و انتظار داشته باشند ایران به سال ۲۰۱۵ بازگردد. یا با هم می‌رویم یا هیچ کسی به سال ۲۰۱۵ بازنمی‌گردد.
او در پاسخ به سوال مجری درباره این که آیا عدم توجه ایران به غرب و نگاه آن به شرق معقول است، گفت: چیزی که معقول نیست تلاش آمریکا برای خفه کردن مردم عادی است. این تهوع آور و زشت است و ایرانی‌ها به هر جایی برای همکاری نگاه خواهند کرد. اگر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نمی‌خواهند به تعهداتشان تحت برجام عمل کنند، آیا ایرانی‌ها فقط باید بنشینند. ایرانی‌ها روابطشان را با کشورهای همسایه و کشورهایی که نمی‌خواهند مردم عادی ایران رنج ببرند، بهبود خواهند داد.
مرندی در پایان گفت: پس اگر نمی‌خواهید ایران روابط مطلوب‌تری با چینی‌ها داشته باشد، اگر نمی‌خواهید ایران روابطش را با روس‌ها بهبود بدهد، شروع کنید به عادی رفتار کردن. شروع کنید مانند کشورهای عادی رفتار کردن به جای این که استثنایی باشید و کشورهای خود را جامعه بین‌المللی بخوانید و انتطار داشته باشید ایران به تعهداتش عمل کند در حالی که کشورهای شما مجبور به این کار نیستند. بزرگترین نقض حقوق بشر رنج رساندن به مردم عادی است و این کاری است که کشورهای غربی می‌کنند.