راه کنترل سوداگری در بازار خودرو

به گزارش حلقه وصل، بررسی‌ها نشان می‌دهد، بهترین راه برای حذف انگیزه‌ها و تقاضاهای سوداگرانه در بازار خودرو، وضع مالیات بر عایدی سرمایه است. وضع هوشمندانه و دقیق این پایه مالیاتی با توجه به زمان فروش محصول خریداری شده، می‌تواند تقاضای کاذب و سوداگرانه موجود در بازار خودرو را حذف کند و نقدینگی موجود در این بازار را به سمت فعالیت‌های مولد سوق دهد.

در ماه‌های اخیر که نرخ ارز و به تبع آن تورم انتظاری کشور روند فزاینده‌ای داشته، خودروسازان نیز بدون اینکه برنامه‌ریزی خاصی به منظور افزایش بهره‌وری و اصلاح ساختار خود داشته باشند، همواره به دنبال این بوده‌اند تا چالش‌های این صنعت را از مسیر افزایش قیمت برطرف کنند. این اقدامات سبب شده تا بار هزینه تولید بر دوش مصرف کنندگان داخلی قرار گیرد.

بر اساس سیاست جدید ارزی دولت، قطعه‌سازان از این به بعد مشمول دریافت ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی نبوده و باید ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه را از بازار ثانویه تامین کنند.

در این شرایط، تولیدکنندگان خودرو در کشور به دنبال این هستند تا فرآیند نظارت شورای رقابت بر قیمت‌گذاری خودرو را حذف کنند. آن طور که مشخص است، خودروسازان بسته آزادسازی قمیت خودرو را به مسئولان وزارت صمت و کمیسیون صنایع مجلس نیز ارائه کرده‌اند.

در این باره محمدرضا نجفی‌منش رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی می‌گوید: پیشنهاد مشخص زنجیره خودروسازی کشور، حذف ارز دولتی برای خودروسازان و قطعه‌سازان در ازای آزادسازی قیمت خودرو است.

به عقیده فعالان صنعت خودرو، حجم نقدینگی کشور به سمت این بازار سرازیر شده است و تقاضای کاذب خودرو سبب شده تا قیمت خودرو به طور افسارگسیخته افزایش یابد.

در این زمینه احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان کشور به عنوان یک راهکار می‌گوید: آزادسازی قیمت خودرو و فروش محصولات با ۵ درصد زیر قیمت بازار، به فعالیت دلالان بازار خودرو خاتمه می‌دهد.

با این وجود، به نظر می‌رسد راهکارهای دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که بدون فشار به مردم و مصرف کنندگان واقعی، تقاضای سوداگری در بازار خودرو را مدیریت خواهد کرد.

بازار رقابتی در صنعت خودرو پیش نیاز آزادسازی قیمت

در کشورهای پیشرفته خودروسازان محصولات خود را قیمت گذاری می‌کنند؛ اما در این کشورها بازار به صورت رقابتی است و حداقل سه یا چهار خودروساز بزرگ فعالیت می‌کنند.

لذا تا زمانی که در کشور بازار به صورت انحصاری در اختیار دو خودروساز نیمه دولتی است، طرح آزادسازی قیمت خودرو و عدم نظارت شورای رقابت ناکارآمد است و در نهایت به ضرر مردم تمام خواهد شد.

راه کنترل سوداگری در بازار خودرو

سوداگری در هر بازاری تبعات زیان باری بر جای می‌گذارد. در بازار خودرو نیز همانند بازار مسکن، ارز و طلا آثار سوداگری آشکار است.

به منظور حذف و یا کاهش سوداگری در بازار خودرو، راه‌های متنوعی پیشنهاد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد راهکارها بیش از آن که سلبی باشند، باید زمینه سوداگری را از بین ببرند تا فعالیت‌های سوداگرانه در مقابل فعالیت مولد صرفه اقتصادی نداشته باشد.

از جمله اقدامات اثرگذار در کاهش سوداگری در بازار خودرو و حمایت از تقاضای مصرفی واقعی، جلوگیری از امکان فروش محصولات خریداری شده تا یک زمان مشخص است؛ این پیشنهاد می‌تواند با اخذ مالیات تکمیل شود. مالیات فقط برای کسب درآمد دولت وضع نمی‌شود، بلکه انگیزه وضع مالیات می‌تواند تخصیص و هدایت بهینه منابع و کاهش نابرابری‌ها نیز باشد.

به عنوان نمونه دولت می‌تواند فروش خودروی صفر تا یک سال پس از خرید آن را ممنوع نماید و در صورتی که به هر دلیل خریدار مایل به فروش باشد، از مابه‌التفاوت قیمت فروش با قیمت خرید، مالیات دریافت کند؛ مالیاتی که تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه شناخته می‌شود.

امیرحسین عسکریان