۷۷ سال انتظار برای خرید یک خانه معمولی

به گزارش حلقه وصل، داده های رسمی، نشان می دهد که در چهار سال پایانی دولت قبل، سهم مسکن از هزینه خانوارهای شهری حدود ۱۰ واحد درصد (معادل ۳۰ درصد) افزایش یافته و در سال ۹۹ این خانوارها مجبور بوده اند به طور متوسط ۴۲.۸۱ از هزینه های خود را به مسکن اختصاص دهند. این در حالی است که داده های بازار اجاره بها نیز پیشتر از رسیدن سهم اجاره بها از هزینه های خانوار شهری در سال ۹۹ به ۴۹ تا ۶۴ درصد حکایت داشت. این اتفاقات در شرایطی رخ داده که نرخ ارز به عنوان راهنمای بازار مسکن با جهش بی سابقه ای روبه رو شده و در عین حال، دولت دوازدهم کارنامه بسیار ضعیفی در حوزه مسکن بر جای گذاشته است.

 آخرین داده های رسمی منتشر شده از هزینه و درآمد خانوار حاکی از میزان تاثیری است که معیشت مردم از منظر هزینه های سرپناه پذیرفته اند. طبق گزارش اخیر مرکز آمار ایران از «شاخص های کلان اقتصادی و اجتماعی کشور»، سهم مسکن از هزینه خانوار شهری در چهار سال اخیر جهش ۳۰ درصدی پیدا کرده است. بر این اساس، نسبت «هزینه خالص مسکن به کل هزینه های خانوار» در مناطق شهری که در سال ۹۶ در خانوارهای شهری ۳۲.۹۷ درصد بوده، ۱۰ واحد درصد تا سال ۱۳۹۹ افزایش یافته و در این سال به ۴۲.۸۱ درصد رسیده است.از سوی دیگر وضعیت در روستاها نیز تقریباً به همین منوال بوده به طوری که سهم هزینه خالص مسکن به کل هزینه های خانوار در روستاها در سال ۹۶، ۱۷.۲۹ درصد بوده، با این حال، این رقم با رشدی قریب به ۳۴ درصد به ۲۳.۱۴ درصد رسیده است.داده های مذکور نشان می دهد که عمده تغییرات رخ داده در مناطق شهری، بین سال های ۹۷ تا ۹۸ و عمده تغییرات در مناطق روستایی بین سال های ۹۸ تا ۹۹ بوده است.

روندی که تقریباً می توان آن را با رشد نرخ ارز بعد از خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷ مرتبط دانست. با این توضیح که موج افزایش هزینه های مسکن با فاصله زمانی یک ساله، به روستاها رسیده است. از سوی دیگر این روند همزمان با کارنامه پر انتقاد دولت دوازدهم در حوزه مسکن اتفاق افتاده است.این در حالی است که قبلا آمارهای حتی بدتری نیز از سهم مسکن و اجاره بها در هزینه های خانوار منتشر شده بود. طبق داده های منتشر شده در تیرماه امسال از سوی وزارت اقتصاد، در سال ۹۹ سهم متوسط اجاره بهای یک واحد مسکونی ۷۵ متری از درآمد خانوارهای شهری، در تهران و کلان شهرها ۶۴ درصد، در مراکز استان ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۵۹ درصد و در شهرهای زیر ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۴۹ درصد محاسبه شده است.مجموع این شرایط، لزوم توجه جدی دولت سیزدهم به دو موضوع کنترل نرخ ارز و تورم و همچنین افزایش عرضه مسکن نه تنها در بازار ملکی بلکه بازار استیجاری را نیز آشکار می کند. 

رویای دست نیافتنی خانه دار شدن!

با دستمزدها و هزینه های بالای این روزها خانه‌دار شدن چقدر زمان می‌برد؟

با افزایش چند برابری  قیمت خانه و زمین طی ۲-۳ سال گذشته، کم کم باید خانه خریدن و خانه دار شدن را فقط در رویا دید!  اگر تا چند سال گذشته خانه‌دار شدن برای یک زوج جوان یا یک خانواده کوچک چهار نفره یک رویای دست‌یافتنی بود و خانوارهایی که جزو قشرهای درآمدی متوسط جامعه محسوب می‌شدند، می‌توانستند با پس‌انداز بخشی از درآمد خود، پس از چند سال صاحب یک خانه کوچک شوند، اما در سال های اخیر، خانه‌دار شدن به یک رویای دست‌نیافتنی تبدیل شده است! بازار مسکن همچنان یکی از مهم‌ترین معماهای اقتصاد کشور است و با این که بنگاه‌های معاملات املاک از رکود در معاملات صحبت می‌کنند یا دولت برای خانه دار شدن  قشرهای مختلف جامعه طرح مسکن ملی را روی میز گذاشته  است اما این روزها اخبار اجاره‌های عجیب و غریب و رهن‌های چند برابری همه مان را آزار می دهد. شاید آرزو و سوال هر خانواده مستاجری این باشد؛ می‌توان خانه‌دار شد؟ چقدر زمان می‌برد؟ این ها سوالاتی است که در سه سال اخیر و با جهش قیمت مسکن بیشتر به آن پرداخته می‌شود.

خانه دار شدن چند سال زمان می برد؟

 متوسط زمان خانه‌دار شدن مردم از عمر آن ها بیشتر شده است. چندی پیش همشهری در گزارشی اعلام کرده بود ۷۷ سال زمان می‌برد که مردم طبقه متوسط بتوانند در تهران خانه بخرند. دنیای اقتصاد اما گفته بود متوسط زمان خانه‌دار شدن مردم ۸۸ سال است. حالا اما آمارها شرایط متفاوتی دارند. هرچند برای خرید خانه باید فرض را بر این بگیریم که یک سوم دریافتی فرد برای پس انداز ذخیره می شود اما با توجه به قیمت های سرسام آور خانه و زمین در کشور، ما فرض را بر این گرفتیم که هر فرد همه درآمد خود را برای خرید خانه پس انداز می کند. حداقل حقوق کارگران ،امسال ۲ میلیون و ۶۵۵ هزار و ۴۹۵ تومان است اما با مزایا و سوابق کار این رقم تا ۴ میلیون و ۱۱۱ هزار تومان افزایش می یابد.

ما هم فرض را بر این گرفتیم که یک شهروند، بیشترین میزان دریافتی طبق قانون کار یعنی حدود ۴ میلیون تومان را دریافت و همه پولش را پس انداز می‌کند. طبق جدولی متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی که از آمارهای خام سامانه ثبت املاک به دست آمده ارزان ترین منطقه تهران مربوط به منطقه ۱۸ است که متوسط قیمت مسکن در این منطقه، هر مترمربع ۱۴ میلیون و ۴۱۰ هزارتومان است. اگر کسی بخواهد یک واحد ۷۰ متری در ارزان ترین منطقه تهران بخرد باید ۲۱ سال همه پولش را پس انداز کند و هیچ چیزی نخرد و نخورد تا بتواند یک خانه بخرد. البته به شرط این که ۲۱ سال آینده هم خانه همین قیمت حالا را داشته باشد و تورم صفر در قیمت مسکن طی این مدت داشته باشیم که ناشدنی است! البته اگر ماهیانه فقط یک سوم حقوق مان (حدود یک میلیون و  ۵۰۰هزارتومان) را برای خرید خانه پس انداز کنیم باید ۵۶ سال صبر کنیم تا در ارزان ترین منطقه تهران، خانه بخریم!

 ۷۷ سال انتظار برای یک خانه معمولی در تهران

از مناطق مختلف ۲۲ گانه تهران، هر مترمربع واحد های مسکونی تعدادی از مناطق بالای قیمت ۳۰ میلیون به فروش می رسد اما بعضی مناطق هم زیر ۲۰ میلیون تومان هستند. اگر میانگین را ۲۰ میلیون در نظر بگیریم خانه ۷۰ متری در مناطق متوسط تهران حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان قیمت دارد که با دستمزد قانون کار یک خانواده چهار نفره باید حدود ۲۹ سال منتظر بمانند تا با تورم صفر درصدی در مسکن شاید بتوانند یک واحد معمولی بخرند. اگر هم بخواهند بخشی از درآمدشان را برای هزینه های جاری زندگی خرج و یک سوم را برای مسکن پس انداز کنند باید حدود ۷۷ سال انتظار بکشند!

مورد عجیب بالاشهر تهران!

متوسط قیمت فروش هر مترمربع واحد مسکونی در بهترین منطقه تهران (منطقه یک) ۶۴ میلیون و ۵۵۸ هزار تومان در مهرماه به فروش رسیده است. یعنی اگر یک خانواده معمولی بخواهد خانه ای ۷۰ متری در بالاشهر تهران بخرد باید ۹۳ سال منتظر باشد تا بتواند یک خانه معمولی بخرد! این خانواده اگر هم بخواهد که فقط یک سوم حقوقش را برای مسکن پس انداز کند ۲۴۸ سال بعد می‌تواند یک خانه ۷۰ متری در بهترین نقطه از تهران بخرد!

 انتظار مشهدی  ها برای خانه دار شدن چقدر است؟

از قیمت هر متر مربع مسکن در مناطق مختلف مشهد  بر اساس داده‌ها و قیمت‌های موجود در جدول بالا، هر متر مربع مسکن در شاندیز ۷ میلیون تومان، طلاب و شهید مطهری شمالی ۸٫۶ میلیون تومان، عبدالمطلب، ابوطالب و امیریه نیز مناطقی هستند که در کانال ۹ میلیون تومان ثبت شده‌اند. هر مترمربع مسکن در قاسم آباد ۱۰٫۵ میلیون تومان، الهیه ۱۱ میلیون تومان، محله سرافراز ۱۱ میلیون تومان و صیاد شیرازی  و اقبال ۱۶ میلیون تومان اعلام شده است.متوسط قیمت خرید مسکن در هفت تیر ۱۷٫۵ میلیون تومان، در آزادشهر ۱۸٫۶ میلیون تومان و در وکیل آباد و فرهنگ ۱۹ میلیون تومان ثبت شده است. هاشمیه و محله هنرستان با حدود قیمت ۲۰ میلیون تومان برای یک متر آپارتمان، در بین مناطق جدول بالا نرخ خرید بالاتری دارند.  اگر میانگین قیمت مسکن در مشهد را متری ۱۲ میلیون در نظر بگیریم برای یک خانه ۷۰ متری باید ۸۴۰ میلیون  برای یک واحد معمولی پس انداز داشته باشیم. برای این مبلغ نیاز است که یک خانواده چهار نفره حدود ۱۸ سال منتظر بمانند تا با فرض تورم صفر درصدی مسکن خانه دار شوند. این خانواده اگر یک سوم درآمدشان را برای مسکن پس انداز کنند باید ۴۶ سال در انتظار باشند!