نگرانی‌های ایران درباره قفقاز جنوبی

به گزارش حلقه وصل، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که هفته گذشته سفری به مسکو داشت در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ درباره مذاکراتش با سرگئی لاوروف همتای روس و این‌که آیا انتظاراتش برآورده شد؟ گفت: گفت‌وگوی خوبی داشتیم. تمامی مسائل و موضوعاتی را که لازم بود صحبت کنیم مرور کردیم و همه پرونده‌ها را مورد بررسی قرار دادیم.

* از یکدیگر انتقاد کردیم که تاکنون نتوانستیم نیت خوب رهبران را به طور کامل اجرا کنیم

وی افزود: تایید کردیم روابط دو کشور در سطح سیاسی در سطح ممتاز است، تأیید کردیم که روابط دو کشور در تراز استراتژیک قرار دارد و توافق داشتیم رهبران دو کشور اراده جدی بر تقویت و گسترش روابط دارند. در همین رابطه از یکدیگر انتقاد کردیم که تاکنون نتوانستیم نیت خوب رهبران را به طور کامل اجرا کنیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان این‌که کارهای بسیاری به ویژه در بخش اقتصادی وجود دارد که باید آن‌ها را انجام دهیم، خاطرنشان کرد: تاجران دو کشور زمینه‌‎ها و پروژه‌های بسیاری برای همکاری دارند. من امروز با همکار روسی خود موانع اجرای این اقدامات را بررسی کردم. پاندمی کرونا بدون تردید این تدابیر را با مانع مواجه کرد و توافق کردیم کارهای عقب‌مانده را جبران کرده و با سرعت به پیش برویم.

وزیر امور خارجه همچنین یادآور شد: درباره قفقاز جنوبی، افغانستان، یمن، بحرین، سوریه و در موضوعات بین‌المللی موضوع هسته‌ای و مذاکرات وین، گفت‌وگوها و مشورت‎‌های سازنده‌ای داشتیم. آقای لاوروف دیپلمات با تجربه‌ای است و نقش ایشان در توسعه همکاری‌ها نقش مهمی است. از دیدگاه مثبت ایشان نسبت به روابط آینده بسیار خرسندم.

* در این سفر توافق کردیم یک جهش در روابط دو کشور ایجاد شود

وی گفت: ما نیز به نوبه خود تلاش خواهیم کرد در تمامی عرصه‌هایی که بررسی کردیم به پیشرفت دست یابیم. ما در وزارت خارجه دو کشور تلاش می‌کنیم همه وزارت‌خانه‌هایمان را فعال کنیم، تلاش می‌کنیم بحث کمیسیون را فعال و همچنین بخش‌های گردشگری و فرهنگی را فعال کنیم. اگر بخواهم واژه بگویم، اسم مشخصی را به عنوان هدف این سفر از آن یاد کردیم، ما در این سفر توافق کردیم یک جهش در روابط دو کشور ایجاد شود، جهشی که تحولی در روابط ایجاد کند، نگاه بلندمدت به روابط داشته باشد و بتوانیم بگوییم دو وزیر خارجه و دو دولت در مسیر درست نیت و اراده رهبران دو کشور در حال حرکت هستند.

* این فرصت وجود دارد که وزیر خارجه جمهوری آذربایجان هم به تهران سفر کند

خبرنگار درباره وضعیت قفقاز جنوبی و این‌که ارمنستان و جمهوری آذربایجان ادعاهایی را نسبت به یکدیگر بیان می‌کنند و این‌که به اعتقاد شما چه کارهایی باید صورت بگیرد که در این منطقه صلح و ثبات ایجاد شود؟ سؤال کرد که امیرعبداللهیان پاسخ داد: از اولویت‌های سیاست خارجی دولت جدید ایران تمرکز بر همسایگان از جمله همسایگان شمالی است. جمهوری آذربایجان و ارمنستان دو همسایه خوب جمهوری اسلامی ایران هستند. اولا ما نمی‌توانیم با یکی علیه دیگری کار کنیم. عنوان سیاست خارجی دولت ما، سیاست خارجی متوازن است، یعنی ما در راستای منافع مشترک جمهوری اسلامی ایران با آذربایجان و منافع مشترک جمهوری اسلامی ایران با ارمنستان مناسبات دو کشور را تنظیم می‌کنیم. همان طور که  اخیرا همکار من وزیر امور خارجه ارمنستان به تهران سفر کرد، این فرصت وجود دارد که وزیر خارجه جمهوری آذربایجان هم به تهران سفر کند. من به پایتخت‌های هر دو کشور در زمان مناسب خودش سفر خواهم کرد.

وی ادامه داد: من در نیویورک برای این‌که دوستی و همسایگی ایران را نشان بدهم، در محل نمایندگی جمهوری آذربایجان نزد سازمان ملل حضور یافتم و البته گفت‌وگوی دوستانه و صریحی را با همکارم وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان داشتم.

* نگرانی‌های ایران در ارتباط با منطقه قفقاز جنوبی

وزیر خارجه یادآور شد: ما در ارتباط با منطقه قفقاز جنوبی چند نگرانی داریم، نگرانی اول این‌که برخی از مداخلات خارجی منطقه را به سمتی می‌برد که ژئوپولیتیک منطقه تغییر کند، مرزها تغییر کند، گذرگاه‌های مرزی بسته شوند و یا جابه‌جا شوند. در عین حال تروریست‌ها در منطقه حضور دارند. از زمانی‌که جنگ در قره‌باغ شروع شد، تروریست‌ها وارد منطقه شدند. این موضوعی است که در ملاقات‌های دیپلماتیک بین ما و مقامات آذربایجان مطرح شده و هفته‌ها قبل به ما قول دادند اقدامات لازم جهت پاکسازی منطقه از تروریست‌ها را به عمل آورند.

امیرعبداللهیان با بیان این‌که اقدامات تحریک آمیزی را رژیم صهیونیستی در منطقه ما از طریق خاک آذربایجان شروع کرده، گفت: معتقد هستیم مسائل منطقه را باید اهل منطقه حل بکنند، مداخلات خارجی نباید در منطقه وجود داشته باشد و بر مبنای دوستی و همسایگی بایستی روابطمان را تنظیم کنیم. مایلم تأکید کنم دولت ایران و جمهوری آذربایجان پیشینه و عمق روابط دیرینه فرهنگی و دینی دارند و این یک سرمایه بزرگ در روابط ماست ولذا در سطح سیاسی باید مسائل را هر چه زودتر مدیریت کنیم.

به گفته وی نباید برخی اظهارات رسانه‌ها فضای روابط را تحت تاثیر قرار بدهد.

* زیاده‌خواهی‌های جدید پیچیدگی شرایط را بیشتر می‌کند

خبرنگار به لغو ارتباط هوایی ایران با جمهوری نخجوان اشاره کرد و پرسید این وقایع تا چه حد می‌تواند ادامه یابد و فرصتی که وزیر خارجه روسیه پیشنهاد کرد یعنی فرمت ۳+۳ تا چه حد می‌تواند پاسخگوی حل مشکلات باشد؟ که امیرعبداللهیان پاسخ داد: فرمت‌های متعددی برای حل مناقشات مطرح شده، یکی از این فرمت‌ها ۳+۳ است که از زمان اوج گیری بحران در قره باغ مطرح شد. ما فکر می‌کنیم از مسیر گفت‌وگو می‌شود سوءتفاهمات را برطرف کرد و تمامیت ارضی کشورها در گفت‌وگوها می‌تواند مورد تأکید قرار بگیرد، نتیجه آن را هم می‌توانیم روی زمین پیاده کنیم.

وی ادامه داد: یک فرمت دیگر از گذشته بین ایران، روسیه و آذربایجان وجود داشته، این فرمت هم هدفش توسعه همکاری‌ها در ابعاد سه جانبه بوده و به هر حال، این فرمت‌ها تقویت کننده رایزنی‌ها، گفت‌وگوهای سیاسی و تقویت‌کننده همکاری‌های مشترک و چندجانبه است.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: معتقدیم زیاده‌خواهی‌های جدید پیچیدگی شرایط را بیشتر می‌کند و نتیجه آن جز بی‌ثباتی نخواهد بود و به نفع هیچ طرفی نیست.

وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی باید صورت بگیرد که طرف‌ها اوضاع را پیچیده نکنند؟ خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم تمامی طرف‌ها باید تلاش کنند فضای متشنج در منطقه اشاعه داده نشود. منطقه در این چند ماه گذشته به اندازه کافی تنش را ملاحظه کرده است. همه تلاش کنند منطقه به آرامش برگردد.

وی افزود: به نظرم، دیالوگ‌ها و گفت‌وگوها باید متناسب با ادبیاتی باشد که از همسایه‌ها انتظار می‌رود. برخی از اظهارات تندی که این روزها از مقامات آذربایجان مطرح می‌شود را غیرسازنده می‌دانیم و فکر می‌کنم اگر با حکمت با این مسائل برخورد شود، می‌توانیم با دو همسایه خوب آذربایجان و ارمنستان به مانند سایر همسایگان مسیر رو به جلویی را تجربه کنیم و امیدوار هستیم همه طرف‌ها به حقوق بین‌الملل احترام بگذارند و محور اصلی گفت‌وگوها و تمرکز ما بر همکاری‌های سازنده باشد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران گفت: آن‌چه که در حال حاضر در بخش‌هایی ازمنطقه شاهدش هستیم نگران‌کننده است. در منطقه قفقاز تحریک رژیم صهیونیستی، مداخلات خارجی و حضور تروریست‌ها فضا را تشدید کرده است.

* تصویب کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر را در دستورکار دولت و پارلمان داریم

خبرنگار با اشاره به اظهارات وزیر خارجه روسیه مبنی بر این‌که تصویب کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر می‌تواند پاسخی به چالش‌های موجود در منطقه باشد و با توجه به عدم تصویب این کنوانسیون توسط ایران، از امیرعبداللهیان پرسید آیا شما با این مطلب موافق هستید که این سند می‌تواند به حل وضعیت کمک کند؟ که وی گفت: طبعا یکی از محورهایی که در کنوانسیون ذکر شده است، غیرنظامی ماندن دریای خزر است. ما این موضوع را در دستور کار دولت و پارلمان داریم. آقای لاوروف از من خواست حل این مسئله را سرعت بخشیم و من پس از بازگشت به تهران روی این مسئله کار خواهم کرد و پس از آن همکار روسی خود را مطلع خواهم کرد.

*  امیدواریم بتوانیم تاریخی را برای بازگشت به مذاکرات وین تعیین کنیم

خبرنگار همچنین پرسید چه گام‌هایی را برای از سرگیری مذاکرات و بازگشت ایران به توافق هسته‌ای برخواهید داشت؟ که وزیر خارجه پاسخ داد: ما بررسی‌ها و مطالعات‌مان درباره گفت‌وگوهای قبلی و شش دور گفت‌وگوی اخیر وین را به طور فشرده انجام داده‌ایم و به جمع بندی نهایی خیلی نزدیک شده‌ایم و امیدواریم بتوانیم تاریخی را برای بازگشت به مذاکرات وین تعیین کنیم.

وی در عین حال متذکر شد: طرف‌‎‌های مقابل وقت دارند با برخی اقدامات عملی خود نیت و اراده خود برای بازگشت به تعهداتشان را به ما نشان دهند. در هر صورت، چنانچه تمامی طرف‌‎‌ها به تعهدات خود بازگردند و به آن‌ها پایبند باشند، ما نیز سریعا این کار را انجام خواهیم داد.

* تمامی کشورها می‌توانند بر اساس حقوق بین‌الملل در حوزه انرژی همکاری‌های خود را با ایران آغاز کنند

رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسش خبرنگار مبنی بر این‌که چه نظری درباره بحران جهانی انرژی که در جهان و به ویژه اروپا شاهد آن هستیم دارید و ایران می‌تواند چه نقشی در برطرف کردن این بحران با توجه به همکاری‌هایش در زمینه انرژی با روسیه ایفا کند از جمله علاقه‌مندی شرکت‌های روس برای فعالیت در حوزه گازی با ایران؟ اظهار داشت: معتقدم تمامی کشورها می‌توانند بر اساس حقوق بین‌الملل در حوزه انرژی همکاری‌های خود را با ایران آغاز کنند و آن را توسعه دهند. این کار در گذشته انجام می‌شد. اقدامات یکجانبه آمریکا در چارچوب حقوق بین‌الملل عملا نباید تاثیری بر این همکاری بگذارد.

وی ادامه داد: ما همیشه خواهان همکاری در حوزه انرژی بوده‌ایم. امروز هم در مورد همکاری ایران و روسیه در این خصوص گفت‌وگو کردیم و با خوش‌بینی زیادی به آینده آن نگاه می‌کنیم.

به گزارش فارس، وزیر امور خارجه در تشریح دلایل بروز بحران انرژی در جهان نیز بیان کرد: شخصا معتقدم در سال‌های گذشته، نرخ حامل‌های انرژی به ویژه نفت و گاز در سطح پایین نگهداشته شده است. بخشی از آن به رفتار آمریکا، بخشی به توافقات آمریکا با برخی تولید کنندگان نفت ‌و گاز بر می‌گردد. به نظرم قیمت‌ها دارند به نرخ واقعی و تعادل نزدیک می‌شوند که خبر خوبی برای دارندگان منابع نفت و گاز است. زیرا در طول چند سال به طور مصنوعی قیمت آن‌ها را پایین نگه می‌داشتند.

وی یادآور شد: البته طبیعی است که عرضه و تقاضا تعیین کننده نرخ واقعی باشد. ولی طی چند سال اخیر، تصمیمات سیاسی باعث شد قیمت انرژی به طور تصنعی پایین نگهداشته شود و در این زمینه هم ما و هم روسیه ضرر کردیم.

* ادامه همکاری با روسیه برای واردات واکسن «اسپوتنیک وی»

وزیر خارجه کشورمان درباره وضعیت پاندمی کرونا و همچنین واکسیناسیون در ایران نیز بیان کرد: ما خیلی خوشحال هستیم که توانستیم تلاش‌های دولت قبلی برای تولید واکسن را شتاب بیشتری بدهیم. در حوزه تولید در داخل به مرحله خوبی رسیدیم. از ماه آینده حتی به تولید انبوه خواهیم رسید.

وی افزود: تلاش زیادی کردیم از خارج واکسن وارد کنیم. بیش از ۷۰ درصد مردم ما واکسن زدند. به همکاری خود برای ادامه واردات واکسن «اسپوتنیک وی» از روسیه ادامه می‌دهیم و شرکت مشترکی ساخت اسپوتنیک لایت را در داخل در دست اجرا دارد. از همکاری‌هایی که در این زمینه با روسیه داشته‌ایم خیلی خرسندیم.

* دعوت از اتباع روسیه برای سفر به ایران

امیرعبداللهیان اضافه کرد: ما این مسئله را نیز با آقای لاوروف بررسی کردیم. مشخص نیست که کرونا چه وقت خاتمه می‌یابد. به همین خاطر، باید برنامه‌های درازمدتی را برای مبارزه با آن تدوین کرد. من برای مردم روسیه آرزو دارم هر چه سریع‌تر پاندمی را پشت سر بگذارند و در این جا مایلم اهمیت توسعه جهانگردی (گردشگری) بین دو کشور را خاطرنشان کنم. هر دو ملت به این امر علاقه‌مند هستند و می‌خواهم از اتباع روسیه دعوت کنم به ایران سفر کنند. هر چه بیشتر به دو کشور سفر کنیم، سریع‌تر می‌توانیم برنامه رهبران دو کشور برای تقویت روابط دوجانبه را اجرایی کنیم.