به گزارش حلقه وصل، طبق اظهارات حمید محمدی رئیس سازمان حج و زیارت، امسال 85 هزار و 200 نفر در قالب 583 کاروان به سفر حج اعزام میشوند و از 27 تیرماه اعزام حجاج ایرانی به سرزمین وحی آغاز شده است.
در این میان «اقتصاد حج» عبارتی است که همزمان با آغاز سفر حجاج بیتالله الحرام در محافل و نشستهای اقتصادی مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد.
هرچند که مراسم عبادی حج یک کنگره عظیمی از مسلمانان را گردهم آورده و باعث همافزایی روحیه مسلمانان در دنیا میشود، اما در این میان اقتصاد حج نیز موضوع بسیار مهم و کلیدی است که باعث چرخش اقتصاد عربستان میشود.
در این میان ایرانیان نیز در اقتصاد حج نقش بسیار عمده و ویژهای دارند، چراکه حجاج ایرانی بر طبق یک سنت و سفارش دینی علاقه شدیدی به بازارگردی در ایام حج و خرید سوغات برای قوم و خویش، دوستان و آشنایان دارند.
طی چند سال اخیر هرچند که بسیاری از متولیان امور حج در داخل کشور نیز نسبت به خریدهای بیش از اندازه سوغات توسط حجاج ایرانی هشدار میدهند، اما همچنان مشاهده میشود که حجم سوغاتیهای حجاج ایرانی همچنان سرسامآور است.
این موضوع اگرچه در ظاهر باعث خروج ارز از کشور میشود، اما وقتی به عمق موضوع پی ببریم، متوجه میشویم اجناس و کالاهای بیکیفیت عمدتاً چینی در حجم انبوه به کشور وارد شده و این مسئله باعث میشود که اقتصاد و بازار عربستان رونق بگیرد.
بنابراین با توجه به شرایط فعلی کشورمان و دشمنی شدید عربستان با شیعیان و کشتارهای به راه انداخته در یمن و عداوت آنها ضروری است که حجاج ایرانی از خرید سوغاتی برای دوستان و اقوام خود منصرف شده و مانع از ورود کالای بیکیفیت چینی شوند که در بازار عربستان به وفور وجود دارد.
رهبر معظم انقلاب نیز سال گذشته در دیدار کارگزاران حج با انتقاد از بازارگردی زائران ایرانی در شهرهای مکه و مدینه به حجاج پیشنهاد کردند تا به جای خرید کالاهای بیکیفیت خارجی، سوغاتیهای خود را از بازار داخل تهیه کنند که اجناسی با کیفیت خوب، متنوع و زیبا و به ویژه ساخته شده دست کارگر ایرانی است.
حضرت آیتالله خامنهای فرمودند: «من با سوغاتی خریدن مخالف نیستم، اما با این بازارگردیها چرا؛ خیلی بد است، یک عدهای عطش بازارگردی دارند؛ اینها ملت شما را، مردم شما را سبک میکند؛ حیف است. میروند یک جنسهایی را میخرند، غالباً هم جنسهای بیکیفیت از کشورهای دوردست سودجو که با همان کمپانیهای داخل آن کشور میزبان ارتباط دارند.
مقام معظم رهبری تصریح کردهاند:بعضیها قبل از اینکه سفر مکه بروند، سوغاتیهای سفر را در اینجا میخرند - کار خوبی است - نگه میدارند؛ بعد که برگشتند، همانهایی را که در بازار شهر خودشان تهیه کردهاند، به عنوان سوغاتی میدهند. بعضیها به عنوان چیز متبرک، از آنجا سوغاتی میآورند؛ تبرکی ندارد. این جانمازهایی که در سنندج و کردستانِ خودمان میبافند، به مراتب از جانمازهایی که از آنجا میآورند، بهتر است.»
علی اسحاقی استاد دانشگاه در گفتوگو با فارس گفت: مفهوم اقتصاد حج تنها در خرید سوغاتی توسط حجاج ایرانی خلاصه نمیشود، بلکه از همان ابتدای ثبتنام، حمل و نقل هوایی تا لحظه ورود به عربستان،هماهنگی برای اقامت در هتل، تهیه غذا و خرید سوغات همگی شامل اقتصاد حج میشود و این موضوع تنها در مورد ایران صدق نمیکند بلکه تمامی کشورهای مسلمان و حتی کشورهای اروپایی که مسلمانانی از آنجا به سفر حج اعزام میشوند، باعث رونق گرفتن بازارهای عربستان میشوند و البته بنا به اظهارات مسؤولان عربستان نقش حجاج ایرانی در این میان خیلی بیشتر است.
وی افزود: عطش بازارگردی حجاج ایرانی در کنگره عظیم حج آفتی است که روح معنویت حج را تهدید کرده و باعث رونق گرفتن بازارهای اقتصادی دولت آلسعود میشود.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: هرچند خرید سوغاتی یک سفارش دینی است، اما در شرایط کنونی جامعه بینالملل و دشمنی عربستان با ایران، حجاج ایرانی باید فضا و فرصت حج را از سایر مسافرتهای خود تفکیک کرده و معنویت حج را نباید با بازارگردی بیهوده از بین ببرند.
اسحاقی با اشاره به حجم انبوه بار همراه مسافر در هنگام بازگشت از سفر حج متذکر شد: باید توجه کرد آنچه که زائران ایرانی را برای خرید در کشور عربستان مشتاقتر میکند، جنبه متبرک بودن این کالاها و اجناس فروخته شده در فروشگاههای شهرهای مکه و مدینه است، اما باید گفت عمده خریدهای صورت گرفته توسط حجاج ایرانی عمدتاً اجناس چینی هستند که به صورت انبوه وارد بازارهای عربستان میشود و در واقع حجاج ایرانی اجناس چینی را به عنوان سوغات خریده و به ایران میآورند و جنس چینی نه تنها تبرکی ندارد، بلکه از مرغوبیت و کیفیت لازم نیز برخوردار نیست.
وی با اشاره به اینکه کنگره عظیم حج فرصتی برای تزکیه نفس و بهره گرفتن از معنویت حج است، یادآور شد: حج تمتع به علت استقبال گسترده مسلمانان ممکن است در طول عمر فقط یک بار برای انسان فراهم شود، اما کاری همچون خریدهای لوکس یا بازارگردیها به دفعات متعدد میتواند تکرار شود، بنابراین جایز نیست از این فرصت ارزشمند برای کارهای بیهوده استفاده شود و بهتر است حجاج در حفظ معنویت سفر حج بکوشند، افرادی که عطش بازارگردی دارند، بهتر است قبل از این کار به عواقب کاری که انجام میدهند فکر کنند.
این استاد دانشگاه با اشاره به نامگذاری امسال به نام سال حمایت از تولید ملی ادامه داد: در حالی که در سال حمایت از تولید ملی قرار داریم، خرید انبوه اجناس چینی از عربستان باعث خروج انبوه ارز از کشور میشود و اگر در شرایط بحران اقتصادی کشور ممنوعیت خرید برای حجاج ایرانی وضع شود، بهتر است، چراکه این اجناس به چند برابر قیمت در عربستان خریداری شده و به کشور وارد میشود.
وی با اظهار تأسف از رفتار حجاج ایرانی در بازارگردیهای افراطی در عربستان تصریح کرد: رونق بازار عربستان یعنی کمک کردن به اقتصاد آلسعود که هر روز نقشههای شیطانی با دشمنان را علیه ایران طراحی کرده و گروههای تکفیری را حمایت میکنند و این یعنی کمک کردن به دشمنان که امنیت ملی را تهدید میکند.
اسحاقی با اشاره به اینکه در ظاهر خرید سوغاتی برای اعضای خانواده باعث خوشحالی و مسرت افراد میشود، اظهار داشت: هرچند در ظاهر به نظر میرسد که خرید سوغاتی باعث شادی و نشاط خانوادهها میشود، اما در فراسوی این خوشحالی ظاهری خانوادهها هر یک خریدی که توسط حجاج ایرانی صورت میگیرد یعنی چند فرصت شغلی از جوانان این مرز و بوم گرفته میشود و اقتصاد دشمنان ما هر روز پررنگتر و پررونقتر شده و چرخ اقتصاد آنها میچرخد.
این استاد دانشگاه با اعلام اینکه انجام اعمال حج واجب بوده، اما خرید سوغات یک امر مستحبی است، تصریح کرد: انجام عمل مستحب به بهای ضربه زدن به تولید ملی و رونق گرفتن اقتصاد دشمنان، کار پسندیدهای نیست.
وی در ادامه خواستار تحریم بازارگردی در عربستان توسط حجاج ایرانی شد و افزود: در سال تولید ملی بهترین کار این است که حجاج ایرانی چند روز قبل از رفتن یا در یک فرصت مناسب بعد از برگشت از سفر عظیم حج کالاهای با کیفیت ایرانی را به عنوان سوغات تهیه کرده و بازارگردیهای عربستان را تحریم کنند.
این استاد دانشگاه بخش دیگر این موضوع را فرهنگسازی از طریق نهادها و متولیان امر اعلام کرد و افزود: ضرورت فرهنگسازی در این زمینه به شدت احساس میشود و لازم است دستگاههای فرهنگی اقدامات فرهنگی تاثیرگذاری در این زمینه انجام دهند.
اسحاقی با اشاره به اینکه بهتر است کالاها یا فروشگاههای جایگزین برای حجاج ایرانی معرفی شود، تصریح کرد: وقتی به حجاج گفته میشود از بازار عربستان خرید نکنید، باید جایگزینی برای آنها معرفی شود، وقتی جایگزینهای مناسبی برای حجاج معرفی شود جلوی آسیبهای به وجود آمده گرفته میشود.
هفته گذشته نیز حجتالاسلام آلهاشم نماینده ولی فقیه در آذربایجانشرقی در دیدار مدیران کاروانهای حج و زیارت این استان گفت: حج باید همراه با برائت از مشرکان و زمینهساز وحدت و انسجام مسلمانان باشد.
وی با بیان اینکه باید حجاج به ابعاد فردى، اجتماعى، روحى و بینالمللى این فریضه توجهی ویژه داشته باشند، گفت: اهتمام به نماز اول وقت و نمازهای جماعت در مسجدالحرام و مسجدالنبی همچنین پرهیز از بازارگردی توصیه من به همه حجاج عزیز است چرا که پالایش روح و دل و بهرهمندی از فضائل بزرگ فریضه حج، مقدمهای برای رسیدن به نتایج اجتماعی آن است.
امام جمعه تبریز افزود: با توجه به مشکلات اقتصادی که در داخل داریم، حجاج نباید پولهای ایرانی را در بازارهای عربستان خرج کنند و باید تنها دغدغه آنها در انجام مناسک حج حفظ اقتدار و عزت میهن عزیزمان باشد.
شایان ذکر است، امسال از آذربایجانشرقی 3 هزار و 650 نفر به سرزمین وحی برای به جا آوردن اعمال حج اعزام میشوند