صدای آمریکا برای همیشه خاموش شد

به گزارش حلقه وصل، رادیو فارسی صدای آمریکا نخستین بار روز پنجشنبه اول آذر ۱۳۵۸ با روزانه نیم ساعت پخش، فعالیت خود را آغاز کرد. این رسانه معاند در گزارشی به مناسبت اتمام فعالیت با عنوان «خداحافظی با رادیوی صدای آمریکا پس از ۳۶ سال» تاریخچه‌ای از حضور 36ساله آن ارائه کرد.

 در ابتدا تاریخچه این رادیو به گزارشگران آن اشاره شده است: «نخستين رييس بخش فارسی در دوره جديد فعاليت مرتضی خليل يحيوی بود كه با به كارگيری عده‌ای از گويندگان و برنامه‌سازان پيشين راديو تلويزيون ملی ايران مانند فريدون فرح اندوز، انوشيروان كنگرلو، حميد اوجی و منصور فراسيون شاکله اولیه راديوی فارسی صدای امريكا را تشکیل داد.

در ۲۲ نوامبر ۱۹۷۹ احمدرضا بهارلو نیز به بخش فارسی صدای آمریکا پیوست و مجریان توانایی چون رامش راسخ، بهروز عباسی و اکبر ناظمی را که جملگی از مجریان سابق رادیو ایران بودند به کار دعوت کرد».

صدای آمریکا که در سیاه‌نمایی اتفاقات ایران تخصص دارد و در اواخر عمر خود از تمام ظرفیت برای ایجاد تفرقه استفاده می‌کرد، در تعریف خود می‌گوید: «اندک اندک افراد ديگری فرصت همكاری با اين رسانه را يافتند و در افزايش كيفيت و كميت ان سهم ارزنده‌ای داشتند كه در اين ميان می‌توان از كتايون بگلری و بيژن فرهودی نام برد».

راديوی صدای آمريكا در اوج فعاليت خود ۵ ساعت برنامه بامدادی و شامگاهی برای مخاطبين خود پخش می‌كرد و از معاندترین راديوهای فارسی زبان بين‌المللی به‌شمار می‌رفت که در توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران از هیچگونه فعالیتی دریغ نداشت.

صدای آمریکا در گزارش خداحافظی، حضور منافقانه خود را به مهمانی تشبیه کرده و گفت: «در عرض بیش از سه دهه فعالیت، رادیو فارسی صدای آمریکا در روزهای غم و شادی، مهمان خانه‌های ایرانیان و فارسی زبانان در سراسر جهان بوده است. از سال‌های سخت جنگ ایران و عراق گرفته، تا روزهای پر التهاب انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۷۶ و ۱۳۸۸ در ایران».

در ادامه گزارش آمده است: «علاوه بر خبرهای سیاسی، رادیو صدای آمریکا در سال‌هایی که هنوز وسائل ارتباط جمعی به گستردگی و تنوع امروز نبودند، پنجره‌ای برای ارتباط ایرانیان با تحولات علمی، فرهنگی و هنری بین‌المللی محسوب می‌شد».

این رادیو که با عدم استقبال مخاطبان مواجه شده است بدون توجه به اهمیت و جایگاه جداگانه رسانه‌های شنیداری و دیداری مدعی شد که «با راه‌اندازی تلویزیون فارسی صدای آمریکا در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۶، به تدریج بخش اعظم مخاطبان رادیو به این رسانه جدید جذب شدند و با توسعه محصولات تلویزیونی این شبکه، پخش برنامه‌های رادیویی روی موج کوتاه قطع، و رادیو صدای آمریکا در قالب رادیو تصویری تماشا به فعالیت خود ادامه داد».

این گزارش عدم موفقیتش در جذب مخاطب و ناکامی‌اش در برنامه‌ریزی برای مخاطب را که ناشی از دروغ‌پراکنی‌ها و تفرقه‌افکنی‌های این رادیو است را ناشی از تغییر علایق مخاطب می‌داند و می‌گوید: «اکنون، با گسترش و فراگیری رسانه‌های تصویری در ایران و تحولاتی که در ترکیب سنی و علایق مخاطبان بخش فارسی صدای آمریکا رخ داده است، همانگونه که پیشتر اعلام شده بود، زمان وداع با این رسانه محبوب فرا رسیده است».

در انتهای گزارش آمده است: «رادیو تماشا در بیست و نهم اردیبهشت ماه (۱۹ ماه مه) به فعالیت خود پایان خواهد داد، اما بی شک خاطره رادیو فارسی صدای آمریکا به این زودی‌ها از ذهن مخاطبان وفادار این رسانه محو نخواهد شد.

در عرض روزهای منتهی به قطع برنامه‌های رادیو تماشا، تلویزیون و وبسایت صدای آمریکا، برنامه‌های متنوعی را برای مرور تاریخچه این رسانه تدارک دیده‌اند، که به زودی زمان پخش آنها اعلام خواهد شد».

به نظر می‌آید حجم زیاد رسانه‌های کشورمان از نظر کمی و کیفی و همچنین شفافیت اطلاع‌رسانی باعث خواهد شد که به تدریج رسانه‌های معاند با عدم استقبال مخاطبان همراه شوند. مگر اینکه بخواهند با بیان مسائل غیراخلاقی و مطالب زرد تعدادی مخاطب خاص که افراد کمی از جامعه ایران را شامل می‌شود، جذب کنند.

گفتنی است صدای آمریکا قدیمی‌ترین رادیو و تلویزیون دولتی ایالات متحده آمریکا است که برای شنوندگان خارج از آمریکا پخش می‌شود و مخاطبان آن مردم آمریکا نیستند. درون آمریکا و برای شنوندگان داخلی، رادیو عمومی ملی (NPR) استفاده می‌شود.