گزارشی از صادرات و واردات صنعت چاپ ایران +نمودار

به گزارش حلقه وصل، صنعت چاپ و بسته‌بندی در دهه ۹۰ مسیری متفاوت را طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب گذرانده است،‌ در همان سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ عمده نگرانی فعالان این صنعت و  مسئولان فرهنگی این بود که اساساً این صنعت به‌عنوان یک صنعت در ایران شناخته نمی‌شود و واردات بی‌رویه محصولات چاپی و خروج ارز ناشی از آن اجازه نمی‌داد که این صنعت نفس بکشد.

شرکت‌های داخلی عمده سفارشات خود را به کشورهایی از جمله ترکیه می‌دادند و شرکت‌های ترک که بازار خوبی در ایران داشتند،‌ اقدام به تأسیس شعبه در ایران می‌کردند. واردات محصولات چاپی در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ بنا به گفته مدیرکل ارشاد وقت ماهانه ۳ هزار میلیارد تومان بوده است، اما در یک حرکت ناگهانی و طی چهار تا پنج سال اخیر ورق برگشت و واردات محصولات چاپی در کشور به‌شدت کاهش یافت و از واردات یک‌میلیارد دلاری به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید، حالا این شرکت‌های ایرانی هستند که نه‌تنها عمده محصولات مورد نیاز را در داخل تولید می‌کنند بلکه چرخ صادرات را نیز اگرچه کند ولی به گردش انداخته‌اند.

در آستانه ۱۱ شهریور روز ملی صنعت چاپ نگاهی به آمارهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از صادرات و واردات محصولات چاپی انداخته است.

بر اساس آمارهای  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۳ ماهه نخست سال جاری بالغ بر ۶۶ مجوز برای صادرات ۱۹ هزار تن محصول چاپی تولید شده در ایران صادر شده است.

 با توجه به وضعیت صنعت چاپ در دوران کرونا و عدم دسترسی به مواد اولیه و متغیر بودن نرخ ارز آمار موجود آمار قابل قبولی در وضعیت فعلی صنعت چاپ به شمار می‌رود ولی بارو کارشناسان این حوزه این است که ظرفیت این صنعت برای صادرات بسیار بیش از رقم فعلی است.

هم‌چنین ۱۷۱ مجوز برای واردات ۱۳ هزار تن محصول چاپی به داخل کشور صادر شده است، صنعت چاپ در سال‌های اخیر از حجم واردات محصولات خود به شدت کاسته و بسیاری از نیازها کشور حالا در داخل تولید می‌شود،‌ اما برخی محصولات بسته‌بندی هم‌چون تتراپک‌های چند لایه مورد مصرف در بسته‌بندی شیرها و آب‌میوه‌های مدت‌دار در داخل امکان تولید آن‌ها وجود ندارد.

علاوه بر واردات این تناژ مجوز ثبت سفارش ۱۴ هزار تن دیگر نیز صادر شده است که در مجموع آمار واردات را را از آمار صادرات بیشتر می‌کند. تلاش فعلان صنعت چاپ در سال‌های اخیر این بوده که حجم واردات محصولات چاپی به کشور کاهش پیدا کند،‌ در این میان ایران که درسال‌های گذشته بازاری مطمئن برای شرکت‌های تولیدی محصولات چاپی ترکیه بود،‌ حالا خود به یکی از صادرکنندگان به کشورهای همسایه مبدل شده است. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری و سیاست‌گذاری در زمینه توسعه بیشتر چاپ بسته‌بندی می‌تواند هم از حجم واردات کاسته و هم بر حجم صادرات اضافه کند. 

هم‌چنین آمارهای موجود در تیرماه نیز نشان می‌دهد که هزار تن محصول چاپ صادر شده است،‌ محصولات چاپی ایران معمولا به کشورهای عراق‌، افغانستان،‌ پاکستان و گاها ترکیه انجام می‌شود.

در تیرماه واردات محصولات چاپی ترخیص شده اما آمار بالایی دارد،‌ در حدود ۶ هزار تن محصول چاپی به کشور وارد شده و هزار تن نیز برای واردات ثبت سفارش شده است.

آمارهای مرداد اما کاهش حجم واردات را نشان می‌دهد به طوری که ۵۶ مجوز برای واردات هزار تن کالا و ۲۰ مجوز برای صادرات هزار تن محصولات چاپی نیز صادر شده است.

اما وضعیت واردات و صادرات محصولات چاپی در سال ۹۹ چگونه بوده است؟

در سال ۹۹  در مجموع  ۲۷۳ مجوز برای صادرات ۲۰ هزار تن محصول چاپی صادر شده است که در مقایسه با ۳ ماه نخست سال جاری رقم بسیار اندکی به نظر می‌رسد. هم‌چنین ۸۷۵ مجوز برای ترخیص ۳۹ هزار تن محصول چاپی از گمرک صادر شده است.