چالش های پیش روی «نمایشگاه بین المللی قرآن کریم» در سال های آینده

سرویس حاشیه نگاری: یکی از مهمترین اتفاقات فرهنگی- قرآنی کشور، نمایشگاه بین المللی قرآن کریم است که هر ساله در آستانه ماه مبارک رمضان یا در روزهای آغازین این ماه آغاز می شود و تا اواسط ماه یا بعضا تا آخر ماه رمضان ادامه می یابد. این نمایشگاه تا چند سال پیش و با مشارکت نهاد ها و ارگان های مختلف در کانون توجهات قرار داشت و برگزاری نشست های مهم و چالش برانگیز به جذابیت آن می افزود و در این نشست ها شبهات زیادی نیز پاسخ داده می شد. اما تقریبا از سال 92 به بعد این نمایشگاه از لحاظ کیفی، کمی و نیز تبلیغات افت شدیدی کرد و جابجایی ناگهانی آن به باغ موزه دفاع مقدس در سال 93 نیز بر کمرنگ شدن و از رونق افتادن آن افزود.

در سالی که این نمایشگاه در باغ موزه دفاع مقدس برگزار شد به دلیل نامناسب بودن مکان برگزاری نمایشگاه مردم از آن استقبال چندانی به عمل نیاوردند و کار به جایی رسید که نشست های چالش برانگیز و مهم آن نیز تعطیل شد.

بهر حال همانطور که گفته شد در سال های اخیر به دلایل مختلف از جمله بی توجهی مسئولان ذیربط، عدم تبلیغات کافی، بی نظمی در برگزاری و بی برنامگی باعث کاهش رونق این نمایشگاه شده  و سال های آینده نیز به دلیل همزمانی با برگزاری نمایشگاه کتاب احتمال ادغام آن با نمایشگاه کتاب و به حاشیه رفتن بیشتر این رویداد مهم فرهنگی-قرآنی می رود.

در ادامه میخواهیم نگاهی داشته باشیم به مشکلات و معضلات نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در سال های اخیر و دلایل کم رونق شدن آن را بررسی کنیم.

 نمایشگاه قرآن و برخورد سلیقه‌ای

نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم یکی از ظرفیت‌های هدر رفته‌ای است که در سال‌های اخیر با نبود نگاه جدی به اهمیت آن، گرفتار برخوردهای سلیقه‌ای مدیران فرهنگی شده است. این نمایشگاه می‌توانست ظرفیت‌های مهم فرهنگی را برای حضور و ارتباط فرهنگی بین کشورهای مسلمان را فراهم کند و نقش مهمی در ترویج فرهنگ قرآنی و آشنایی جهانیان با دستاوردهای قرآنی کشور داشته باشد. حضور کشورهای مختلف طی 30 روز در کشورمان باعث می‌شد تا روابط فرهنگی با کشورهای مسلمان منطقه گسترده‌تر شود و نیز حضور مسلمانانی که از آمریکا و اروپا می‌آمدند و شناخت خوبی نسبت به ایران با توجه به تبلیغات سوئی که از کشورمان می‌شد پیدا می‌کردند. همه اینها می‌توانست چهره خوبی از ایران به دنیا نشان دهد.

زمانی که دولت یازدهم برسرکار آمد، حرف‌شان این بود که این نمایشگاه طی 30 روز برگزاری در ماه رمضان فقط مختص تهرانی‌ها می‌شود، برای همین زمان شروع نمایشگاه یک هفته زودتر و در ماه شعبان مقرر شد تا مخاطبان شهرستانی‌ هم از این نمایشگاه استفاده کنند اما رفته رفته این نمایشگاه کوچک و کوچک‌تر شد.

 بخش بین‌الملل و انتقاد وزرای ارشاد

در سال‌های گذشته شاهد بودیم که بخش بین‌الملل نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم همواره ضعیف برگزار شد به حدی که مورد انتقاد وزرای ارشاد وقت هم قرار گرفت. حتی سال گذشته، نمایشگاه بدون حضور مدعوین خارجی و به صورت ملی برپا شد. عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از این اعلام کرده بود که نمایشگاه قرآن امسال قرار است با حضور ۲۶ میهمان خارجی از ۷ کشور جهان برپا شود. واضح است که این نوع آمار دادن‌ها، برآمده از نگاه حداقلی و بولتن‌محوری است که در سطح برگزاری نمایشگاه قرآن هم شکل گرفته است.

 نمایشگاه کتاب نافی برگزاری نمایشگاه قرآن نیست

عده‌ای معتقدند با برگزاری نمایشگاه کتاب، دیگر نمایشگاه قرآن نباید برگزار شود چون همان کتاب‌ها در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود و مخاطبان با توجه به فاصله کمی که بین این دو نمایشگاه در این چند سال به وجود آمده است، کتاب‌های خود را از همان نمایشگاه کتاب تهیه می‌کنند و دیگر لازم نیست این نمایشگاه برگزار شود. اما اگر نگاهی اجمالی به برگزاری این 26 دوره بیندازیم، متوجه می‌شویم که بخش فروش یکی از بخش‌های نمایشگاه قرآن است و شاید جزء بخش‌های اصلی نباشد، برای همین تعطیل کردن یا کم کردن روزهای آن فقط باعث بی‌‌رونقی آن می‌شود.

 توجه دیگر کشورها به برنامه‌های فرهنگی در ماه رمضان

با نگاهی هرچند کوتاه به برخی از کشورهای اسلامی مخصوصا کشورهای شرق آسیا ازجمله مالزی و اهمیت آنها به ماه مبارک رمضان و قرآن کریم در این ماه، این امر به اثبات می‌رسد. چرا دیگر مراکز اسلامی مالزی به جز مساجد نیز در ماه مبارک رمضان برنامه‌های فرهنگی و دینی مخصوص سنین مختلف به‌ویژه برای جوانان تدارک می‌بینند و مردم مالزی از این برنامه‌ها استقبال خوبی به عمل می‌آورند. جلسات آموزش قرآن و قرائت این کتاب آسمانی نیز در ماه مبارک رمضان در مساجد مالزی رونق خاصی دارد و جمعیت زیادی برای قرائت قرآن به مساجد می‌آیند که هر ساله با نظم و ترتیب خاصی به اجرا درمی‌آید. حال باید این برنامه‌های فرهنگی را با نمایشگاه قرآن خودمان که هر سال با تغییراتی برگزار می‌شود، مقایسه کرد.

 تعطیلی یا برگزاری

نگاه سلیقه‌ای که در این چند سال به نمایشگاه قرآن حاکم شده است باعث شده تا این نمایشگاه با توجه به استقبالی که مردم از آن دارند، به نمایشگاهی بی‌رونق طی این چند سال تبدیل شود. حال باید دید این نوع نگاه این نمایشگاه را به تعطیلی کامل می‌کشاند یا فکری برای برگزاری آن در طول ماه مبارک رمضان خواهد شد.