به گزارش حلقه وصل، سهام عدالت به عنوان یکی از مهمترین طرح‌های اقتصادی در دولت‌های گذشته مورد توجه بسیاری از کارشناسان اقتصادی قرار داشت تا بدانند این سهام چگونه می‌تواند وضعیت اقتصادی و معیشتی افراد مالک آن را بهبود ببخشد.
اما بی تدبیری دولت تدبیر در نحوه و نوع آزادسازی سهام عدالت در سال گذشته، منجر به کاهش ارزش این سهام شد تا کام افرادی که تقریبا ۱۵ سال منتظر آن بودند تا از سهام عدالت استفاده کرده و منتفع شوند، اما در نهایت با برنامه دولت برای بازار سرمایه در یک سال گذشته، ارزش سهام آنها تا ۴۰ درصد کاهش یافت.
* آزادسازی برای کاهش قیمت یا انتفاع مردم!
خرداد سال گذشته با اعلام دولت، دو راه مدیریت مستقیم و غیرمستقیم برای آزادسازی سهام عدالت پیش پای ۴۹ میلیون سهامدار قرار گرفت. حدود ۲۰ میلیون نفر درخواست دادند تا خودشان توانایی خرید و فروش آن را داشته باشند. باقی افراد نیز روش غیرمستقیم را انتخاب کردند تا شرکت‌های استانی برای خرید و فروش این سهام فعال شوند. البته ابهامات زیادی در مورد تاسیس و انتخاب هیات مدیره این شرکت‌ها وجود دارد که هنوز تکلیف بسیاری از آنها را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
اما افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند می‌توانستند، در ابتدای تیرماه ۳۰ درصد، اواسط مردادماه ۳۰ درصد دیگر و باقی سهام خود را در ۲۲ بهمن سال ۹۹ به فروش برسانند.
این شیوه آزادسازی در تاریخ‌های گفته شده، فشار بسیار بالایی را بر روی این سهام ها وارد می‌کرد. یعنی شرکت‌های کارگزاری و بانک‌ها که وظیفه فروش این سهام را بر عهده داشتند، پس از زمان آزادسازی و با درخواست دارندگان این سهام شروع به فروش این سهام کردند که همین مساله سبب زیاد شدن عرضه این نمادها و گاها نمادهای حاضر در سبد سهام عدالت به صف فروش نیز رسیدند.
آزادسازی مرحله دوم این سهام در اواسط مردادماه، مقارن با ریزش تاریخی بورس در سال ۹۹ بود. برخی از کارشناسان عرضه این سهام در دهه سوم مرداد سال ۹۹ را یکی از دلایل سقوط بازار از شاخص ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی می‌دانند. بعد از ورود بازار سرمایه به مرحله ریزش و رکود، سازمان بورس دستور متوقف شدن فروش سهام عدالت را ابلاغ کرد. مرحله سوم آزادسازی نیز که قرار بود، همزمان با سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن سال ۹۹ انجام شود، به زمان نامعلوم دیگری موکول شد.
* سهام عدالت چقدر می ارزد؟
در ابتدای مرداد سال ۹۹ سهام عدالت ۱ میلیون تومانی به ارزش بیش از ۳۸ میلیون تومان نیز رسیده بود. اما در حال حاضر این سهام حدود ۲۳ میلیون تومان خرید و فروش می شود. کاهش ارزش بیش از ۱۴ میلیون تومانی سهام عدالت در یک سال گذشته در حالی رخ داده است که ارزش این سهام در ۵ خرداد ماه سال ۱۴۰۰ به ۱۳ میلیون تومان نیز رسیده بود.
سایر انواع سهام عدالت نیز در یک سال گذشته با ۳۹ درصد کاهش مواجه شده اند. سهام ۴۰۹ هزار تومانی با کاهش ۶ میلیون تومانی در حال حاضر ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌ارزد. سهام ۴۹۲ هزار تومانی نیز با کاهش ۷ میلیون تومانی به رقم ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است. در نهایت سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی نیز در وضعیت فعلی ۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان معامله می شود که این سهام نیز مبلغی حدود ۸ میلیون تومان کاهش داشته است.
البته هنوز دولت تکلیف شرکت هایی که سهام آنها در سبد سهام عدالت وجود دارد، ولی هنوز وارد بورس نشده‌اند را مشخص نکرده است تا ابهامات در این مورد همچنان ادامه داشته باشد.
این مساله نشان می‌دهد سیاست های دولت در قبال بازار سرمایه در سال‌های گذشته به شدت اشتباه بوده است. کاهش سرمایه مردم در موضوع سهام عدالت و ضرر و زیانی که بسیاری از سهامداران در بازار سرمایه در سال ۹۹ متحمل شدند، ناشی از سیاست‌های غلط دولت برای جبران کسری بودجه از بورس بوده است.
در صورتی که دولت برای تامین منابع مالی به سراغ بازار سرمایه نمی رفت و این بازار را به حال خود واگذار می‌کرد، ضرر ۷۰ درصدی برای افراد تازه وارد به بورس ایجاد نمی‌شد و می‌توانستیم امیدوار به یک بازار سرمایه متعادل و تامین کننده منابع مالی برای تولیدکنندگان را شاهد باشیم.