دلایل و ریشه‎‌های اختلافات ادامه‌دار عربستان و امارات

به گزارش حلقه وصل، «تی آر تی»، در مطلبی پیرامون علنی شدن اختلافات عربستان و امارات طی هفته‎های اخیر نوشت «در زمان محمد بن زاید، ابوظبی دیگر یک تماشاگر ساکت درگیری‌های خاورمیانه نیست؛ بن زاید با استفاده از شرکای سیاسی و مالی خود در جهان غرب برای تقویت نفوذ خود در سراسر خاورمیانه، مشارکت کشور خود را در درگیری‌های مختلف سیاسی از مصر تا لیبی و یمن افزایش داده است.»

نگارنده نوشت «سرانجام، بحران اخیر اوپک روشن ساخت که امارات دیگر زیر سایه ریاض کار نخواهد کرد و این باعث خشم سعودی‌ها شده است.»

در حالی که به نظر می‌رسد «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان، در ابتدا از رهنمودهای همتای خود در امارات پیروی می‌کرد تا رویکردی جدید در سیاست عربستان ایجاد کند، اما بر اساس گزارش منابع مختلف، افزایش نفوذ ابوظبی، طبقه حاکم در ریاض را ناامید کرده است.

یک کارشناس سیاسی کویتی، می‌گوید «بحران بین امارات و عربستان بسیار فراتر از موضوع اوپک است.»

وی با اشاره به تنش اخیر میان دو کشور عربی نفت خیز در اوپک بر سر سطح تولید نفت و تمدید کاهش تولید تا پایان سال ۲۰۲۲، گفت «خشم ضد امارات در عربستان در حال جوشیدن است.»

وی براساس گفت وگو با یکی از مقام‎های ارشد وزارت خارجه عربستان، اظهار داشت «موضوعات بزرگ تری در راه است.»

به گفته این منبع کویتی، «وخامت بیشتر روابط عربستان و امارات اجتناب ناپذیر است؛ تنش‌ها ابتدا با جنگ یمن آغاز شد.»

وی می‎گوید «نخستین درگیری با جنگ یمن اتفاق افتاد؛ در حالی که امارات برخی مناطق مرزی را کنترل می‌کند و در واقع برخی از مناطق مانند سقطرا و باب المندب را اشغال کرده، ریاض دیگر حتی یک درصد بر یمن تسلط ندارد.» 

این کارشناس کویتی افزود «سعودی‌ها هنوز هم در یمن هستند تا از حیثیت خود محافظت کنند، زیرا آن‌ها نمی‌توانند فقط آنجا را ترک کنند؛ از طرف دیگر، امارات ورود هر کشتی به دریای سرخ را کنترل می‌کند؛ آن‌ها این کار را می‌کنند، زیرا هم در جیبوتی و هم در باب المندب پایگاه نظامی دارند.»

این منبع کویتی همچنین به یک رقابت مهم بین این ۲ کشور عربی حاشیه خلیج فارس بر سر دستیابی به نفوذ بیشتر در جهان اشاره کرده و می‎گوید «امارات کنترل و تاثیرات بیشتری بر جهان غرب دارد و روابط بهتری با چین در مقایسه با سعودی‌ها ایجاد می‌کند.» 

به گفته وی، دسترسی اخیر ریاض به قطر و ترکیه، ۲ متحد منطقه ای، نیز به یک عامل رو به زوال ارتباط بین امارات و نظام سعودی تبدیل شده است؛ ریاض در تلاش است روابط خود را با ترکیه و قطر احیا کند که این موضوع باعث ناراحتی امارات شده است؛ فراتر از همه اختلافات، امارات با برخی کشورها در ارتباط است که ممکن است بر امنیت داخلی ریاض نیز تاثیر بگذارد. 

وی می‌گوید، در مقابل ریاض کارزار سیاسی خود را در سراسر جهان غرب آغاز کرده است تا برخی کشورهای اروپایی مانند آلمان و ایتالیا که امارات را مسلح می‌کنند، متوقف کند.

طبق گزارش‌ رسانه ها، ایتالیا در ژانویه گذشته، فروش سلاح به امارات و عربستان را به دلیل جنگ یمن و پیامدهای آن متوقف کرد.

اما منبع کویتی می‌گوید این موضوع بیش از آنکه به نگرانی‌های مربوط به عواقب جنگ یمن مربوط باشد، به کارزار سعودی علیه امارات مربوط بوده است؛ ابوظبی نیز با عصبانیت از این موضوع، به رم اعلام کرد که نیروهایش را از یکی از پایگاه‌های نظامی ایتالیا در امارات تخلیه کند.

این منبع می‌گوید که حتی ابوظبی استفاده ایتالیایی‌ها از فضای هوایی امارات را ممنوع کرد؛ درگیری عربستان و امارات بر سر فروش اسلحه اوضاع را بسیار بدتر کرده است. 

این موضوعات تنها بخشی از موضوعات مورد اختلاف بین ابوظبی و ریاض است.

در همین حال «بولنت ارس»، استاد روابط بین الملل دانشگاه قطر، جنگ یمن را عامل مهمی در وخیم شدن روابط بین ریاض و ابوظبی می‌داند.

به گفته او، پس از تصمیم دولت بایدن برای پایان دادن به دخالت آشکار خود در یمن، اتحاد امارات و عربستان یک حامی مهم خود را از دست داد و به تدریج شکاف اعتماد بین دو کشور را افزایش داد.