خراسان رضوی: با مطالعه؛ سواد اجتماعی، فرهنگی، رسانه‌ای و سیاسی به دست می‌آید/فعال فرهنگی که مطالعه نکند را نمی‌فهمم

به گزارش سرویس استان های حلقه وصل، محمدحسین بدری مجری برنامه تلویزیونی جهان آرا در دوره تخصصی متمرکز تشکل‌های فرهنگی همکار آستان قدس رضوی «سدید» ، با بیان این‌که سواد رسانه‌ای بیشتر جنبه سواد دارد تا رسانه، اظهار کرد: سواد رسانه‌ای، آمپول نیست که به یک نفر بزنید و او دارای سواد رسانه‌ای شود.

وی، سواد را محصول مطالعه و تجربه دانست و ادامه داد: فعال فرهنگی که مطالعه نکند را نمی‌فهمم چیست، کسی که بگوید سر ما شلوغ است و نمی‌رسیم، شب درگیر خانواده و روز هم درگیر جلسات هستیم، از این کلاه‌ها سر خود نگذارید، کسی که این حرف‌ها را می‌زند به درد فرهنگ و کار فرهنگی نمی‌خورد.

بدری ادامه داد: کسی که کار می‌کند، ادعا می‌کند ایده دارد و صاحب نگاه فرهنگی، هنری و اجتماعی است، چطور می‌تواند چیزی نخواند؟ امرالله احمدجو فردی حزب‌اللهی به حساب نمی‌آید ولی مفاهیم و مضامین تربیتی و اخلاقی در سریال‌هایش به چشم می‌خورد، می‌گفت امتحان کنید، حتماً هر روز کتاب بخوانید، مثل نماز که نمی‌شود نخوانید، ولو یک پاراگراف، دو سال این مداومت را حفظ کنید که هرچقدر دوست دارید کتاب بخوانید، ببینید بعد از دو سال همه آنچه امروز می‌بینید، بعد از خواندن هم همان‌طور می‌بینید؟

وی با بیان این‌که تجربه حاصل سن نیست، خاطرنشان کرد: گذر عمر، خودبه‌خود انسان را پخته نمی‌کند، باید خود را عادت دهید جزئیات اطراف را ببینید، همه انسان‌ها را آدم حساب کنید و به حرف‌هایشان دقت کنید، حرف‌هایشان را یادداشت کنید، اتفاقات اطراف را تحلیل کنید و دلیل کارهایی که خودتان و دیگران انجام می‌دهید را یادداشت کنید چون یک سال و دو سال آینده چیزی از آن موضوع یادتان نیست، این‌گونه شما مطالعه کردید.

بدری گفت: ادبیات بخوانید، کتاب خوب درجه‌یک برای خواندن دست‌کم هزار عنوان داریم، یک آدم‌حسابی که صاحب نگاه است، نوشتن بلد است و سواد دارد، تجربه ۵۰ سال زندگی را در فضایی دیگر در یک کتاب جلوی شما می‌گذارد و تجربیاتی می‌بینید، آدم‌ها و فضاهایی می‌بینید که شاید هیچ‌گاه فرصت تجربه کردن آن را نداشته باشید، به سراغ این تجربیات بروید.

وی تصریح کرد: دوران نابغه‌ها و کودن‌ها تمام‌شده، همه ما آدم‌های متوسطی هستیم، در همه امور آدم‌های متوسطی هستیم، کمی بالاتر و کمی پایین‌تر، کسی که دراین‌بین تلاش بیشتری می‌کند، می‌تواند نتیجه بهتری برداشت کند؛ در این مسیر باید مدام و به‌صورت شبانه‌روزی، فرصت برای خواندن، دیدن و فضا برای فهمیدن داشته باشید.

مجری برنامه تلویزیونی جهان‌آرا با اشاره به فعالیت جوانان در شبکه‌های مجازی، اظهار کرد: با مطالعه، سواد اجتماعی، فرهنگی، رسانه‌ای و سیاسی به دست می‌آید اما سعی کنید به‌طور تمرینی از پست‌ها و کامنت‌هایی که می‌خواهید در موردش بنویسید، صرف‌نظر کنید، در مورد چیزهایی که اطلاع کامل ندارید، اظهارنظر نکنید، این یک تمرین و کار سخت است.

وی خطاب به شرکت‌کنندگان در این دوره گفت: این‌که در ۲۴ و ۲۵ سالگی می‌خواهید مطالعه را شروع کنید، دیر است، یعنی از امروز باید تلاشتان را بیشتر کنید، انرژی و زمان بیشتری صرف کنید تا به حد مطلوب برسید اما تلاش نکنید شبیه فرد دیگری شوید، «شبیه کی حرف بزنم باحالتره» را کنار بگذارید، خودتان باشید.

بدری با اشاره به مفهوم‌سازی‌های مختلف در جامعه و فضای مجازی، این مفهوم‌سازی‌ها را آفت دانست و خاطرنشان کرد: دکان و دستگاهی به اسم ارگانیک و اسلامی برای کارهایشان درست کردند، میوه ارگانیک، گوشت اسلامی و از این دست راه انداختند و از کنار آن، منافع مالی به دست می‌آورند؛ کانال مسکن مؤمنین درست کردند، آدم‌های حزب‌اللهی خانه‌های خود را برای اجاره آنجا می‌گذارند تا آدم‌های حزب‌اللهی آن خانه‌ها را اجاره کنند درحالی‌که نباید خود را از جامعه جدا کرد.

وی اضافه کرد: شیوه جدید استفاده از اینترنت انسان را به سمتی می‌برد که تنها در فضای ساخته اطراف خود سیر کند، این اشتباه را همه‌جا تکرار و خودمان را از تجربه‌های جدید محروم می‌کنیم؛ به‌طور مثال، افرادی به‌ظاهر عاقل می‌گویند ایرانیان راهپیمایی اربعین را رونق دادند درحالی‌که بهترین آمار حضور ایرانیان، حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بوده و در مقابل ۲۰ میلیون عراقی در این آیین شرکت می‌کنند، برای خود مسیر ایرانی درست کردیم، در محیط فارسی می‌رویم و می‌آییم، درواقع خودمان را در مسیری خودساخته قرار می‌دهیم.

بدری با بیان اینکه گرفتن عکس سلفی در راهپیمایی اربعین و انتشار آن، کار رسانه‌ای نیست، خاطرنشان کرد: کمترین شرط عقل در حیات، معاشرت با مردم عادی است، وقتی در مسیری خود را محصور می‌کنیم و با تمدن دیگران ارتباط برقرار نمی‌کنیم، یعنی کاری انجام نداده‌ایم.

وی افزود: متأسفانه در زندگی امروز تنها خود را معیار خوب و بد قرار می‌دهیم، هرچه من باشم خوب است و دیگران بد، اگر قد من بلند بود، بقیه کوتوله‌اند و اگر قد من کوتاه است، بقیه درازند!

مجری برنامه جهان‌آرا تصریح کرد: باید وضعیت نگاه کردن ما به اطرافمان تصحیح شود، دسته‌ای و بدون دقت نگاه می‌کنیم و تصمیم می‌گیرم، رسماً می‌گوییم فلانی با ما است یا با ما نیست، این «ما» کیست؟ نگاه قبیله‌ای به خیلی چیزها ضربه می‌زند، این‌که فرد از بچه‌های ماست و در باند من است، نگاه نادرستی است؛ برخی الفاظ را باید کنار گذاشت، باید بگوییم این فرد مثلاً مسلمان، باسواد و منصف است، از آدم مسلمان توقع دارم دروغ نگوید، از آن‌طرف ممکن است به کسی بگوییم حزب‌اللهی اما از دروغ به‌عنوان ابزار کار استفاده می‌کند.

وی، فعالان فرهنگی را به مطالعه تجربه بزرگان فرهنگ و ادب دعوت کرد و گفت: کتاب سفر روس از آقای آل احمد را بخوانید، نحوه دقت کردن یک آدم‌حسابی باسواد را مطالعه کنید، در ابتدای وقتی به این کشور می‌رسد، روسی بلد نیست، به هتل می‌رسد، آدم سیگاری و چای خور اساسی است، تلفن اتاق را برمی‌دارد و می‌گوید «چای چای…»، چند دقیقه بعد پیشخدمت با دو لیوان چای می‌آید؛ بعد از آن می‌گوید «مشخص شد روس‌ها نیز به چای، چای می‌گویند و اگر در تلفن ۵ بار می‌گفتم چای، ۵ لیوان چای می‌آورد»؛ این توجه و دقت یک فرد باسواد در رفتار دیگران از بدو ورود به روسیه است.

بدری، نوع مواجهه ما با اتفاقات و رخدادها اطراف را میزان سنجش برای برقراری ارتباط با محیط اطراف دانست و افزود: در کانال خبری مطلبی منتشر کرده با عنوان سخنان باورنکردنی فلان خواننده در برنامه زنده علیه خواننده دیگر، به من چه؟ چرا درگیر چیزهای بیهوده می‌شوید؟ این «خرده اطلاعات به درد نخور»، به درد نخور است، چند دقیقه بعد یادتان نمی‌آید این مطلب را کجا دیدید و چه بوده، با توجه به این مطالب کار پیش نمی‌رود.

وی خاطرنشان کرد: سواد رسانه یعنی وقتی با یک پدیده مواجه می‌شوید، داخل یا خارج از رسانه که توان تبدیل به ظرفیت رسانه‌ای دارد، چطور با آن برخورد می‌کنید؛ وقتی سینما می‌روید، به اصل سینما توجه می‌کنید، بهترین کانال تلگرامی دنیا هم مطالب خود را از یک جایی جمع کرده و در کانال خود گذاشته، آن منبع را پیدا کنید، زمان می‌برد اما می‌شود.

این کارشناس رسانه با تأکید بر این‌که نباید در بازی عناوین و جایگاه‌ها گرفتار شویم، گفت: وقتی منبع اصلی را ندیدم، هر محتوایی را ببینم، فکر می‌کنم اصل است پس باید به منبع اصلی وصل شد، باید اطلاعات را از مبدأ دریافت کرد.

وی افزود: باید بتوانید با مردم، با تشکل‌ها و هر جمعی که می‌توانید، حرف بزنید، اشکالی به جامعه می‌گیریم که حرف ما را نمی‌فهمد، دنیاطلب شده، یکی می‌گوید این هزار تومان امروز سیصد تومان شده، مردم به او رأی می‌دهند، می‌گوید باید چرخ فلان و فلان بچرخد، مردم به او رأی می‌دهند، می‌گوییم چرا مردم دنیاطلب شدند؟ کی با بدنه مردم جدی و پیوسته ارتباط برقرار کردیم که وقتی آقا می‌گوید چرخ زندگی، به او بگوییم از چرخ زندگی مهم‌تر هم هست، قبلاً این را با مردم مطرح کردیم؟

بدری با بیان این‌که نباید نسبت به چرخ زندگی و معیشت نیز بی‌توجه باشیم، اضافه کرد: بخش مهم مشترکی در جامعه وجود دارد و آن معیشت است، امام خمینی (ره) فرمودند «اگر به وضع زندگی مردم متوسط به پایین رسیدگی نکنید، دیر می‌شود، این‌ها حکومت را عوض می‌کنند»؛ این مرد نظام اجتماعی را می‌فهمید و می‌گفت آن را تأمین کن که آبرویش از دست نرود، حیثیتش از بین نرود، این فرد با شما می‌ماند.

وی با انتقاد از رویه پیش روی برخی مسؤولان در بیان صریح موضوعات به مردم، اظهار کرد: باید صریح به مردم بگوییم دلیل فلان گرانی چیست، اگر در لوازم خودرو تحریم می‌شویم، صریح به مردم بگوییم که دلیل گران شدن محصول، تحریم قطعات است، چرا نسبت به گران شدن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنیم؟ اگر به مردم گفتیم، اقناع کردن مردم در سطح کلان و ملی است.

مجری برنامه جهان‌آرا افزود: باید نسبت به محیط اطراف شناخت پیدا کنیم، اگر در یک جزیره دور افتاده گیر کردیم، ابتدا باید بدانیم در آن جزیره چه چیزهایی هست، آب کجاست، میوه کجاست‌، غذا کجا پیدا می‌شود، این یعنی شناخت محیط اطراف.

وی تصریح کرد: باید با مردم مراوده معقول داشت، گاهی در جمع‌های خانوادگی، با خواهر و برادر خود هم حرف نمی‌زنیم که شاید مشکلی ایجاد نشود درحالی‌که این شکل اشتباه است.

بدری اضافه کرد: قبلاً می‌گفتند هرکسی هرچه می‌داند، فهم دینی نیز باید پیدا کند، هرکسی در امور خودش باید فهم دینی داشته باشد، این فهم به ما کمک می‌کند و به سواد ما نیز می‌افزاید، منابع دینی، ادبیات خوبی دارد؛ اگر حوصله دارید، عربی یاد بگیرید، نه برای سفر به عراق بلکه برای این‌که در زبان عربی سواد است، متوجه می‌شوید فلان موضوع و برداشت در فارسی چرا غلط است، چرا فلان رفتار ما درست نیست، ادبیات رفتاری ما و آنان متفاوت است، متأسفانه عرب‌زبانان باسواد، از فارسی‌زبانان باسواد بیشترند.

وی با بیان این‌که نگاه جزئی‌تر به موضوعات، مبتنی بر مطالعه است، خاطرنشان کرد: از تنبلی و باری به هر جهت گذراندن چیزی دستگیر ما نمی‌شود، از این‌که به زمانه‌ای که خودش می‌گذرد اعتماد کنیم، چیزی دست ما را نمی‌گیرد.

لازم به ذکر است، دوره تخصصی متمرکز سدید با حضور ۱۳۰ نفر از جوانان ۱۹ تا ۲۶ سال سراسر کشور در مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی از 14 اسفندماه آغاز و به مدت یک هفته در حال برگزاری است.